TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ

www.anayasagen.tr

 


Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Bursa, Ekin Yayınevi,  2011, 2 Cilt (32+973; 32+1040 s.)


 

 

 

Bu sölüğü PDF formatında görmek için burasını tıklayınız.

 

 

TÜRKÇEDEN İNGİLİZCE VE FRANSIZCAYA
ANAYASA HUKUKU TERİMLERİ SÖZLÜĞÜ

 

 

 

 

 

Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Bursa, Ekin Yayınevi,  2011, 2 Cilt (32+973; 32+1040 s.) ( www.anayasa.gen.tr/ahgt.htm )

 

 

Türk anayasa hukuku doktrininin standart terimlere ihtiyacı vardır. Bu ne­denle, biz bu kitapta Türkçe teknik terimleri tırnak işareti içinde verdik ve onların hemen yanına parantez içinde onların İngilizce ve Fransızca karşılıklarını italik harflerle verdik. Örneğin “hak (right, droit)”. Kitabımızda tırnak içinde verdiğimiz teknik terimleri alfabetik bir şekilde sıralamak ve her birinin yanlarına İngilizce ve Fransızca karşılıklarını çıkararak vermek suretiyle burada bir “Türkçeden İngilizce ve Fransızcaya Anayasa Hukuku Terimleri Sözlüğü” oluşturduk.

Bu sözlükte, 2200 civarında Türkçe hukuk teriminin Fransızca ve/veya İngilizce karşılıkları bulun­maktadır. Hatta bazı terimlerin karşısında sadece Fransızca ve/veya İngilizce karşılıkları değil, Latince, Almanca ve İtalyanca karşılıkları da verilmiştir.

Türkçe terimlerin yabancı dillerdeki karşılıklarının verilmesinde önce Fransızca veya önce İngilizce terimi vermek gibi, belli bir sıra izlenmemiştir. Türkçe terimden sonra bazen bu terimin önce Fransızca karşılığı, bazen önce İngilizce karşılığı verilmiştir. Bazen de Türkçe terimden sonra sadece Fransızca veya sadece İngilizce veya sadece Latince karşılığı verilmiştir.

Sözlükte ayrıca bu terimlerin kitapta geçtiği sayfa numaraları belirtilmiştir. Sözlük girdilerinin sonundaki Roma rakamları bu kitabın cilt sayı­sına; Arap rakamları ise o ciltteki sayfa numarasına işaret etmektedir. Örneğin “açık deniz: high sea, haute mer, I: 427” şeklindeki sözlük girdisinden, “açık deniz” teriminin İngilizce karşılığının “high sea”; Fransızca karşılığının ise “haute mer” olduğu ve bu terimlerin kitabın birinci cildinin 427’nci sayfasında geçtiği anlaşılmalıdır. Böylece terimleri izleyen numaraların işaret ettiği sayfalara bakılarak bu terimlerin anlamlarına ve hiç olmazsa kullanım örneklerine ulaşılabilir. Ayrıca bu sözlük, Türkçe bir anayasa hukuku metnini Fransızcaya veya İngilizceye çevirecek kişilere de yararlı olabilecektir.

 


 

---A---

açık deniz: high sea, haute mer, I: 427

açık denizin serbestliği: freedom of the high sea, liberté de la haute mer, I: 427

açık liste: liste ouverte, II: 524

açık mektup (İngiltere’de krali onay işleminin bir belgesi): letters patent, I: 206

açıkça temelden yoksun olma: manifestly ill-founded, défaut manifeste de fondement, manifestement mal fondée, II: 619

açıklama: statement, I: 838

açıklık: clarté, I: 197

ada: island, I: 422

adalet bakanı (bir nevi) (ABD, Birleşik Krallık): attorney general , II: 22, 171, 216

adalet bakanı: garde des seaux (Fransa), II: 317

adalet çeşmesi, adaletin kaynağı: fountain of justice, II: 174, 470

adalet dağıtma: rendre la justice, II: 420

Adalet Yüksek Konseyi: Conseil supérieur de la Justice, II: 181, 185, 188

adalete engel olma: criminal obstruction of justice, II: 27, 28

adem-i merkezî hukuk düzenleri: ordres juridiques décentralisés, I: 216

adem-i merkezî idare: administration décentralisée, II: 2

adem-i merkezî tipte anayasa yargısı: decentralized type of judicial review, II: 740

adem-i merkezî üniter devlet: État unitaire décentralisé, I: 483

adem-i temerküz: déconcentration, I: 480

adî kanun: loi ordinaire, II: 767

adî suçlar: délits de droit commun, II: 83

adil tatmin: just satisfaction, satisfaction équitable, II: 630

adil tazmin hakkında hüküm: judgment on just satisfaction, arrêt sur la satisfaction équitable, II: 634

af hakkı: droit de grâce, II: 75

af yetkisi: pardoning power, II: 30

af, amnisti: amnistie, I: 307, 881, I: 883

af: pardon, mercy, grâce, II: 31, 169

aforoz: excommunication, II: 470

agora: agora, I: 656

ağır ceza mahkemeleri: cour d’assises, II: 471

ağır cürüm ve kabahatler: high crimes and misdemeanors, II: 28

ahde vefa, söze bağlılık,: pacta sunt servanda, II: 773

aile babası: pater familias, I: 385

aile oyu: vote familial, I: 707

akdetme (uluslararası andlaşma): conclusion, 194, II: 645

akdetme yetkisi: power of conclude the treaties, pouvoir de conclure des traités, II: 194

akdetme: conclusion, I: 878

aksiyle kanıt, mefhum-u muhalefet: argumentum a contrario, I: 236, 294

aksiyolojik geçerlilik: validité axiologique, I: 150

aktif statü hakları: active status rights, II: 509

alacaklı: créancier, II: 481

alarm hâli: estado de alarma - İspanya, II: 390

alenî oy: vote public, I: 712

alenî: public, publique, II: 631

alenîlik: publicité, II: 425

Alman Federal Anayasa Mahkemesi: Bundesverfassungssgerichts, I: 505, 522

Alman Komünist Partisi: Kommunistische Partei Deutschland [KPD], II: 756

Almanya’da Birinci Meclis: Bundestag, II: 58, 93, 129

Almanya’da İkinci Meclis: Bundesrat, II: 93

alt görevliler: inferior officers, II: 33

alt meclis: chambre basse, lower house, I: 756

alt yapı: infrastructure, I: 390

amaçsal yorum teorisi: purposive theory, I: 234

Amerikan modeli anayasa yargısı: American model of constitutional review, modèle américan de justice constitutionnelle, II: 740

amnisti, af: amnistie, I: 307, 881, 883; II: 170

ampirik doğrulama: vérification empirique, I: 138

ana soyundan intikal sistemi: matrilinear system of succession, système matrilinéaire, I: 459

anayasa başvurusu: constitutional complaint, verfassungsbeschwerde, II: 751

anayasa değişikliği (ABD’de): amendment, I: 336, 338

anayasa değişikliği hakkında kanun: act on the amendment to the constitution, loi sur la révision constitutionnelle, II: 767

anayasa değişikliği teklif etme yetkisi: power to initiate constitutional revision, the right to propose a Constitutional amendment, I: 347

anayasa değişikliği: constitutional amendment, constitutional revision, révision constitutionnelle, II: 143, 762, 769

anayasa değişikliği: constitutional revision, constitutional amendment, révision constitutionnelle, I: 336

anayasa hukuku profesörü: professeur de droit constitutionnel, I: 80

anayasa hukuku ve siyasal kurumlar: droit constitutionnel et institutions politiques, I: 88

anayasa hukuku: constitutional law, I: 28

anayasa hukukunun devamsızlığı: discontinuité du droit constitutionnel, I: 75

anayasa hukukunun genel teorisi: general theory of constitutional law, théorie générale de droit constitutionnel, I: 44

anayasa içi, anayasaya uygun: intra constitutionem, I: 823

Anayasa Konseyi: Conseil constitutionnel, I: 90; II: 698

anayasa konvansiyonları: Conventions of the Constitution, I: 199, 114

anayasa koyucunun niyetleri: intentions of Constitution’s framers, I: 232

anayasa mahkemesi: constitutional court, constitutional tribunal, tribunal constitutionnel, corte costituzionale, tribunal constitucional,  II: 698

anayasa şikayeti: constitutional complaint, verfassungsbeschwerde, II: 751

anayasa yapma usûlleri: modes d’établissement des constitutions, constitution-making processes, I: 324

anayasa yargısı: constitutional review, constitutional justice, constitutional jurisdiction, contentieux constitutionnel, II: 696

anayasa: constitution, I: 27, 104

anayasacı anlayış: conception constitutionnaliste, II: 100

anayasacılığa aykırı anayasa: constitution against constitutionalism, I: 135

anayasacılık: constitutionalism, constitutionnalisme, I: 132

anayasacılıksız anayasalar: constitutions without constitutionalism, I: 135

anayasa-dışı: extra-constitutionnel, I: 163

anayasal değerde ilkeler: principes de valeur constitutionnelle, II: 786

anayasal değişme: constitutional change, changement constitutionnel, I: 336

anayasal denetim: constitutional review, contrôle constitutionnel, II: 697

anayasal düzeni: constitutional order, II: 777

anayasal haklar: droits constitutionnels, II: 490

anayasal kanun: constitutional act, loi constitutionnelle, II: 766

anayasal kanunlar: lois constitutionnelles, I: 28

anayasal monarşi: constitutional monarchy, monarchie constitutionnelle, I: 456

anayasal oto-determinasyon hakkı: auto-détermination constitutionelle, rihgt to self-organization, I: 509

anayasal teamül: coutume constitutionnelle, I: 193

anayasal uygulamalar: usages constitutionnels, I: 194

anayasaların içerikleri: contenu des constitutions, contenu matériel des constitutions, I: 122

anayasaların yapılması ve değiştirilmesi: établissement et révision des constitutions, I: 315

anayasallık denetimi: review of constitutionality, contrôle de constitutionnalité, II: 697

anayasanın bütünüyle değiştirilmesi: total revision, révision totale, I: 337

anayasanın kısmî değişikliğinin: partial revision, I: 352

anayasanın tümden değiştirilmesi: total revision, Gesamtänderung, II: 770

anayasanın üstünlüğü: constitutional supremacy, suprématie de la Constitution, II: 699

anayasaüstülük: supraconstitutionnalité, I: 152

anayasaya aykırılık itirazı: plea of unconstitutionality, contention of unconstitutionality, II: 750

anayasaya aykırılık sebepleriyle: grounds, moyens, II: 805

anayasaya karşı cürüm: attentato alla Costitutizone, 89, 91, II: 105

anayasaya karşı hile: fraude à la constitution, I: 188

anayasaya karşı komplo: attentato alla Constituzione, II: 757

anayasaya karşı, anayasaya aykırı: contra constitutionem, I: 202

anayasaya uygun, anayasa içi: intra constitutionem, I: 823

anayasaya uygunluk denetiminin konusu: subject of judicial review, II: 761

anayasayı değiştiren kanun: law amending the constitution, loi modifiant la constitution, II: 767

anayasayı ihlâl: violation of the constitution, II: 105

anayasayı ilga: abrogation de constitution, I: 320

anayasayı izleyen, anayasadan kaynaklanan: secundum constitutionem, I: 823

anayasayı kasten ihlâl: intentional violation of the Constitution, vorsätzlicher Verletzung des Grundgesetzes, II: 90, 104

anayasayı tamamlayıcı: praeter constitutionem, I: 201

anayasayı veya diğer bir federal kanunu kasten ihlâl: vorsätzlicher Verletzung des Grundgesetzes oder eines anderen Bundesgesetzes, 89, II: 91

andlaşma yapma yetkisi: treaty making power, II: 194

andlaşmalar: traités, I: 878

andlaşmalar: treaties, traités, II: 31, 680

andlaşmaların akdedilmesi: conclusion of treaties, conclusion des traités, II: 642

Andora Prensliği: Principat d'Andorra, I: 452

anonim: anonymous, anonyme, II: 605

apaçık çatışma: evident conflict, II: 742, 811

apaçık kavgacı ve tamamıyla önemsiz konularda başvurular: requête manifestement chicanière ou dépourvue de tout enjeu réel, application manifestly vexatious or devoid of any real purpose, II: 611

araştırma komisyonu: commission d’enquête, I: 861

arizi nitelik, sıfat-ı ârıza: accidentalia, I: 190

artık oyların dağıtılışı: répartition des restes, I: 728

asgari ücret: minimum-wage, II: 817

asıl metin: original text, I: 338

askerî ve sivil görevler: civil and military posts, II: 151

askerî yetkiler: military power, II: 30, 159

aslî farklar: crucial differences, I: 566

aslî kurucu iktidar: pouvoir constituant originaire, I: 316

aslî, ilksel: originaire, initiale, I: 667

aslî: originaire, II: 284, 355, 365, 367

aşırı şekil şartlarına bağlı olmaksızın: without excessive formalism, II: 591

aşırı şekilcilikten uzak: without excessive formalism, sans formalisme excessif, II: 601

aşikâr bir adaletsizlik: injustice flagrante, I: 155

aşkın bir düzen: ordre transcendant, I: 189

ataerkil: patriarcale, I: 385

atama yetkisi: appointment power, pouvoir de nomination, II: 33, 149, 315

atama: appointment, nomination, II: 268

atıf usûlü - AİHM kararlarına: mode of citation, manière de citer, II: 585

atıfet işlemleri: acts of mercy, actes de clémence, I: 881

Avam Kamarası: House of Commons, I: 598, 748

Avrupa Birliği Adalet Divanı: Court of Justice of the European union, Cour de justice de l'Union européenne, II: 580

