Hukukun Temel Kavramları başlıklı bu kitap, iktisadi ve idari bilimler fakültesi, siyasal bilgiler fakültesi, iletişim fakültesi gibi hukuk fakültesi dışındaki fakültelerin öğrencilerine ve keza meslek yüksekokulu öğrencilerine yönelik olarak hazırlanmış bir kısa ders kitabıdır. Hukuk fakültesi öğrencilerinin bu kitaptan değil, aynı Yayınevinden çıkmış olan “Hukuka Giriş” başlıklı kitabımızdan ders çalışmaları tavsiye olunur.
Bu kitap, bu kitabın başında bulunan “Sunuş” yazısında açıklanan “öğrenci dostu kitap” anlayışıyla hazırlanmıştır. Bu anlayış çerçevesinde, bu kitabın, hacim olarak ince, içerik olarak da kolay anlaşılır olması için özel çaba gösterilmiştir. Dolayısıyla bu kitapta konuların ayrıntılarına girilmemiştir. Bununla birlikte kitap, hukuk fakültesi dışındaki fakülte ve meslek yüksekokullarında okutulan “hukuka giriş”, “hukukun temel kavramları”, “temel hukuk”, “genel hukuk bilgisi” gibi dersler için yeterlidir ve bu derslerde görülen belli başlı konuları kapsamaktadır.
Bu kitapta metin içinde verilen bilgiler, bazı yerlerde ayrıca “TABLO”lar hâlinde özetlenmiştir. Aynı şekilde, metin içinde yapılan bazı sınıflandırmalar, “ŞEMA” olarak da gösterilmiştir. Öğrenciler bu “tablo” ve “şema”lar yardımıyla ise konuları kolayca öğrenebileceklerdir.
Bu kitapta kullanılan Türkçe teknik hukuk terimlerinin yanına parantez içinde italik harflerle İngilizce karşılıkları verilmiştir. Kitabın sonuna bu kitapta verilen İngilizce terimleri sıralayarak bir Türkçe-İngilizce ve bir de İngilizce-Türkçe Hukuk Terimleri Sözlüğü ekledik. Her birinde 800’den fazla terim bulunmaktadır.
Kitabın 16. baskısı, 9 Temmuz 2018 tarihinde bütünüyle yürürlüğe giren 21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı Anayasa Değişikliği Kanununa göre güncellenmiştir.
Doğu Roma İmparatoru Jüstinyen tarafından M.S. 529-533 yıllarında İstanbul’da hazırlatılıp yürürlüğe konan Corpus Iuris Civilis’ten önce Doğu Roma İmparatorluğunda hukuk eğitimi tam bir kaos içindeydi. Hukuk kuralları dağınık; hukuk kitapları ise kalın ve bulanıktı. Üstelik “hiçbir servetin satın alamayacağı ve hiçbir yeteneğin sindiremeyeceği” sayıda ders kitabı vardı. Dolayısıyla hukuk eğitimi, insanın anlama kapasitesini aşacak derecede zordu.
Rivayete göre hukuk öğrencileri, hukuk hocalarını İmparator Jüstinyen’e şikayet ederler. Bunun üzerine İmparator Jüstinyen bir yandan dağınık hukuk kurallarının derlenmesini emreder ki ortaya Codex çıkar (7 Nisan 529). Jüstinyen diğer yandan, “hukuka aşık gençler (cupidae legul iuventuti) için “açık ve basit (levi ac simplici)” bir ders kitabı hazırlanmasını emreder ki ortaya Institutiones çıkar (21 Kasım 533).
Institutiones yazıldıktan sonra İmparator Jüstinyen, hukuk fakültelerinde ders kitabı olarak Institutiones’ten başka ders kitabı okutulmasını yasaklar ve böylece Doğu Roma İmparatorluğundaki öğrenciler işkenceden kurtulur.
Günümüz Türkiye’sinde de hukuk eğitimi, Jüstinyen’den önce İstanbul’daki hukuk eğitimini andırmaktadır. Ülkemizde hukuk eğitimi tam bir kaos içindedir. Sayısız ders kitabı vardır. Bunlar hacim bakımından kalın, içerik bakımından ise bulanıktırlar.
Günümüz Türkiye’sinde de artık Institutiones ayarında kısa, açık ve basit ders kitapları yazmak ve bulanık ders kitaplarını tasfiye etmenin zamanı gelmiştir.
Nasıl Jüstinyen’in Institutiones’i 533 yılında Doğu Roma’daki, yani İstanbul’daki hukuk öğrencilerini işkenceden kurtarmışsa, günümüz Türkiye’sinde de hukuk öğrencilerini işkenceden kurtaracak ders kitapları yazmanın vaktidir. İşte “öğrenci dostu” serisi, böyle bir anlayışla yola çıkıyor.
“Öğrenci dostu” kitap, Institutiones’in açtığı yoldan giden, “açık ve basit (levi ac simplici)” bir şekilde yazılmış olan ve öğrencilere hukuku “kolay yoldan (ad leniore via)” ve “çok büyük bir emek harcamaksızın (sine magno labore)” öğretmeyi amaçlayan kitap demektir.
“Öğrenci dostu” kitap, hacim bakımından ince, içerik bakımından ise “kaynak suyu gibi berrak” olan bir kitaptır. “Öğrenci dostu” kitapla ders çalışmak işkence değil, bir zevk haline gelecek. Öğrenci dostu kitapla öğrencinin kendine güveni geri gelecek.
Cupidae legum iuventuti salutem! (Hukuka âşık gençlere selam olsun!). K. G.