Avrupa Birliği: European Union, Union européenne, II: 575

Avrupa İçin Bir Anayasa İhdas Eden Antlaşma: Treaty establishing a Constitution for Europe, I: 488

Avrupa İnsan Hakları Divanı: European Court of Human Rights, Cour européenne des droits de l'homme, II: 578

Avrupa insan hakları hukuku: European human rights law, droit européen des droits de l'homme, II: 571

Avrupa İnsan Hakları Komisyonu: European Commission of Human Rights, Commission européenne des Droits de l'Homme, II: 578

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi karar ve hükümlerine atıf usulü: Mode of citation, manière de citer les arrêts et décisions de la Cour, II: 585

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi: European Court of Human Rights, Cour européenne des droits de l'homme, II: 580

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi: The European Convention on Human Rights: La Convention européenne des droits de l’homme, II: 486, 572, 574

Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi: Committee of Ministers of the Council of Europe, Comité des ministres du Conseil de l'Europe, II: 637

Avrupa Konseyi: Council of Europe, Conseil de l’Europe, II: 574

Avrupa Konseyi: European Council, Conseil européen, II: 575

Avrupa Parlâmentosu: European Parliament, Parlement européen, II: 581

Avrupa’da demokratik “ortak bir kamu düzeni: common public order of the free democracies of Europe, European public order, ordre public européen, II: 584

Avukat: İngiltere’de: barrister, II: 462

Avustralya Yüksek Mahkemesi: High Court of Australia, I: 522

Avusturya Anayasa Mahkemesi: Verfassungsgerichtshof Österreich, I: 522

aynen iade: restitution, II: 636

aynı değer: similar dignity, II: 677

ayrı ama eşit doktrini: the separate but equal doctrine, II: 728

ayrılma hakkı: droit de sécession, right of secession, I, 477, 486, 490

ayrılma yoluyla federalizm: fédéralisme par dissociation, I: 523

ayrılma, federal devletin bölünmesi: dissociation, I: 523

ayrılma: secession, I: 375

ayrımcılık yapılmaması ilkesi: principe de non-discrimination, I: 156

ayrışık oy: separate opinion, II: 438, 632

azınlık milliyetçiliği: minority nationalism, I: 418

azınlıkların tanınmaması: non-reconnaissance de minorités, I: 477

azil yetkisi: removal power, ABD, II: 33

azil, görevden alma: révocation, removal, removal from office, II: 19, 150, 326

azil: révocation, I: 671

azledilememe: non-révocabilité, I: 678

---B---

baba hattından Yunan neslinden olmak: be of Greek descendance from the father's line, II: 56

baba soyundan intikal: succession en ligne paternelle, patrilinear system of succession, I: 459

bağdaşmazlıklar: incompatibilities; incompatibilités, II: 66, 113, 612

bağımsız devlete parçalanması: démembrement de l’Etat, dismemberment of a state, I: 320

bağımsız devletlerin birleşmesi: federation of states, I: 320

bağımsız düzenleyici ajans: independent regulatory agency, ABD, II: 34

bağımsız idarî ajanslar: administrative agencies: ABD’de, II: 41, 368

bağımsız varlık: entities, I: 497

bağımsız: indépendante, II: 608

bağımsızlık savaşı: guerre d’indépendance, war of independence, I: 319

bağımsızlık: independence, I: 432

bağışlama yetkisi: power of pardon, pouvoir de pardonner, I: 881

bağlayıcı: obligatoire, I: 850; II: 141

bağlayıcılık gücü: binding force, force obligatoire, II: 515

bağlı yetki: compétence liée, I: 671, 847; II: 242

bahşetmek, ihsan etmek: octroyer, I: 325

bakan atama ve azletme yetkisi: pouvoir de nomination et de révocation des ministres, appointment and removal from office of ministers, II: 146

bakan: minister, ministre, I: 590

bakan: minister, ministre, II: 316, 318, 349

bakan-başkan: Ministerpräsident, I: 512

bakanlar (ABD’de): principal officers of the executive departments, II: 21

Bakanlar Komitesi: Committee of Ministers, Comité des ministres, II: 637

bakanlar kurulu görüşmelerinin ifşa edilmesi: disclosures of Cabinet discussions, II: 265

bakanlar kurulu işlemlerini imzalamak: signature des actes du conseil des ministres, II: 156

bakanlar kurulu üyesi olmayan bakanlar: non- cabinet ministers, II: 256, 319

bakanlar kurulu: council of ministers, conseil des ministres, Consiglio dei ministri, II: 10, 148, 255, 257

bakanlar kurulu: council of ministers, conseil des ministres, I: 590

bakanlar kuruluna başkanlık etme yetkisi: pouvoir de présider le conseil des ministres, II: 147

Bakanlar Kurulunda görüşülen kararnameler: décrets délibéré en Conseil des Ministres - Fransa'da, II: 156, 373

Bakanlar Kurulunun görüşü ve onayıyla: with the advice and approval of the Cabinet, II: 653

bakanlar kurulunun grevi: grève des ministres, II: 82, 252

bakanlar: ministers, ministres, I: 590

bakanlar: ministers, ministres, II: 10, 255, 257

bakanların dayanışması: solidarité ministérielle, II: 291

bakanların görüşü: advice of Ministers, II: 210

bakanların sorumlulukları: responsabilités des ministres, II: 332

bakanlık dayanışması: solidarité ministérielle, I: 560

bakanlık kararı (Fransa’da): arrêté ministrériel, II: 375

bakanlık müsteşarı: senior civil servant, II: 330

bakanlık sahibi olmayan bakanlar: non-departmental ministers, II: 319

bakanlık yönetmeliği (Fransa’da): règlement ministériel, II: 375

bakanlık: ministère, ministry, II: 316

bakanlıklar (ABD’de): departments, I: 576

bakanlıklı bakanlar: ministres à portfeuille, departmantal ministers, II: 318

bakanlıksız bakan: ministre sans portfeuille, minister without portfolio, non departmental ministers, II: 318

bakiye yetkiler: compétences residuelles, I: 516

bakiye yetkiler: residual powers, compétences résiduelles, I: 304, 516

balıkçılık bölgesi: fishery zone, zone de pêche: I:  427

barış andlaşmaları akdetme: conclude treaties of peace, II: 203

barış yapmak: make peace, conclure la paix, II: 202

barışcıl ayrılma: sécession pacifique, peaceful secession, I: 319

basın açıklaması: press release, communiqué de presse, II: 812

basit çoğunluk: majorité simple, I: 722

basit idarî makamlar: simples autorités administratives, I: 64

basit şekilde andlaşmalar: accords en forme simplifiée, II: 644, 656

bastırıcı veya düzeltici denetim: repressive type of control, II: 748

baş görevliler: principal officers, II: 22

baş komutan: commander-in-chief, commandant en chef, II: 159, 160

Başbakan - İrlanda: Taoiseach, II: 267

başbakan yardımcısı: deputy prime minister, vice president of the cabinet, II: 295, 310

Başbakan Yardımcısı: Tanaiste - İrlanda, II: 320

başbakan: prime minister, premier ministre, I: 590, 600

başbakan: prime minister, premier ministre, II: 255, 257, 292

başbakanı atama yetkisi: pouvoir de nomination du premier ministre, II: 145, 296

başbakanı azletme yetkisi: pouvoir de révocation du premier ministre, removal from office of prime minister, II: 146

Başbakanın görüşü: advice of Prime Minister, II: 210

Başbakanın görüşüyle: on the advice of Prime Minister, II: 210

Başbakanın Makamı: The Office of Prime Minister: II: 295

başbakanın önerisi: proposal of the Prime Minister, II: 147, 322

başbakanlık hükümeti: prime ministerial government, I: 607

Başhakim (ABD Yüksek Mahkeme Başkanı): Chief Justice, I: 577

başkalaştırma: alteration, I: 336

başkan - İrlanda: President, Uachtan na Eireann, II: 55

Başkan Yardımcısı - ABD: Vice-President, II: 21

Başkan Yardımcısı: Vice President - ABD, I: 576

başkan: president, I: 571, 576

başkan: president, président, II: 17, 47

başkana karşı göreviyle alakalı olmayan bir fiilinden dolayı hukuk davası: civil suits against a sitting president for non-presidential conduc, II: 28

Başkanın akdettiği uluslararası andlaşmalar (ABD’de): executive agreements, II: 32, 648, 656, 674

Başkanın Yürütme Ofisi: Executive Office of the President:, II: 24

başkanlık demokrasisi: presidential democracy, démocratie présidentiel, I: 570

başkanlık hükûmet sistemi: presidential system of government, système présidentiel de gouvernement, I: 570

başkanlık hükûmeti: presidential government, gouvernement présidentiel, I: 570, 580

başkanlık kararnameleri (başkanın özerk düzenleyici işlemleri, ABD’de): executive orders, II: 39, 30, 367, 368

başkanlık rejimi: presidential regime, régime présidentiel, I: 570

başkanlık sistemi: presidential system, système présidentiel, I: 566, 570

başkanlıkçılık, prezidansiyalizm: presidentialism, présidentialisme, I: 570

başlangıç: preamble, préambule, I: 123

başlangıçtan  itibaren, ilksel: ab initio, 40, II: 368

başvuru formu: application form, formulaire de requêtet, II: 622

başvuru hakkının kötüye kullanımı: abuse of the right of application, requête abusive, II: 609

başvuru numarası: application number, numéro de la requête, II: 585

başvurucuların aynı olması: identité des requérants, II: 606

başvurucunun önemli bir zarar görmemiş olması: no significant disadvantage, absence d’un préjudice important, II: 621

başvuruda hakaretamiz bir dil kullanılması: offensive language, usage d’un langage abusif, II: 610

başvurudan vazgeçme: withdrawal of an application, II: 802

başvuruların konularının aynı olması: identité des griefs, II: 607

başvurunun Sözleşme veya Protokollerinin hükümleriyle bağdaşmaması: the application is incompatible with the provisions of the Convention or the Protocols thereto, la requête est incompatible avec les dispositions de la Convention ou de ses Protocoles, II: 612

bayrak yasası: flag law: droit du pavillon, I: 428

Belçika Tahkim Mahkemesi: Cour d’Arbitrage de Belgique, Arbitragehof van België, I: 522

beldeler: communes, I: 481

belediye başkanları: mayors, II: 150

belirli bir esneklik: une certaine souplesse, some degree of flexibility, II: 601

belirli fena hareket: stated misbehaviour, II: 90

beş hâkimlik bir kurul: a panel of five judges, un collège de cinq juges, II: 635

beş yıllık sistem: quinquennat, II: 64

beşerî kanun: lex humana, II: 496

beyan edici, bildirici: déclaratoire, 179

beyan: sworn, II: 51

beyaz istifa: démission en blanc, 677

Beyaz Saray Ofisi: The White House Office, II: 24

bi hakkın: de plein droit, I: 881

biçimsel geçerlilik: validité formelle, I: 150

bihakkın savaş hali: état de guerre de plein droit, I: 881

bihakkın savaş hâli: état de guerre de plein droit, II: 204

bihakkın üye: ex officio member, membre de droit, II: 582

bihakkın: ex officio, II: 331, 344

bikameralizm: bicaméralisme, I: 754

bildirici: déclaratif, I: 217; II, 123

bildiriler (İngiltere’de): proclamation, I: 749

bildirim: déclaration préalable, II: 541

bileşik devlet: composed state, État composé, I: 484

bilgi, bilme: connaissance, I: 142

bilimsel yorum, ilmî tefsir, doktrin yorumu: interprétation scientifique, interprétation doctrinale, scholarly writings, academic writings, I: 229

bilinemezlik: non-cognitivisme, I: 139

bilme işlemi, tanıma işlemi: acte de connaissance, I: 241

bilme konusu: objet de la connaissance, I: 140

bir defa daha görüşülmesini isteyebilme: demande d’une nouvelle délibération, I: 839

bir kez daha görüşülmek üzere parlâmentoya geri gönderme: renvoi pour une nouvelle délibération, I: 839

birahane hükûmeti: gouvernement de brasserie, I: 609

birey, fert: individu, II: 500

bireycilik, ferdiyetçilik: individualism, II: 501

bireylerin yararına ifa edilen devletin pozitif hizmetleri: services positives de l’Etat, rendus dans l’intérêt des individus, II: 508

bireysel başvuru - AİHM: individual applications, requêtes individuelles, II: 584

bireysel başvuru - anayasa yargısında: constitutional complaint, verfassungsbeschwerde, recurso de amparo, II: 752

bireysel hak ve hürriyetler: droits et libertés individuelles, II: 491

bireysel haklar, ferdi haklar: droits individuels, II: 502

bireysel hürriyetler: libertés individuelles, II: 510

bireysel kararlar: individual opinions, II: 438807

bireysel niyabet: régence individuelle, reggenza individuale, II: 52

bireysel oy, bireysel karar: opinio seriatim, II: 438, 807

bireysel sorumluluk: responsabilité individuelle, individual responsibility, individual ministerial responsibility, I: 591, 594; II: 287, 336

bireysel tedbirleri: individual measures, mesures individuelles, II: 636

bireysel yarara hizmet eden idarî faaliyetler: activité administrative au service de l’intérêt inidividuel, II: 508

birim, düzen, oluşum (AİHM): formation, II: 468, 582

Birinci kuşak haklar: droits de la première génération, first-generation human rights, II: 511

Birinci Meclis - İrlanda’da: Dail Eireann, II: 267

birinci meclis: première chambre, I: 755

birinci seçmenler: électeurs primaires, I: 708

birinci: primus, II: 292

Birleşik Devletler Yüksek Mahkemesi: Supreme Court of the United States, I: 505, 522

Birleşik Krallık Yüksek Mahkemesi: Supreme Court of the United Kingdom, I: 544, 603

birleşme yoluyla federalizm: fédéralisme par association, I: 523

birleşme: association, I: 523

birleşme: unification, reunification, merger, I: 372

Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi: Convention on the Law of the Sea, I: 425

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu: Commission des droits de l’homme des Nations Unies, procédure 1503, II: 608

Birliğin durumu hakkında bilgi: information of the state of the Union, II: 38

birlik toprağı: Union Territories, I: 497

birlikte inceleme usulü: joint procedure -AİHM, II: 626

birlikte sorumlu: responsabili collegialmente, II: 287

birlikte: cumulative, I: 594

birlikte: in solidum, II: 263

bitişik bölge: contiguous zone, zone contiguë, I: 425

blok oylama: vote bloqué, I: 628

bloke liste: liste bloquée, I: 733

boğazlar: straits, détroits, I: 425

borç: obligatio, obligation, II: 481

borçlu: débiteur, II: 481

Bordeaux Okulu: École de Bordeaux, I: 86

boşalma (devlet başkanlığının): vacancy, vacance, II: 70

boşluk (saltanatta): vacuum, I: 460

boşluk: vacuum, II: 50

boy, kabile, aşiret, tribü: tribut, I: 385

Bölge Mahkemeleri Kanunu ABD’de: Circuit Court Act, II: 717

bölgeler, 481: régions, I: 482, 497

bölgesel devlet: Etat régional, regional state, I: 533

bölgesel devlet: regional government, I: 498

bölünmezlik ilkesi: principe d’indivisibilité, I: 436

bölünmüş egemenlik: divided sovereignty, I: 508

Britanya Commonwealth Krallıkları: British Commenwealth, I: 485, 487

Britanya Milletler Topluluğu: Commonwealth of Nations, I: 485

bulunulan yerde oy: vote sur place, I: 710

bütçe kavalyesi: cavalier budgétaire, I: 877

bütçe: budget, I: 872; II, 285

bütçenin birliği: unité du budget, I: 874

bütçenin genelliği: universalité du budget, I: 874

bütçenin yıllık olma: annalité du budget, I: 875

bütçeyi ret: refus du budget, I: 872

bütün diğer başvuru yollarının tüketilmesi: exhaustion of all other legal remedies - anayasa yargısı, II: 752, 801

bütün milletin temsili: représentation de la nation toute entière, I: 674

bütün: in glabo, I: 675

büyük bir önem: major importance, II: 649, 652, 659

büyük daire lehine dosyadan elçekme: Relinquishment of jurisdiction to the Grand Chamber, Dessaisissement en faveur de la Grande Chambre, II: 635

Büyük Daire: Grand Chamber, II: 586

büyük dük: grand duc, grand duke, I: 454; II, 48

Büyük Hürriyet Fermanı (1215): Magna Carta Libertatum, I: 327, 539

büyük jüri, grand jury, II: 385

büyük kamu iktidarları: grands pouvoirs publics, I: 64

Büyük Kurul, Büyük Şura: Magnum Concilium, I: 539, 598, 601, 746, 747

büyük tercihler: grandes options, II: 72

büyüklük esası: ordre de primogéniture, I: 458

büyükten küçüğe doğru akıl yürütme: argumentum a maiori ad minus, I: 297

---C---

carî işler: affaires courants, II: 72, 279

cebir düzeni: ordre de contrainte, I: 147

cebir işlemi: acte de contrainte, I: 147

cebrî icra: exécution forcée, II: 438

cenin: foetus, II: 477

cep vetosu: pocket veto, II: 36

ceza davalarından bağışıklık: immunity from criminal proceedings, II: 85

ceza davalarını ortadan kaldırma: quash, II: 171

ceza davası: criminal trial, II: 28

ceza soruşturmasını durdurma: to stop a prosecution, II: 171

ceza soruşturmasını ve yargılamasını durdurma yetkisi: nolle prosequi, II: 171, 210

ceza usûlü: procédure pénale, II: 430

cezacı: pénaliste, II: 100

cezai sahada serdedilen isnatlar: criminal charge, accusation en matière pénale, II: 618

cezaî sorumluluk: criminal liability, criminal responsibility. responsabilité pénale, II: 26, 82, 332, 337

cezaî: pénale, II: 334

cezanın daha hafif bir cezaya dönüştürülmesi: commuer, commutation, I: 883

cezanın indirilmesi: reduction, II: 171

cezanın kısmen veya tamamen ortadan kaldırılması: remise de peine, II: 171

cezanın tamamen ortadan kalkması: remise de peine, I: 883

cezayı daha hafif bir ceza türüne çevirme: commutation, II: 171

civar, yan soy: ligne colleteral, I: 459

Cumhuiyetin Altı Kitabı: Les six livres de la République, I: 432

Cumhurbaşkanı - Almanya: Bundesprasident, II: 58

cumhurbaşkanı kararnameleri ve emirleri: orders and decrees of the President of the Republic, II: 775

cumhurbaşkanı: president of the republic, président de la république, I: 589; II: 10, 47, 55

cumhurbaşkanını istifaya zorlama: acculer le président de la République à la démission, II: 81, 251

cumhurbaşkanının görevi içinde işlemediği suçlar: offences not committed in the performance of his or her duties, II: 86

cumhurbaşkanlığı askerî teşkilatı: maison militaire, II: 73

Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği: Secrétariat général de la Présidence de la République, Segretariato generale della Presidenza della Repubblica, II: 74

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi: presidential decree - Yunanistan, II: 167

cumhurbaşkanlığı sivil teşkilatı: maison civile, II: 73

cumhurbaşkanlığı teşkilatı: maison, II: 73

cumhurbaşkanlığının boşalması: vacancy of the presidency of the republic, vacance de la présidence de la république, II: 69

Cumhuriyet Adalet Divanı: Cour de Justice de la Républipue, I: 862

cumhuriyet hükûmet şekli: republican form of government, I: 509

cumhuriyet kanunları tarafından tanınmış temel ilkeler: principes fondamentaux  reconnus par les lois de la République, II: 777

Cumhuriyet Meclisi: Assembleia da República, II: 68

Cumhuriyet nişanları: onorificenze della Repubblica, II: 205

cumhuriyet: république, republic, I: 364, 466

---Ç---

çağrı (parlâmentoyu toplantıya çağırılması): convocation, II: 136

çalışma ve yargılama usûlleri - Anayasa mahkemelerinin: procedure, rules for proceedings, II: 799

çalışmakta olan anayasa: constitution en action, I: 72

çarpma, artma, çoğalma: multiplication, I: 706

çatışmalara son verme: cessation of hostilities, II: 202

çelişme ilkesi: principe du contradictoire, principe de contradiction, II: 425, 428, 432

çelişme usûlü: adversarial proceedings, contradiction, II: 608

çelişmesel: contradictoire, II: 433

çeşitli hükümler: miscellaneous provisions, I: 123

çeşitlilik içinde birlik: unité dans la diversité, I: 525

çevre hakkı: right to environment, II: 512

çıkar gruplarının çoğulculuğu: interest group pluralism, I: 647

çıkar gruplarının korporatizmi: interest group corporatism, I: 650

çift oy: double vote, I: 707

çifte monarşi: dual monarchy, I: 484

çifte sorumluluk: double responsabilité, I: 604

çifte vatandaşlık: dual nationality, dual citizenship, I: 414

çoğul oy: vote plural, I: 706

çoğunluğun mutlakıyeti: obsolutisme de la majorité, I: 642, 639

çoğunluk prensibi: principe majoritaire, I: 639

çoğunluk sistemi: scrutin majoritaire, I: 722

çoğunlukçu demokrasi modeli, I, 645: 646

çok ağır bir sakatlık: une irrégularité extremement grave, II: 832

çok ağır: very high, II: 27

çürüme (oyların satın alınması): corruption, I: 712

---D---

daha az kötü, ehven-i şer: moindre mal, smaller evil, I: 297

daha az yetki: principle of least authority, I: 301; II: 506

daha fazla hak ilkesi: principle of most rights,  I: 301; II: 506

daimî fiziksel yetersizlik: permanent physical incapacity, II: 272

daimî parlâmento: parlement permanent, II: 118

daire veya bölüme ayrılma (anayasa mahkemesinin): subdivision into chambers or sections, II: 739

daireler: chambers, sections - anayasa yargısı, II: 803

danışılma hakkı: droit d’être consulté, the right to be consulted - devlet başkanı, II: 115

danışma görüşünde: avis consultatif, I: 174

danışma referandumu, istişarî referandum: référendum de consultation, I: 681

danışma: consultation, II: 390

Danimarka’nın resmen tanınmış kilisesi: Established Church of Denmark, I: 126

dar yorum: interprétation stricte, strict interpretation, narrow reading,  II: 27, 706, 753, 766

dava açma süresi: time limit for annulment action, II: 750

dava mahkemeleri: trial courts, II: 455

dava sonuçlanmış: case concluded, affaire terminée, II: 627

dava: procès, suit, II: 422

davanın Büyük Daireye gönderilmesini: referral to the Grand Chamber, renvoi de l'affaire devant la Grande Chambre, II: 634

davanın görüşülmesi: proceedings, II: 802

davanın kayıttan düşürülmesi hükmü: judgment striking the case out, arrêt rayant l’affaire du rôle, II: 634

davanın maddî yönleri: aspects de fait, II: 456

davanın tek kurul (genel kurul) tarafından görülmesi (Anayasa mahkemeleri): hearing in plenum, II: 739, 803

davanın tekrar incelenmesi istemi: request for re-examination of the case, demande de réexamen de l’affaire, II: 634

davayı ortadan kaldırma: quash, II: 171

def’i yolu: voie d’exception, II: 750

defter: cahiers, I: 672

değer yargıları: jugements de valeur, I: 138

değerlerin bilinemezliği ilkesi: principe du non-cognitivisme des valeurs, I: 138

değişiklik (anayasa değişikliği): révision, modification, amendment, I: 336; II: 18

delege bakanlar: ministres délégués - Fransa, II: 348

delillendirilmemiş başvurular: unsubstantiated complaints: lack of evidence; griefs non étayés: absence de preuve, II: 621

demokratik egemenlik teorileri: théories démocratiques de la souveraineté, 442

demokratik kurumlarının düzgün çalışmasının korunması: safeguard the proper functioning of the democratic institutions, II: 279

denetimin kapsamı: scope of review, II: 789

departman başları: heads of departments, II: 33

departman: department, II: 21

derebeyleri: vassaux, I: 455

derin deniz tabanları: deep seabed, area, I: 430

despotizm, zorbalık: despotisme, I: 456

dev, ejderha: Leviathan (Hobbes’un kitabı), I: 394

devam eden bir durum: continuing situation, situation continue, II: 605

devam eden ihlaller: continuing violations, violations continues, II: 615

devamlılık: continuity, continuité - kamu hizmetlerinde, II: 327

devir: cession, I: 420

devlet bakanı, II: 319

devlet bakanı: minister of state - İngiltere, II: 350

devlet başkanı: head of state, chef d’Etat, president of the state, I: 454, 589; II: 9, 45, 55, 48, 255

devlet başkanlığı statüsüyle uygunsuz davranması: to conduct unbecoming his status as President of the State, 80, II: 81

devlet başkanlığı: presidency of state, présidence de l’Etat, II: 46

devlet birlikleri: unions of states, unions d'États, I: 484

devlet iktidarının muhtemel kısımları: partes potentiales summi imperii, I: 542

devlet memurları: funzionari dello Stato, II: 150

devlet noteri fonksiyonu: staatsnotarielle Funktionen, II: 159, 242

devlet olma statüsü, devletlik: statehood, I: 368

Devlet Sekreteri (ABD’de dışişlerinden sorumlu sekreter): Secretary of State, I: 576

devlet sekreterleri: secretaries of state, secrétaires d'État, II: 256, 319, 343, 344, 349

Devlet Şurası: Council of State, II: 190, 205

devlet yetkisi: droit régalien, II: 421

devlet: state, Etat, staat, stato, estado, I: 365, 499

devleti, kendi şahsında tecessüm: personnification - devlet başkanları, II: 114

devletin cumhuriyetçi şekli: republican form of state, forme républicaine de l’Etat, I: 340

devletin devamlılığı ilkesi: continuité de l’Etat, permanence de l’Etat, State continuity, continuity of statehood, I: 380

devletin federal yapısı: federal structure of the state, structure fédérale de l'Etat, I: 340

devletin hukukî fonksiyonları: fonctions juridiques de l’Etat, I: 815

devletin hukuki kişiliği: personnalité juridique de l’Etat , I: 378

devletin kendiliğinden kuruyup yokolması: withering away of the state, dépérissement de l’Etat, I: 391

devletin kökeni: origine de l’État, I: 384

devletin kuruluşunun yenilenmesi: renouvellement de la fondation de l’Etat, I: 318

devletin monarşik şekli: monarchic form of state, forme monarchique de l’Etat, I: 340

devletin öldükten sonra dirilmesi: résurrection de l’Etat, I: 322

devletin resmî dini: official religion of the State, I: 126

devletin sembolü: symbol of the State - devlet başkanı, II: 114

devletin siyasî, sosyal, ekonomik teşkilatı: organisation politique, sociale, économique de l'État, I: 107

devletin temel organları: fundamental organs of the state, I: 123

devletin temel yapısı: structure essentielle de l'État, I: 107

devletin unsurları: elements of state, éléments de l’Etat, I: 403

devletin ülkesinin bütünlüğü ilkesi: principle of territorial integrity, principe de l’integrité territoriale, I: 430

devletin üniter yapısı: unitary structure of the state, structure unitaire de l'Etat, I: 341

devletin yüksek organları: organes supérieure de l’Etat, I: 34, 64

devletin yürütme kuvveti (Montesquieu): puissance exécutrice de l’Etat, I: 545

Devletler Meclisi: Conseil des Etats, I: 503

devletlerarası başvuru: inter-state application, requêtes inter-étatiques, II: 583

devletlerarası davalar: inter-state cases, affaires inter-étatiques, II: 583

devletlerin başlangıcı: commencement of States, I: 367

devletlerin egemen eşitliği: sovereign equality of states, égalité souveraine des Etats, I: 433

devletlerin eşit egemenliği: égalité souveraine des Etats, I: 433

devletlerin halefiyeti: succession of States, I: 373

devletlerin intikali: devolution of States, I: 373

devletlerin sona ermesi: extinction of States, I: 370

devletsiz milletler: stateless nations, I: 418

devredilebilir tek oy sistemi: single transferable vote, II: 61

devredilebilir tek oy: single transferable vote, vote unique transférable, I: 732

devredilemez tek oy: single non-transferable vote, I: 732

devredilmiş adalet: justice déléguée, II: 421

devredilmiş düzenleme yetkisi: statutory powers - ABD, II: 40, 368

devrimlerin etkisiyle anayasasızlaştırma: déconstitutionnalisation par l’effet des révolutions, 321, I: 382

deyimsel yorum: interprétation littérale, I: 230

dış egemenlik: souveraineté extérieure, external aspect of sovereignty, I: 432, 435

dış geçerlilik: validité externe, I: 180

dış ilişkiler: relation extérieure, II: 149

dış kabine: outer cabinet, II: 23

dış uzay: outer space, I: 429

Dışişleri Danışma Konseyi: Foreign Affairs Advisory Council, II: 652

diğer ağır cürüm ve kabahatler: other high crimes and misdemeanors, 26, II: 27

dijital demokrasi: digital democracy, I: 661

dikey etki: effets verticaux, vertical effect, II: 538

diktatörlük: dictatorship, dictature, I: 555

dilbilgisel yorum: interprétation grammaticale, I: 230

dilekçe: petition, I: 748, 749

dilsel topluluk: linguistic communities, I: 497

diplomatik koruma: protection diplomatique, I: 415

direkt füru: descendance directe, I: 458

direkt hat: ligne directe, I: 458

diyalektik materyalizm: dialectical materialism, matérialisme dialectique, I: 390

diyet meclisi: Diet, II: 297

diyet: diète, I: 487

doğrudan demokrasi: direct democracy, démocratie directe, I: 446, 655

doğrudan hükûmet: gouvernement direct, I: 655

doğrudan mağdur: direct victim, victime directe, II: 592

doğrudan oy: suffrage direct, I: 708

doğrudan uygulanabilme: applicabilité immédiate, I: 514

doğrudan yatay etki: direct horizontal effect, II: 539

Doğu Ortodoks Hıristiyan Kilisesi: Eastern Orthodox Church of Christ, I: 127

Doğu Ortodoks Hıristiyanlığı: Eastern Orthodox Christianity, I: 127

doğum ilmühaberi: acte de naissance, I: 844

doktrin yorumu: interprétation scientifique, interprétation doctrinale, scholarly writings, academic writings, I: 229

dokunulmazlık (krallar): inviolabilité, II: 83

dokunulmazlık (siyasi rejimin): intangibilité, I: 188

dolaylı mağdur: indirect victim, victime indirecte, II: 593

dolaylı oy: suffrage indirect, I: 708

dolaylı yatay etki: indirect horizontal effect, II: 539

dostane çözüm usûlünde gizlilik ilkesinin ihlali: Breach of the principle of confidentiality of friendly settlement proceedings, violation de l’obligation de confidentialité du règlement amiable, II: 611

dostane çözüm üzerine hüküm: judgment on a friendly settlement, arrêt rendu sur un règlement amiable, II: 634

dostane çözüm: friendly settlement, règlement amiable, II: 630

dönüştürme: transformation, I: 336

dördüncü merci başvuruları: fourth-instance applications, affaires de quatrième instance, II: 620

dördüncü merci: fourth-instance, quatrième instance, II: 620

dörtte üç çoğunluk: majority of three thirds, I: 351

duruşma: hearing, audience, II: 434, 631

düalist teori: dualistic theory, théorie dualiste, II: 669

düpedüz: tout court, II: 788

düşey kuvvetler ayrımı: vertical separation of powers, division verticale du pouvoir, I: 515

düşünce hürriyetleri: libertés de l’esprit, II: 509

Düverjecilik: Duvergerismo, I: 88

düzeltici denetim: repressive type of control, II: 748

düzeltici sistem: régime répressif, II: 541

düzen, birim, oluşum (AİHM): formation, II: 468, 582

düzenleme yetkisi: pouvoir réglementaire, II: 358, 366

düzenleme yetkisi: regulatory power, pouvoir réglementaire, II: 152, 283, 366

düzenleyici idarî işlemler: administrative regulations, ABD, II: 35

düzenleyici işlemler, ABD’de: rules,, II: 367

düzenleyici işlemler: rules, regulations, II: 153, 366

düzenleyici kararnameler: décrets réglementaires, regulative decrees, II: 157, 372

düzenleyici nitelikteki sirkülerler: circulaires à caractère réglementaire, II: 376

---E---

ebedî hüküm: eternity clause, I: 341

ebedî kanun: lex aeterna, II: 496

e-demokrasi: e-democracy, I: 661

egemen sınıf: dominant class, classe dominante, I: 390

egemen: sovereign, souverain, I: 454; II: 48

egemenliğin bölünmezliği: indivisibilité de la souveraineté, I: 436, 478

egemenliğin devredilmezliği: inaliénabilité de la souveraineté, I: 436, 660

egemenliğin devri: délégation de la souveraineté, I: 665

egemenliğin iç görünümü: internal aspect of sovereignty, I: 435

egemenliğin kaybı: lose of sovereignty, I: 371

egemenliğin kullanılması tipleri: modes d’exercice de la souveraineté, I: 653

egemenliğin kullanılmasının devri: délégation de l’exercice de la souveraineté, I: 665

egemenlik paylaşımı: division de la souveraineté, I: 508

egemenlik: sovereignty, souveraineté, I: 432

egemenlikteki iç değişmeler: internal changes of sovereignty, I: 380

ehliyetsizlik: incapacité, I: 700

ek deliller: further evidence, preuves supplémentaires, II: 630

ek farklar: additional differences, I: 567

ek, tamamlayıcı: supplétif, II: 284, 285, 315

ekber evlat: seniorat, droit d’aînaisse, seniority, I: 459; II: 49

Ekonomi Danışmanları Konseyi: Council of Economic Advisers, II: 24

eksik kanun (eksik hukuk, müeyyidesiz kanunlar): lex imperfecta, I: 93, 234

elçiler: ambassadors, II: 33

elektronik demokrasi: electronic democracy, I: 661

elverişlilik ilkesi: principle of suitability, II: 550

emir kararı: writ of mandamus, II: 718

emir verme yetkisi: power of command, pouvoir de commander, II: 160

emir: fiat, II: 106

emirler: orders, II: 153

emirname: ordonnance, ordinance, II: 152, 366

emredici vekâlet yasağı: interdiction du mandat impératif, I: 676

emredici vekâlet: mandat impératif, I: 444, 446

emredici: impératif, I: 670

emsal: précédent, I: 229

en büyük artık usûlü: méthode des plus fortes restes, I: 728

en kuvvetli ortalama usûlü: méthode de la plus forte moyenne, I: 729

en üstün iktidar: summa potestas, I: 436

en yüksek hukukî güç: highest juridical force, II: 699

en yüksek memurlar, müsteşarlar: senior civil servants, II: 280

endirekt hat: ligne indirecte, I: 458; II: 49

engizisyon mahkemeleri: tribunaux d’inquisition, tribunals of inquisition, II: 427

entelektüel hürriyetler: libertés intellectuelles, II: 509

erga omnes etki: ergo omnes effect, II: 820

erkek primogenitur: male primogeniture, I: 458

erteleme (parlâmento toplankılarını): prorogation, II: 118

esas çizgi: baseline, ligne de base, I: 425

esas denetimi: review of substance, II: 790

esas hakkında hükümler: judgments on the merits, arrêts sur le fond, II: 633

esas incelemesi: examination of the merits, examen du fond; procedure on the merits, procédure relative au fond, II: 628, 629

esas itibariyle aynı: essentiellement la même, II: 606

esas mahkemeleri: juridictions du fond, II: 455

esas nitelik, sıfat-ı asliye: essentialia, I: 189

esas: merit, fond, II: 626, 628

esas: substance, fond - anayasa yargısı, II: 789

eski çağ: antiquity, classical period, II: 492

eski hale iade: restitutio in integrum, II: 636

eski rejim (Fransa'da 1789 öncesi rejim): ancien régime, I: 709; II: 421

Eski Yunan’da halk meclisi: ekklesia, έκκλησία, ecclesia, I: 656

eskisini yenisiyle değiştirme: remplacement, I: 336

estimatio communis, I: 198

eşit iki-meclislilik: bicaméralisme égalitaire, I: 502, 757

eşit katılım: participation égalitaire, I: 501, 760

eşit koruma hükmü: equal protection clause, II: 728

eşit olmayan iki-meclislilik: bicaméralisme inégalitaire, I: 757

eşit oy: vote égal, suffrage égale, I: 705

eşit temsil: equal representation, I: 501

eşitler arasında birinci: primus inter pares, I: 590; II: 260, 293

eş-kurucu iktidar: co-pouvoir constituant, I: 249

eşleri tarafından yargılama: judgment by peers, II: 471

eş-Prens: co-Prince, I: 485

eşyanın tabiatı: nature des choses, II: 358, 360

eş-yapıcı: auteur ou co-auteur, I: 244

eş-yapıcı: co-auteur, I: 244

eş-yasakoyucu: co-législateur, I: 244

Etats-généraux: Etat-jenero, I: 671

etkili başvuru: recours effectif, effective remedy, II: 596

etkili: effective, efficace, II: 609

etkililik: efficacité, I: 150

etnik federalizm: ethnic federalism, I: 525

etnik milliyetçilik: ethnic nationalism, I: 418

etnik temizlik: ethnic cleansing, I: 418

Evanjelik Lütherci Mezhepten: Evangelical Lutheran Religion, II: 321

evde oy: vote à domicile, I: 710

evleviyet, öncelik: argumentum a fortiori, I: 236, 297

evleviyetle: à plus forte raison, I: 297

ex nunc (geleceğe yönelik) etki: ex nunc effect, II: 814

ex tunc (geçmişe yönelik) etki: ex tunc effect, II: 813

Eyalet Anayasa Mahkemesi: Ländesverfassungsgerichte veya Staatsgerichtshöfe, I: 512

Eyalet Hükümeti: Landesregierung, I: 512

Eyalet Mahkemesi: Staatsgerichtshöfe, I: 512

Eyalet Meclisi: Landerkammer, I: 504

Eyalet Valisi: Landeshauptmann, I: 512

eyalet: province, staat, I: 363, 499, 505

eyaletler, federe devletler: states, province, I: 303, 363, 499, 505, 497

---F---

fazladan (fazladan imza): surabondante, II: 373

federal anayasayı ihlâl: contravention of the federal constitution, II: 89, 91

federal devlet, 496: federal government, I: 498, 499

federal devlet: Bund, I: 502

federal devlet: État fédéral, federal government, I: 498, 496, 499

federal hukukun federe hukuka üstünlüğü ilkesi: principe de la primauté du droit fédéral sur le droit fédéré , I: 513

federal hukukun üstünlüğü: supremacy of federal law, I: 513

Federal Kanun Gazetesi: Bundesgesetzblatt, II: 649

Federal Kanunlar Gazetesi (Avusturya): Federal Law Gazete, I: 850

Federal Konsey: Conseil fédéral - İsviçre, I: 564; II: 46

Federal Konvansiyon: Bundesversammlung, II: 58

Federal Mahkeme: Tribunal fédéral, I: 522

Federal Meclis (İsviçre): Assemblée fédérale, I: 564

federal mıntıka: federal district, I: 497

federal müstemleke: federal dependency, I: 497

federal sistem: federal system, système fédéral, I: 496

Federal Şansölye (Almanya’da Başbakan): Bundeskanzler, II: 649

Federal Şansölyelik: Federal Chancellery, II: 295

federal vatandaşlar: federal citizens, I: 500

federal veya eyalet kanunları: federal or Land legislation, II: 767

federalizm: fédéralisme, I: 496

Federasyon Başkanı: Bundespräsident, II: 54

federasyon konseyi: Council of the Federation, I: 502

federasyonu oluşturan devletler: component states, I: 498

federe devlet vatandaşı: citizen, I: 500

federe devlet: État fédéré, I: 498; states, province, I: 303, 363, 499, 505, 497

federe devletlerin özerkliği ilkesi: principe d’autonomie des États fédérés, I: 520

feragat (tahttan): abdication, II: 51

ferdi haklar: droits individuels, II: 502

ferdiyetçi doktrin: individualism, individualist theory, II: 500

ferman: octroi, edit, bestowal, I: 325

ferman: writ, II: 130

feshetme (uluslararası andlaşmalar): denounce, II: 645

feshetme yetkisi (parlâmentoyu): prerogative of dissolution - İngiltere, II: 131

fesih hakkı: right of dissolution, droit de dissolution, II: 117

fesih işlemi: acte de dissolution, II: 123

fesih: dissolution, Auflösung, I: 371, 594; II: 117, 121, 129

fetih: conquest, conquête, I: 421

fetret: interregnum, I: 460

fetret: interregnum, II: 50

fiil ehliyetini yitirme: incapacité, II: 52

fiilî sebepler: motifs de fait, II: 437

Finlandiya Kanunlar Kitabı: Statute Book of Finland, I: 851

fizik hürriyetler: libertés phsiques, II: 509

Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi: La Déclaration des droits de l'Homme et du citoyen, II: 502

Fransız Temyiz Mahkemesi: Cour de Cassation, I: 93

Fransız Uluslar Topluluğunu: Communauté française, I: 487

frenler ve dengeler: checks and balances, I: 579

---G---

gayri safi bütçe: budget brut, I: 874

gece yarısı atananlar: midnight appointees, II: 718

gece yarısı hakimleri: midnight justices, II: 718

geciktirici veto: suspensive veto, veto suspensif, I: 353, 757

geciktirici veto: veto suspensif, II: 140

geçerlilik: validity, validité, I: 144

geçersizleştirme: invalidation - anayasa yargısı, II: 808

geçersizlik: invalidité, I: 215

geçici Başkan: president pro tempore, II: 20, 21

geçici kanunlar: provisional laws - Danimarka, II: 167

geçici tedbirler: provisional measures, II: 842

geçmişe etkili iptal, makable şamil iptal: annulation rétroactive, I: 217

geçmişe yönelik etki: pro praeterito effect, retrospective effect, II: 813

geleceğe yönelik etki: pro futuro effect, II: 814

geleneksel anayasacılık: constitutionnalisme traditionnel, I: 133

geleneksel din: traditional religion, I: 127

gelirlerin toplanmasına rıza: consentement aux recettes, I: 875

gelişme hakkı: right to development, II: 512

genel af: amnistie, II: 31

genel bağlayıcı düzenlemeler: generally binding regulations, II: 155

genel bir düzenleme yetkisi: pouvoir réglementaire de droit commun, II: 284

genel düzenleyici kararnameler: general regulatory decrees, II: 154

genel görüşme, görüşmeli sözlü soru: question orale avec débat, I: 858

genel hüküm: generalis regula, I: 274

genel hüküm: lex generalis, I: 310

genel hüküm: lex generalis, II: 526

genel hükümler: general provisions, I: 123, 125

genel hükümler: ordinary law, II: 339, 341

genel ibare: generale dictum, I: 274

genel idare: administration générale, II: 149

genel idarî emirler: general administrative orders, II: 153

genel irade: volonté générale, I: 395

genel kabul görmüş uluslararası hukuk ilkeleri: generally recognized rules of international law, generally accepted international norms, II: 782

genel kabul görmüş uluslararası kurallar: generally accepted international norms, II: 782

genel kelime: generalia verba, I: 274

genel kural: generalis regula, general rule, règle générale, I: 269

genel mahkemeler: ordinary courts, 339, II: 341

genel oy: suffrage universel, I: 701

genel seçim sonuçlarını uygun bir şekilde dikkate alarak: with due regard for the results of the general election, II: 301

genel siyaseti: general policy, politique générale, II: 261, 283

genel siyasetin ana hatları: general policy guidelines, II: 312

genel tedbirler: general measures, mesures générales, II: 637

genel vali: governor-general, I: 485, 511; II: 55, 62

genel vekâlet: mandat général, I: 676

genel yetki: general power, compétence de droit commun, I: 304, 516; II: 706, 753

Genelkurmay Başkanı: Chief of the General Staff, II: 163

geniş aile, sülaleler: gens, I: 385

geniş yorum: broad reading, II: 28

gensoru, istizah: interpellation, I: 866

gensoru: interpellation, II: 275

gerçeği söylemek: vere dictum, II: 471

gerçek anayasa: real constitution, constitution réelle, I: 136

gerçek birlik, hakikî birlik: real union, union réelle, I, 485

gerçek kişiler: personnes physiques, real persons, personnes réelles, II: 477, 529, 589

gerçek özgürlük: liberté réelle, II: 504

gerekçe: motifs, motivation, statement of reasons, II: 437, 806

gerekçeli mesaj: messaggio motivato, I: 841

gereklilik ilkesi: principle of necessity, II: 550

geri çağırma hakkı, kolektif azil usûlü: abberufungsrecht, I: 687

geri çağırma: recall, I: 686

gizli andlaşma: secret treaty, traité secret, II: 199, 663

gizli oy: secret ballot, scrutin secret, vote secret, I: 711; II: 58

gizli: confidential, confidentiel, II: 608, 631

gizlilik: confidentiality, II: 38

göndermede: reference, II: 777

gönüllü fesih: voluntary dissolution, I: 372

gönüllü iltihak veya emilme: voluntory absorption, I: 373

görecelilik: relativisme, I: 139

görecelilik: relativisme, II: 793

görev süresi: term of office, durée du mandat, II: 64

görev uyuşmazlıkları: conflicts of competence, II: 760

görev, işlev: fonction, I:, 713

görevden alma, azil: révocation, removal, removal from office, II: 19, 150, 326

görevi dışında işlediği suçlar: offences not committed in the performance of his or her duties, II: 84

görevini geçici olarak yapamaması: temporary incapacity, empêchement temporaire, II: 70, 87

görevini kesin olarak yapamaması: empêchement définitif, II: 68, 160

görevinin ifasıyla ilgisi olmayan fiillerinden dolayı: for acts not related to the discharge of his duties, II: 84

görevli: agent, I: 667

görev-seçmenlik: électorat-fonction, I: 443, 713

görülmekte olan bir ceza davasından kesin ve apaçık bir delil ihtiyacı: demonstrated, specific need for evidence in a pending criminal trial, II: 39

görünüşte anayasalar: façade constitutions, I: 135

görüş bildirme: droit de donner son avis, II: 115

görüş ve onayıyla: with the advice and and approval, II: 213, 223, 653

görüşme, müzakere: déliberation - anayasa yargısı, II: 803

görüşme, müzakere: délibération, débat, discussion, I: 835

görüşme, müzakere: negotiation, négociation ­- uluslararası andlaşmalar, II: 194, 642

görüşmeli sözlü soru, genel görüşme: question orale avec débat, I: 858

gözden geçirme: revision, I: 336

gözetleme: téléobservation, I: 429

gras: grâce, pardon, , I: 883; II: 171

güçlü iki-meclislik: strong bicameralism, I: 651

günümüz yaşam koşulları ışığında geliştirici bir yorum: interprétation évolutive à la lumière des conditions de vie d’aujourd’hui, II: 591

güven istemi: motion de confiance, motion of confidence, I: 869

güven mektubu, itimatname: lettre de créance, II: 193

güven oylaması: vote de confiance, I: 869

güven verme: accréditation, II: 193

güven: confidence, I: 594

güvenoyu: motion of confidence, motion de confiance, II: 274

güvensizlik oyu: motion of no confidence, motion de défiance, , I: 601; II: 289, 302

güvensizlik önergesi: motion de défiance, motion de censure, motion of no confidence, motion of censure, I: 868, 867, 869, 624, 866; II: 275, 336

---H---

hak: right, droit, I: 713; II: 475

hakaret: offense, II: 75

hakemler: arbitres, II: 421

hakemlik: arbitrage - devlet başkanı, II: 115

hakikî birlik, gerçek birlik: real union, union réelle, I, 485

hâkim din: prevailing religion, I: 127

Hâkim Seçim Komitesi: Judges' Election Committee, II: 182

hâkim sınıf: classe dominante, I: 390

hâkim: iudex, iudicium, judge, juge, II: 413, 452, 460

hâkimin işten el çekmesi: dessaisissement du juge, II: 439

hâkimin kralın isteği süresince görevde kalması: durante bene placito, II: 467

hâkimler kurulu: panel of judges, II: 459

hakimler: magistrats du siège - Fransa’da, II: 468

hakimleri atama: nomination des juges, II: 181

hâkimlerin doğru bir şekilde davrandıkları sürece görevde kalması: quamdiu se bene gesserint, II: 467

Hakimlik Yüksek Konseyi: Conseil supérieur de la magistrature, II: 182, 184, 188

hakkaniyete uygun bir surette zarar gören tarafın tatmini: just satisfaction, satisfaction équitable, II: 632

hakkın kötüye kullanımı: abus du droit, abuse of the right, I: 156; II: 609

hakkın özü: core of right, II: 553

Haklar Beyannamesi: Bill of Rights, I: 751

hakların sahipleri: titulaires, rights holders, II: 527

haklı savaş: bellum justum, I: 184, 186; II: 780

hak-seçmenlik: électorat-droit, I: 445, 714

haksız fiil: acte illicite, tort, II: 104, 340, 341, 342

halef devlet: successor state, I: 374

halk davası: actio popularis, II: 799

halk egemenliği teorisi: théorie de la souveraineté populaire, theory of popular sovereignty, I: 445

halk egemenliği: souveraineté du peuple, I: 166

halk meclisi (ABD’de bazı eyaletlerde) (doğrudan demokrasi): town meeting, I: 658

halk meclisi, eyalet meclisi: landsgemeinde, I: 657

halk teşebbüsü, 685: initiative populaire, I: 446, 834

halk vetosu: veto populaire, I: 355, 446, 684

halk: peuple, people, I: 443; demos, I: 634

halka mesaj: messages to the People, II: 139

halkın birliği: unité du peuple, I: 477

halkın bölünmezliği: indivisibilité du peuple, I: 477

halkın hakemliği: arbitrage du peuple, II: 127

halkların kendi kaderini tayin hakkı, droit des peuples à disposer d’eux-mêmes: I: 416

halkoylaması, referandum: referendum, référendum, I: 119, 446

hamil, taşıyıcı: instrumentum, I: 144, 205

hanedan, kraliyet ailesi: royale family,: I: 457

hanedan: dynastie, dynasty, I: 457

hanedanın tükenmesi: extinction, I: 463, II: 49

harcamalara rıza: consentement aux dépenses, I: 874, 875

hastalık: illness, maladie, II: 70

hava sahası: air space, espace aérien, I: 428

hazırlık çalışmaları: travaux préparatoires, I: 232

Hazine Departmanı: Treasury Department, II: 22

Helvetya Konfederasyonu: Confédération helvétique, I: 487

herkes için: erga omnes, II: 448, 818

hesap mahkemesi, sayıştay: cour des comptes, I: 876

hesap sorulabilirlilik: accountability, I: 582, 618

hesapların aklanması: apuration des comptes ilkesi, I: 876

hiyerarşik başvuru: recours hiérarchique, II: 563

hizmet hakları: droits-prestations, II: 508

hizmet şefi: chef de service - Fransa, II: 361, 376, 377

hizmet yönünden: par service, II: 3

hizmetin iyi bir şekilde işlemesi: bon fonctionnement du service, II: 361

hizmetinin başındaki yönetici: chef de service, II: 361

Hollanda Yüksek Mahkemesi: Supreme Court of the Netherlands, II: 185

hukuk boşluğu: vide juridique, legal vacuum, I: 322, 317, 323

hukuk davaları: civil lawsuit, II: 39

hukuk devleti: rule of law, II: 339

hukuk güvenliği: security of the law, sécurité juridique, II: 602

hukuk kuralı: legal norm, norme juridique, I: 104

hukuk usûlü, medenî usûl: procédure civile, II: 430

hukuk yaratan olay: fait créateur de droit, I: 210

hukuk-dışı: extra-juridique, extra-legal, I: 323

hukukî anayasa anlayışı: conception juridique de la constitution, I: 246

hukukî belirlilik: legal certainty, II: 815

hukukî geçerlilik: valitidé juridique, II: 784

hukukî işlem: acte juridique, I: 825

hukukî mesele: question of law, II: 457, 463

hukukî özdeyişler: legal maxims, I: 259

hukukî sebep: grounds, moyens, II: 806

hukukî sebepler: motifs de droit, II: 437

hukukî sorumluluk: responsabilité civile, civil liability, II: 28, 105, 332, 340

hukukî yönler: aspects de droit, II: 456, 457

hukukî: civile, II: 105, 340, 344

hukukîlik denetimi: contrôle de légalité, II: 792

hukukîlik: juridicité, I: 147

hukuk-ötesi: métajuridique, I: 191

hukuku söylemek: jurisdictio, II: 413, 421

hukukun diğer dallarının anayasallaşması: constitutionnalisation des diverses branches du droit, I: 79

hukukun genel ilkeleri: principes généraux du droit, general principles of law, II: 784, 786

hukukun genel ilkeleri: principes généraux du droit, I: 161

hukukun kaynakları: sources du droit, fontes iuris, I: 92

Hume kanunu: Hume's law, II: 386

hükmetme yetkisi: imperium, II: 421

hükmün alenîyeti: publicité du jugement, II: 435

Hükûmet Başkanı: Presidente del Gobierno, II: 292

hükûmet etmek: gouverner, I: 64; II: 283

Hükûmet Genel Sekreterliği: Secrétariat général du Gouvernement, II: 295

hükûmet kararları: resolutions - Danimarka, II: 156

hükûmet kararnameleri: decrees of Government - Portekiz, II: 157

hükûmet sistemleri: systems of government, systèmes de gouvernement, I: 553

hükûmet tasarrufu: acte de gouvernement, act of State, II: 124, 651, 643

Hükûmet: Government - ­İngiltere, II: 317

hükûmet: government, gouvernement, governo, I, 63, 590; II: 255, 257, 265, 317

hükûmetin başı: chef de gouvernement, II: 292

hükûmetin devamlılığı: continuity of government ilkesi - İsrail, II: 280

hükûmetin faaliyetini sevk ve idare etmek: dirige l’action du gouvernement, directs the actions of the Government, II: 313

hükûmetin genel siyaseti: general policy of the Government, general government policy, politique générale du gouvernement, politica generale del Governo, II: 287, 290, 313

hükûmetin işlerini yürütmek: conducts the affairs of the Government, II: 313

hüküm fıkraları: dispositif, II: 437, 449, 806,

hüküm süren kraliçe: queen regnant, I: 454, 455; II: 48

hüküm süren kraliçenin kocası: husband of queen regnant, I: 454; II: 48

hüküm: judgment, arrêt - AİHM, II: 632, 634, 635

hüküm: judgment, sentenze, sentencias, sentence, II: 437, 806

hükümdar: monarch, monarque, monos archos, I: 454, 589; II: 10, 48

hükümdara sunulan bir görüş: advice to the Monarch, II: 265

hükümet dışı her kuruluş: organisation non gouvernementale, any non-governmental organisation, II: 589

hükümlerin devletlerce yerine getirilmesi (infazı): execution of judgments, exécution des arrêts, II: 636

hükümranlık: imperium, I: 364

hürriyet hakları: liberty rights, droits-libertés, II: 508

hürriyet karinesi: presumption of liberty, I: 302

hürriyet karinesi: presumption of liberty, presumption of freedom, présomption de liberté, II: 505

hürriyet lehine: in favorem libertatis, II: 506

hürriyet, özgürlük: freedom, liberty, liberté, II: 474

---I, İ---

ısdar edilmiş kanun (pozitif kanun): enacted law, I: 113

ısdar: promulgation, I: 842

ısdar: promulgation, II: 747

icracılar: exécutants, I: 671

icraî güç: force exécutoire, II: 421, 438

icraî: exécutoire, II: 141

iç egemenlik: souveraineté intérieure, internal aspect of sovereignty, I: 435

iç geçerlilik: validité interne, I: 180; II: 668, 780

iç hukuk normları: national norms, II: 669

iç hukuk yollarının tüketilmediği itirazı: exception de non-épuisement, non-exhaustion plea, II: 599

iç hukuk yollarının tüketilmesi: exhaustion of domestic remedies, épuisement des voies de recours internes, II: 595

iç hukukunda uygulanması: apply in national law, II: 653

iç kabine: Inner Cabinet, II: 23

iç ve dış politika: domestic and foreign policy, II: 283

İçişleri Departmanı: Department of the Interior, II: 22

içkin: immanent, inhérent, I, 160; II: 545

içsular: internal waters, I: 425

içtihadını değiştirirmek: reverses its jurisprudence, II: 817

içtüzükler - anayasa mahkemeleri: rules of procedure, II: 799

idare etmek: administrer, I: 64

idare hukukukunun devamlılığı: continuité du droit administratif, I: 75

idare hukukunun anayasal temelleri: bases constitutionnelles du droit administratif, I: 71

idare mahkemeleri: administrative tribunals, II: 458

idare: administration, I: 63, 478; II: 2, 255

idarenin kusurlu sorumluluğu: responsabilité administrative pour faute, II: 342

idarî fonksiyon: fonction administrative, I: 817

idarî vesayet: tutelle administrative, I: 482

ihanet: treason, II: 26, 27, 89

ihkak-ı haktan imtina: déni de justice, I: 156

ihlal hükmü: judgment finding a violation, arrêt de violation, II: 633

ihlalin apaçık bir şekilde yokluğu: clear or apparent absence of a violation, absence apparente ou évidente de violation, II: 620

ihlâlin olmadığı hükmü: judgment finding no violation, arrêt de non-violation, II: 632

ihtilas: concussion, I: 872

ihtiyarî (isteğe bağlı) halkoylaması: optional referendum, référendum facultatif, I: 354

ihtiyarî oy: vote facultatif, I: 446, 713

ihtiyarî referandum: facultative referendum, référendum facultative, I: 119, 682

ikame edici, ikincil, sübzider: subsidiary, subsidiaire, II: 596

iki defa görüşme (anayasa değişikliği tekliflerinin): double deliberation, double délibération, second deliberation, debate, reading, I: 350

iki dereceli seçim: élection à deux degrés, I: 708

iki dereceli yargılama ilkesi: principe du double degré de jurisdiction, II: 455

iki devlet düzeyi arasında yasama yetkilerinin paylaştırılması: distribution of legislative powers between two levels of government, I: 516

iki devlet düzeyinin üst üste gelmesi: superposition de deux niveaux etatiques, I: 498, 513

iki hukuk düzeninin üst üste gelmesi: superposition de deux ordres juridiques, I: 513

iki-başlı: bicéphale, 585, 589, I: 604; II: 12, 244

iki-başlılık: bicéphalisme, I: 589; II: 7, 9

ikici, düalist parlâmenter sistem: dualiste, I: 603

ikili: dualiste, II: 10

ikililik: dualisme, II: 9

iki-meclisli: bicameral, I: 501

iki-meclislilik: bicamérisme, I: 501

ikinci derece mahkemeler: juridictions du second degré, II: 456

ikinci kuşak haklar: droits de la seconde génération, second-generation human rights, II: 512

ikinci meclis: second chamber, I: 755; II: 131

ikinci seçmenler: électeurs secondaires, I: 708; ABD’de: electors, II: 19

ikincillik ilkesi, sübzidarite ilkesi: subsidiarity principle, principe de subsidiarité, II: 596

iki-turlu çoğunluk sistemi: scrutin majoritaire à deux tours, I: 724

ilahî kanun: lex divina, II: 496

ilân kararı: declaration - olağanüstü yönetim usûlleri, II: 389

ilân: declaration - olağanüstü yönetim usûlleri, II: 389

ilân: proclamation – uluslararası andlaşmalar, II: 199

ilçe: county, I: kontluk, 539

ileri sürülemezlik: inopposabilité, I: 178

ileri sürülemezlik: inopposabilité, II: 780

iletişim hakkı: communication rights, II: 512

ilga edici teamül: coutume abrogativeI: 202

ilhak: annexion, annexation, I: 372, 421

ilk bakışta (inceleme): prima facie, II: 619

ilk derece bölge mahkemeleri: District Courts, I: 577

ilk derece mahkemeleri: juridictions du premier degré, courts of first instance, premier ressort, juge du premier ressort, II: 455

ilk derece mahkemesi: original jurisdiction, II: 720

ilk elden: à titre initial, II: 284

ilk günah: péché originel, II: 497

ilk incelemeden, iptidaen ret kararları: declaration of inadmissibility - anayasa yargısı, II: 809

ilk mektup: first letter, première lettre - AİHM, II: 605, 623

ilk niyet: original intent, I: 232

ilksel, ilkel, aslî: originaire, I: 436, 887; II: 364

iller: départements, I: 481

ilmî tefsir, doktrin yorumu: interprétation scientifique, interprétation doctrinale, scholarly writings, academic writings, I: 229

ilmî tefsir: interprétation scientifique, I: 229

imparator: emperor, empereur, I: 454

imparator: emperor, empereur, II: 48

İmpeachment mahkemesi: Court of Impeachment, II: 176

imtiyaz-ı mahsus: personal prerogative, II: 121

imza: signature - uluslararası andlaşmalar, II: 195

imza: signature, seing, II: 224, 642

imzalama: signature, II: 194, 642

İngiliz Kilisesi: Church of England, I: 752

inisiyatif kullanma: agir d’initiative, II: 422

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi: Universal Declaration of Human Right, Déclaration universelle des droits de l’homme, II: 486, 575

İnsan Hakları Komitesi: Human Rights Committee, II: 569

İnsan Hakları ve Ana Hürriyetlerin Korunmasına Dair Sözleşme: Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, Convention de sauvegarde des droits de l'homme et des libertés fondamentales, II: 574

insan hakları: human rights, droits de l’homme, II: 484

insan haklarının bireyselliği: individuality of human rights, II: 485

insan haklarının evrenselliği: universalité des droits de l’homme, II: 484

İnsan Onuru ve Özgürlüğü Temel Kanunu: Basic Law - Human Dignity and Liberty, II: 702

insan topluluğu: population, I: 403

insan: homme, human, II: 484

insanî müdahale: humanitarian intervention, ingérence humanitaire, I: 434

insanların ortak yararı: communem hominum salutem, II: 496

insanlığa karşı suç: crime against humanity, II: 89, 91

insanlığın ortak mirası: common heritage of mankind, patrimoine commun de l'humanité, I: 430

insanlığın ortak mirası: common heritage of mankind, patrimoine commune de l’humanité, II: 512

inter easdem personas, eadem quaestio: aynı kişiler arasında aynı sorun, II: 447

inter partes etki: inter partes effect, II: 741, 818

internet demokrasisi: internet democracy, I: 661

iptal davası açma hakkı: right to make an application for annulment action, II: 749, 799

iptal edilebilir: annulable, I: 216, 217

iptal edilebilirlilik: annulabilité, I: 217

iptal karanının icrası: execution, II: 820

iptal kararları: annulment decisions, II: 810

iptal: annulation, annulment, II: 171, 833

irade işlemi: acte de volonté, I: 241, 837, 844; II: 158, 242

irade işleminin anlamı: meaning of an act of will, II: 670

irade teorisi: will theory, II: 475

irade: volonté, I: 652

İrlanda Başbakanı: Taoiseach, 292, 297, II: 322

İrlanda Senatosu: Seanad Eireann, II: 93, 142, 320

irredantizm: irredentism, I: 418

irsî monarşiler: hereditary monarchy, monarchie héréditaire, I: 457

irsî: héréditaire, I: 451

irsî: hereditary, héréditaire, II: 48

isdar: promulgation, II: 141, 653

isimsiz hürriyetler: libertés innommés, II: 523

ispat değil: pétition de principe, I: tekrardan, 211

ispat yükü: burden of prof, charge de la preuve, II: 599

isteme hakları: claim rights, II: 508

istenen şey: chose demandée, II: 447

isti’taf başvurusu: recours gracieux, II: 563

istifa etme ahlâkî yükümlülüğü: obligation morale de demissionner, II: 276, 290

istifa mektubu: lettre de démission, II: 81

istifa: resignation, démission, II: 19, 67, 272, 327

istinaf mahkemesi: Court of Appeal, I: 602; juge d’appel, II: 456

istisnaî hâller: circonstances exceptionnelles, II: 381

istisnaî yetki: compétence d'exception, I: 304, 516

istişarî görüş: avis consultatif, 182, II: 184

istişarî referandum: consultative referendum, II: 142

istişarî: consultatif, II: 182

istizah, gensoru: interpellation, I: 866

İsveç Devlet Temel Kanununun: Instrument of Government, II: 742

iş mahkemeleri: conseil de prud’hommes, II: 463

işgal: occupation, I: 420

işgüder hükûmet: care taker government, II: 279

işinde kalabilme hakkına sahip hakimler: tenured judges, II: 182

İşkencenin Önlenmesi Komitesi: Committee Against Torture, II: 569

işlem: act, I: 113

işlemin iç mahiyeti: nature intrinsèque, I: 817

işlemin uygulanmasının geçici olarak askıya alınması: temporarily suspend the application, II: 842

işlemsel etki: effet opératoire, I: 153

itham sistemi: système accusatoire, II: 423

itibarî anayasalar: nominal constitutions, I: 135

itiraz, def’i: exceptio, II: 750

ittifak hâli: Bündnisfall, II: 165

iyi hâl: good behavior, II: 730

izin: autorisation, II: 540

izinsiz radyo ve TV yayıncılığı: unauthorised broadcasting, I: 428

izleme hakkı, sıcak takip hakkı: right of hot pursuit, droit de poursuite, I: 428

jandarma devlet: Etat-gendarme, I: 383

Jellinek’in üçlemesi: trilogie de Jellinek, II: 507

jüri üyeleri: jurors, jurés, II: 470

jüri: jury, II: 470

jürisprüdansiyel: jurisprudentiel, I: içtihadi, 91

---K---

kabine hükümeti: cabinet government, 588, I: 606

kabine kararnameleri: Cabinet orders, II: 213

kabine üyesi bakanlar: cabinet ministers - İngiltere, II: 349

kabine üyesi olmayan bakanlar: non-cabinet ministers - İngiltere, II: 344, 350

kabine: cabinet, I: 590, 599; II: 23, 255, 349; 317

kabinenin birliği: unité du cabinet, I: 592; II: 262

kabinenin dayanışması: solidarité du cabinet, solidarity of cabinet, I: 592; II: 263

kabinenin gizliliği: cabinet secrecy, II: 264

kabinenin homojenliği: homogénéité du cabinet, I: 592; II: 262

kabinenin kolektif sorumluluğu: cabinet collective responsibility, I: 602

kabul edilebilirlik hakkında karar: decision on the inadmissibility, décision sur la recevabilité, II: 585, 629, 633

kabul edilebilirlik incelemesi prosedürü: admissibility procedure, procédure relative à la recevabilité, II: 626

kabul edilebilirlik incelemesi: examination of the admissibility, examen de la recevabilité, II: 628, 629

kabul edilebilirlik kararı: admissibility decision, décision de recevabilité, 629, II: 633

kabul edilebilirlik koşulları: conditions of admissibility, conditions de recevabilité, II: 594

kabul edilebilirlik ve esas hakkında hüküm: judgment on the admissibility and merit, arrêt sur la recevabilité et le fond, II: 629

kabul edilebilirlik: admissibility, recevabilité, II: 626, 594, 628

kabul edilemez: inadmissible, irrecevable, II: 610, 627

kabul edilemezlik kararı: inadmissibility decision, décision d’irrecevabilité, II: 627, 629, 633

kabul: adoption, I: 835, 836

kadük olma: caducité, I: 834

kaldırma: annulment, II: 171

kamu denetçisi: ombudsman, II: 750

kamu düzeni: ordre public, II: 362

kamu görevlileri: civil servants, II: 149

kamu hakları: droits publics, II: 478

kamu hukuku: droit public, I: 80

kamu hürriyetleri: libertés publiques, II: 487

kamu iktidarları: pouvoirs publics, I: 107

kamu kurumları: établissements publics, II: 3

kamu makamları: public offices, II: 150

Kamu Selameti Komitesi: Comité de Salut public, I: 562

kamu şeyi, cumhuriyet: res publica, I: 363, 466

kamu: publica, I: 466

kan esası: ius sanguinis, I: 413

Kanada Yüksek Mahkemesi: Supreme Court of Canada, I: 522

kanton: cantons, I: 497

kanun (İngiltere’de): act, bill, statute, I: 836

kanun alanı (Fransa'da): domaine de la loi, I: 630, 822

kanun çeşitleri: diversitate legum, II: 496

kanun gereği ve otomatik olarak: ope legis, II: 50

kanun hükmünde kararname: decree having force of law, decree-laws, decret-lois, I: 202, 886; II: 157, 285, 366

kanun hükmünde kararnameler: ordonnances, I: 886

kanun içi, kanuna uygun: intra legem, II: 367

kanun koyucu: législateur, I: 744

kanun tasarısı: bill, I: 749, 837

kanun tasarısı: projet de loi, bill, I: 834; II: 35, 285

kanun teklifi: proposition de loi, I: 834

kanun: loi, I: 829, 834; II: 766

kanuna aykırı: contra legem, II: 355, 364

kanunî delil: preuves légales, II: 428

kanunî hakikat: verité legale, II: 446

kanunlar: laws, lois, II: 765

kanunlarda değişiklik: modificazioni di leggi, II: 653

kanunları uygulama yönetmelikleri: règlements d’exécution des lois, II: 366, 372

kanunların anayasa uygunluğu karinesi: presumption in favor of the constitutionality of laws, presumption of constitutionality, I: 313

kanunların anayasa uygunluğu karinesi: presumption in favor of the constitutionality of laws, presumption of constitutionality, II: 810

kanunların anayasaya uygunluğunun esas bakımından denetimi: review of the constitutionality of laws with respect to substance, contrôle de constitutionnalité quant au fond, II: 790

kanunların anayasaya uygunluğunun siyasal denetimi: political review of the constitutionality of laws, II: 697

kanunların anayasaya uygunluğunun şekil bakımından denetimi: review of the constitutionality of laws with respect to form, contrôle de constitutionnalité quant à la forme, II: 789

kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi: judicial review of constitutionality of laws, contrôle judiciaire de la constitutionnalité des lois, II: 697

kanunların bir kez daha görüşülmek üzere parlâmentoya geri gönderilmesi: renvoi pour une nouvelle déliberation, II: 140

kanunların eşit koruması: equal protection of the laws, I: 335

Kanunların Ruhu: De l’esprit des lois: I: 543

kanunların sadakatle uygulanmasını gözetme: to take care that the laws be faithfully executed, II: 34, 40

kanunların uygulanması: exécution des lois, execution of statutes, execution of the laws, II: 32, 153

kanunu izleyen, kanundan kaynaklanan: secundum legem, I: 823; II: 153, 154, 355, 363, 364, 367, 368

kanunun amacı: ratio legis, I: 235

kanunun çürümesi: corruption of law, I: 266

kanunun eş-yapıcısı: co-auteur de la loi, I: 244

kanunun yorumlanmasında kanun koyucunun iradesinin araştırılması: argumentum pro subjecta materiae, I: 233

kanununun yeniden görüşülmesi: nouvelle délibération, I: 840

kapalı deniz: mare clausum, I: 427

kapalı duruşma, gizli duruşma: huis clos, II: 434

kapalı liste: liste fermée, catalogue fermé - temel hak ve hürriyetler, II: 524

kapalı oy verme yeri: isoloir, I: 712

kapatma: clôture, II: 136

kapsayan hürriyet, şamil hürriyet: Auffangsgrundrecht, II: 525

kara Avrupası hukuk sistemi: civil law system, II: 458

kara Avrupası sistemi, kıta Avrupası hukuku sistemi: continental law system, II: 458

kara ülkesi: land territory, territoire terreste, I: 422

kara: land, I: 364

karar referandumu: référandum de décision, I: 681

karar sürsün ilkesi: stare decisis principle, II: 741, 817

karar ve hükümlere atıf usulü: mode of citation, manière de citer les arrêts et décisions, II: 585

karar verici organın: deliberative body, I: 541

karar verici unsur: deliberative element, I: 540

karar yeter sayısı: quorum for decisions, 351, I: 252

karar yetersayısı: quorum for decision, II: 804

karar, anayasa değişikliğinde karar safhası: decision, deliberation, I: 349

karar: arrêt - mahkeme kararı olarak, II: 437

karar: decision - anayasa yargısı, II: 806

karara uyma yükümlülüğü: obligation de se conformer à l'arrêt, II: 636

kararın ek gerekçeleri, kararın bağlayıcı olmayan kısmı: obiter dictum, II: 787, 788, 789

kararın mahkemede aleni veya kapalı duruşmada tefhim edilmesi: delivery in open court or in camera, II: 812

kararın sebebi, kararın bağlayıcı olan kısmı, hüküm fıkrası: ratio decidendi, II: 788

kararın tam olarak uygulanması: satisfactory execution, II: 638

kararın tebliği: service of the decision, signification de la décision, II: 604

kararın yazılması: redaction, II: 806

kararın yürürlüğe girme: entry into force of decision, II: 813

kararın yürürlüğe girmesinin ertelenmesi: postponement of temporal effect, II: 815

kararlar: arrêtés, II: 153

kararlar: décisions - mahkeme kararı olarak, II: 437

kararname: décret, decree, II: 123, 152, 366, 362, 649

kararname: Verordnung, II: 649

kararnameler: ordinance, I: 749

karasuları: eau territoriale, I: 425

karasuları: territorial sea, eau territoriale, I: 425

karayla çevrili devletler: landlocked states, I: 428

karışmama ilkesi (içişlerine): principe de la non-intervention, I: 433

karışmama ilkesi (içişlerine): principle of non-intervention, I: 433

karliyet ailesi: famille royale, I: hanedan, 457

karma liste: panachage, I: 733

karma sistemler: systèmes mixtes, I: 735

karşı oy, muhalefet şerhi: opinion dissidente, dissenting opinion, II: 438, 632, 807

karşı: c. Contre (davaları isimlendirmede), II: 585

karşı-imza: countersignature, contreseing, Gegenzeichung, controfirma, I: 114; II: 206, 238

karşılıklılık, mütekabiliyet: reciprocity, II: 583

kasaba yöneticileri: selectmen, I: 659

kasaba: borough, I: 539

kasaba: town, I: 658

katı anayasa: rigid constitution, constitution rigide, I: 118

katılma hakları: participation rights, II: 509

katılma ilkesi: principe de participation, I: 501

katlı oy, katsayılı oy: vote multiple, I: 706

kayırma sistemi: spoils system, II: 35

kayıt (başvuru dilekçesinin): registration, II: 802

kayıttan düşürme: strike out of the list, raye l’affaire du rôle, II: 631

kazaî tasarruf: acte juridictionnel, II: 440

kazanılmış haklar: droits acquis, I: 156

kendi eşleri: parium, peers, II: 471

kendi kaderini tayin hakkı: right of self-determination, droit à l’autodétermination, I: 416

kendi vicdanı (na göre karar verme): intime conviction, II: 427

kendiliğinden toplanma hakkı: droit de se réunir de plein droit, II: 137

kendisiyle, asıl koşul: per quam, I: 150

kesin hüküm, hükm-i kat’i, jugement définitif, II, 443, 444

kesin hüküm, res iudicata: res iudicata, 821, II: 823

kesin: final, définitif, II, 628, 634

kesinleşme, katiyet kesbetme: become final, II: 812

keşif: discovery, découverte, I: 420

kısıtlı oy: suffrage restreint, I: 702

kısmî veto: veto partiel, I: 839; item veto - ­ABD’de, II: 37

kısmî yenileme: renouvellement partiel, I: 757

kıta sahanlığı: continental shelf, plateau continental, I: 426

kıta: continent, I: 422

kıyas: analogia, argumentum a simili, I: 236, 285

kişi bakımından bağdaşmazlık: incompatibility ratione personae, incompatibilité ratione personae, II: 612

kişi bakımından: ratione personae, II: 612

kişi grupları: group of individuals, groupe de particuliers, II: 589

kişi güvenliği: sûreté, II: 509

kişi: personne, person, II: 477, 500

kişisel federalizm: fédéralisme personnel, I: 525

kişisel haklar: individual rights, droits individuels, II: 508

kişisel kararını: individual opinions - anayasa yargısı, II: 807

kişisel kusur: faute personnelle, II: 342

kişisel oy: vote personel, I: 710

kişisel özerklik: autonomie personelle, I: 526

kişisel suçlar: délits personnels, II: 84

kişisel ve özel bir bağı: personal and specific link, II: 593

klasik yorum teorisi: théorie classique de l’interprétation, I: 226

kolejyal niyabet: régence collégiale, reggenza collegiale, II: 53

kolejyal yetkiler: attributions collégiales, II: 282

kolejyal: collégial, I: 591; II: 261

kolejyallik: collégialité, II: 46

kolektif hürriyetler: libertés collectives, 509, II: 510

kolektif olarak sorumlu: collectively responsible, II: 287

kolektif sorumluluk: collective responsibility, résponsabilité collective, cabinet collective responsibility, I: 591, 594; II: 261, 287, 335

kolektif vekâlet: mandat collectif, I: 675

kolektif: collectif, I: 591

kolluk yönetmelikleri: règlements de police - Fransa’da, II: 374

komünizmin alt aşaması: lowest phase of communism, phase inférieure du communisme, I: 391

komünizmin üst aşaması: higher phase of communism, phase supérieure du communisme, I: 391

konfederasyon: confederation, confédération, I: 486

Kongre - ABD: Congress, I: 575

Kongre Hükümeti - ABD: Congressional Government, I: 550, 580

konu bakımından bağdaşmazlık: incompatibility ratione materiae, incompatibilité ratione materiae, II: 616

konuşma, nutuk: speech, II: 139

konut dokunulmazlığı: inviolabilité du domicile, II: 509

Konvansiyon (özel meclis): conventions, I: 121

konvansiyon: convention, I: 329

konvansiyonel sistem: système conventionnel, system of convention, I: 557

korporatif federalizm: corporative federalism, I: 525

korsanlık: pracy, I: 428

koruma: protection, I: 414

koruyucu haklar: defensive rights, droits défensifs, II: 508

köle ticareti: slave trading, I: 428

köy: village, I: 658

kral ile bir ortak anlaşmayla: d'un commun accord avec le Roi, II: 143

kral: king, roi, I: 454, 589, 598; II: 47, 48

Kralın Görevlileri: King's Commissioners, II: 150

kralın krallıktan düşürülmesi: déchéance, II: 52

kralî haklar: droits régaliens, II: 75

kralî imtiyaz: royal prerogative, II: 194

kralî müeyyide: sanction royale, I: 837

kralî onay: royal assent, sanction royale, I, 206, 471, 749, 836, 837, 838; II: 140

Kraliçe adına: on the behalf of the Queen, II: 210

kraliçe: queen, reine, I: 454, 598; II: 48

Kraliçenin haksız fiil alanında kişisel bağışıklığı: Queen’s personal immunity in tort, II: 107

Kraliçenin kişisel eylem ve işlemleri: private capacity, II: 107

kraliyet ailesi, hanedan : royale family, famille royale, I: 457; II: 48

kraliyet kararnameleri: royal decrees, II: 153, 155

kraliyet kararnamesi: royal decree, II: 131, 150, 153, 182

Krallığın durumu: state of the Realm, II: 139

krallık: regnum, I: 364

kredileri harcamama yetkisi: ımpoundment of funds - ABD, II: 41

kritik tarih: critical date, I: 367

kriz dönemlerinde olağanüstü yetkiler: pouvoirs exceptionnels en temps de crise, II: 164

kriz hâli: état de crise, II: 165

kriz hâli: Spannungsfall, state of tension, II: 389

kriz yetkileri: pouvoirs de crise, II: 164

kukla devlet: puppet State, I: 370

kukla hükümet: puppet government, I: 370

kullanma: usus, II: 477

kural-işlem: acte-règle, I: 817, 872

kurucu birimleri: constituent entities, I: 499

kurucu devletler: constituent states, I: 499

kurucu iktidar: pouvoir constituant, I: 315

kurucu meclis: assemblée constituante, constituent assembly, I: 328

kurucu referandum: référendum constituant, constituent referendum, I: 330, 682

kurucu, inşaî: constitutif, I: 217; II: 123, 543

Kurul Başkanı: Président du Conseil, Presidente del Consiglio, II: 257, 292

kurul halinde mahkeme, kolejyal yargı organı: juridiction collégial, II: 459

kurul, konsey: council, conseil, I: 591; II: 261

kurulmuş iktidarlar: pouvoirs constitués, I: 316

kurumsal anayasa hukuku: droit constitutionnel institutionnel, I: 92

kuşaklar arasında nesafet ve sürdürülebilirlilik hakkı: rights to intergenerational equity and sustainability, II: 512

kutsal: sacrée, sacrosanct, II: 83

kuvvetler ayrılığı sistemleri: systèmes de séparation des pouvoirs, systems of separation of powers, I: 565

kuvvetler ayrılığı, tefrik-i kuvva: separation of powers, séparation des pouvoirs, I: 538

kuvvetler birliği sistemleri: systèmes de confusion des pouvoirs, systems of unification of powers, I: 554

kuvvetlerin işbirliği: collaboration des pouvoirs, I: 588

Kuzey Ligi (İtalya’da): Lega Nord, I: 535

küçükten büyüğe (akıl yürütme): minori ad maius, I: 297

küçükten büyüğe doğru akıl yürütme: argumentum a minori ad maius, I: 297

kültürel mirasa katılma hakkı: right to participation in cultural heritage, II: 512

---L---

lafzî yorum: textual interpretation, literal rule, I: 230

laiklik: secularism, laicité, I: 127

listeden silinme: struck out of the list of cases, II: 610

listeli iki-turlu çoğunluk sistemi: scrutin de liste à deux tours, I: 725

listeli tek-turlu çoğunluk sistemi: scrutin majoritaire de liste à un seul tour, I: 723

liyakat sistemi: merit system, II: 35

liyakatsizlik: indignité, I: 701

Lizbon Andlaşması: Treaty of Lisbon, I: 488

Lordlar Kamarası: House of Lords, I: 603, 598, 748

Lordlar Kamarasının Temyiz Komitesi: Appellate Committee of the House of Lords, I: 603

Lütherci Evanjelik Kilise: Evangelical Lutheran Church, I: 126, 460

Lütherci Evanjelik Mezhebi: Evangelical Lutheran Religion, I: 126, 460

---M---

maddî anayasa anlayışı: conception matérielle de la constitution, I: 189

maddî anlamda anayasa: constitution in the material sense, constitution au sens matériel, I: 106

maddî destek (bakanın devlet başkanına): assistance matérielle, II: 224

maddî geçerlilik: validité matérielle, I: 150

maddî kriter: criterium matériel, I: 816

maddî mesele, vakıa, fiilî mesele: question of fact, II: 457, 463, 471

maddî sınırlar: substantial limitations, limites matérielles, I: 340

maddî varlık: existence matérielle, 144, I: 191

maddî varlık: existence matérielle, II: 834

maddî yokluk: inexistence matérielle, II: 835

mağdur: victim, victime, II: 591

mahallî idareler, yerel yönetimler: local administrations, collectivités territoriales, I: 481

mahallî idarelerin serbest idaresi: libre administration des collectivités locales, II: 376

mahkeme: court, cour, tribunal, II: 451

mahkemenin toplanması: meeting, heairing - anayasa yargısı, II: 802

mahkemeye yanıltıcı bilgiler verilmesi: misleading the Court, désinformation de la Cour, II: 610

mahzar: adresse - devlet başkanı, II: 138

makable şamil iptal, geçmişe etkili iptal: annulation rétroactive, I: 217

makamın yetki ve görevlerini yerine getirmede yetersizlik: inability to discharge the powers and duties of the said Office, II: 20

makamlar hiyerarşisi: hierarchy of authorities, II: 670

malî konular: money matters, 757, I: 877

maliyeye yük: oneri alle finanze, II: 653

manevî unsur, genel inanç: opinio iuris, opinio necessitatis, I: 195, 207

mantıki yorum: interprétation logique, I: 234

masumluk karinesi: présomption d'innocence, II: 506

mecburî halkoylaması: mandatory referendum, référendum obligatoire, I: 354

mecburî oy: vote obligatoire, I: 444, 446, 713, 714, 715,

Meclis araştırması: enquête parlementaire, I: 859

Meclis Başkanı: Speaker, I: 748

meclis hükûmeti sistemi: système du gouvernement d’assemblée, régime d’assemblée, I: 557

meclis: assemblée, I: 744

meclisin kendi kendini toplantıya çağırması: auto-convocation, I: 558

meclisin kendini kendi kararıyla feshi: dissolution par décision de l’assemblée elle-même, II: 117

meclisin sürekliliği veya meclisin istimrarı: permanence de l’assemblée, I: 558

meclisleri tatile sokma: adjourn, II: 38

medeni hak ve vecibeler ile ilgili nizalar: civil rights and obligations, droits et obligations de caractère civil, II: 618

medeni haklar (insan hakları): civil rights, II: 489

medeni hürriyetler (insan haklyarı): civil liberties, II: 489

medenî milletlerce tanınmış hukukun genel ilkeleri: principes généraux du droit reconnus par les nations civilisés, I: 161

medenî rüşt: majorité civile, I: 699

medenî usûl, hukuk usûlü: procédure civile, II: 430

mefhum-u muhalefet, aksiyle kanıt: argumentum a contrario, I: 236, 294

mekanist anayasa anlayışı: conception mécaniste de la constitution, I: 246

mektupla oy: vote par correspondance, I: 711

memleket (Almanya’da eyalet): Bundesländer, I: 497

memur: fonctionnaire, I: 667

memurlar: civil servants, fonctionnaires, II: 255

memurlar: magistrates, I: 541

menfaat teorisi: interest theory, II: 476

menfaat, çıkar: interest, interêt, II: 477

merci kavramı: notion d’instance, II: 607

merkezî devlet: central government, I: 498

merkezî idare: administration centrale, II: 2

merkezî tipte anayasa yargısı: centralized type of judicial review, concentrated judicial review system, II: 743

merkezî üniter devlet: État unitaire centralisé, I: 483

merkezîleşmiş hukuk düzenleri: ordres juridiques centralisés, I: 216

mesaj gönderme hakkı: droit de message, II: 138

mesaj: message,, II: 138

meskukat darbı, para basma: coinage, minting money, battre monnaie, II: 206

meslek örgütleri: corporations, I: 650

meslekî oy: suffrage professionnel, I: 709

meslekten hâkimler: juges de metier, juges de carrière, professional judges, II: 462

meslekten olmayan hâkimler, geçici hâkimler, juges occasionnels, layman, lay judges, lay members of the court, II: 462

meşrutî monarşi: monarchie constitutionnelle, I: anayasal monarşi, 555

metin sapkınları zamanı: temps des ‘obsédés textuels’, I: 81

metin-dışı: extra-textuel, I: 163

metinselcilik: textualism, I: 231, 232

metot bağdaştırmacılığı: syncrétisme, I: 51, 143

metrukiyet: désuétude, 151, I: 212

mevsuk: authentique, I: 844, 850, II: 141

mevsukiyet işlemi: acte de authentification, I: 844, II: 241

mevsukiyet: authenticité, authentification, I: 844, 845; II: 158, 194, 241, 642

mikro-devletler: micro-states, I: 404

militan demokrasi: militant democracy, fighting democracy, I: 643

millet: nation, I: 443, 406

milletin bölünmezliği: indivisibilité de la nation, I: 477

milletlerin kendi kaderini bizzat tayin hakkı: droit des peuples à disposer d’eux-mêmes, I: 416

milletvekili dokunulmazlığı, yasama dokunulmazlığı, parlamenter dokunulmazlık: parliamentary inviolability, inviolabilité parlementaire, II: 758

Milletvekilleri Kongresi: Congreso de los Diputados, II: 274

millî bakiye, ulusal artık, artık oyların ulusal düzeyde paylaştırılması: répartition des restes à l’échelon national, I: 730

milli egemenlik ilkesi: theory of national sovereignty, I: 443

millî egemenlik teorisi: théorie de la souveraineté nationale, theory of national sovereignty, I: 443

milli egemenlik: souveraineté nationale, I: 160

Millî Güvenlik Konseyi: National Security Council, II: 24

millî politika: politique de la nation, II: 283

Millî Savunma Yüksek Kurul ve Komiteleri: Conseil et Comités supérieurs de la Défence nationale, II: 204

milliyetler prensibi: principe des nationalités, I: 416

misak: pacte, alliance, agreement, I: 326

Model Parlâmento: Great and Model Parliament, I: 747

modern anayasacılık: constitutionnalisme modern, I: 133

monark: monarch, monarque, I: 454, II: 47

monarşi: monarchie, monarchy, I: 454

monarşik usûller: modes monarchiques, I: 324

monist teori: monistic theory, théorie moniste, 641, II: 669

muafiyet verme hakkı: ius dispensandi, I: 750

muafiyet verme hakkı: ius dispensandi, II: 174

muafiyet: dispensatio, II: 174

muhalefet beyanı: statement of dissent, II: 438, 632

muhalefet şerhi, karşı oy: opinion dissidente, dissenting opinion, II: 438, 632, 807

mutat danışmalardan sonra: après les consultations d’usage, II: 301

mutlak çoğunluk: majorité absolue, I: 724

mutlak demokrasi: democratie absolue, I: 639

mutlak monarşi: absolute monarchy, monarchie absolue, I: 456, 554

mutlak primogenitur: absolute primogeniture, I: 458

mutlak veto: absolute veto, veto absolu, I: 838, 121, 353, 471; II: 140

muvafakat: agrément, II: 192

müdahaleci: interventionniste, I: 384

müeyyide: sanction, I: 147

mülki: autonomie territorielle, I: ülkesel özerklik, 526

mülkî: territorial, I: 489, 507, 528

münhasır ekonomik bölge: exclusive economic zone, zone économique exclusive, I: 426

münhasır federal yetki: exclusive federal authority, I: 518

münhasır yasama yetkileri: compétences legislatives exclusives, I: 518

münhasır yetkiler: compétences exclusives, exclusive powers, I: 518

müphem veya fantezist başvurular: confused or far-fetched complaints, griefs confus ou fantaisistes, II: 621

müsteşar: undersecretary, 319, II: 343

müvekkil: mandant, I: 669

müzakere için hazırlanma: preparation of the case for trial - anayasa yargısı, II: 802

müzakere, görüşme: déliberation - anayasa yargısı, II: 803

müzakere, görüşme: negotiation, négociation ­- uluslararası andlaşmalar, II: 194, 642

müzakerenin gizliliği: secret du délibéré, II: 435

---N---

naip prens: prince regent, prince régent, I: 462, II: 53

naip: regent, régent, I: 461, 462; II: 50, 52

naiplik, niyabet: régence, regency, I: 462

negatif statü hakları: negative status rights, II: 508

negatif teamül: coutume négative, I: 212

nesafet: équité, I: 156; II: 815

nihaî karar: final decision, décision définitive, II: 603, 638

nihaî mevsukiyet: final authentification, II: 651

nisbî veto: veto relatif, I: 839

nispî (orantılı) temsil: représentation proportionnelle, I: 726

nispî çoğunluk: relative majority, majorité relative, highest number of votes, I: 722, II: 59

nişanlar: decorations, II: 205

nitelikli çoğunluk: qualified majority, majorité qualifiée, I: 119, 351; II: 59, 804

niyabet konseyi: conseil de régence, I: 462

niyabet konseyi: conseil de régence, II: 53

niyabet, naiplik: régence, regency, I: 462

niyabet: regency, régence, II: 52

niyet, kanun koyucunun niyeti: animus, I: 198

niyetselcilik: intentionalism, I: 232

norm koyma yetkisi: pouvoir normatif, I: 478

normal, medenî ve meşru bir eleştirinin sınırları: bounds of normal, civil and legitimate criticism les limites d’une critique normale, civique et légitime, II: 610

normatif haklar: droits normatives, II: 515

normatif hiyerarşi: normative hierarchy, II: 670

norm-hürriyetler: libertés-normes, II: 515

normlar hiyerarşi: hierarchy of norms, II: 670

noterlik fonksiyonu: notarielle Funktionen, II: 242

---O---

objektif millet anlayışı: conception objective de la nation, I: 406

olağan anlam: plain, ordinary meaning, I: 231

olağanüstü durumlar: extraordinary occassions, II: 38

olağanüstü hâl ilân etme: déclaration de l’etat d’urgence, II: 165

olağanüstü hâl: état d’exception, state of exception, état d’urgence, state of emergency, estado de excepción, II: 165, 388, 391

olağanüstü önemde bir kamu yararı: public interest of exceptional importance, II: 815

olağanüstü toplanabilmesi: session extraordinaire, II: 137

olağanüstü yetkiler: pouvoirs exceptionnels, II: 165

olayların aynı olması - davalarda: identité des faits, II: 607

olayların incelenmesi: establishment of the facts, établissement des faits, II: 630

olgusal yargılar: jugements de fait, I: 138

olmazsa olmaz (şartlar): sine qua non, I: 151, 574

oluşturmak, teşkil etmek: constituer, I: 26, 315

onay (uluslararası andlaşmalar): ratification, I: 352, 878

onay belgelerinin değişimi: échange de lettre de ratification, II: 199, 662

onay izni: autorisation de ratification, II: 197, 657

onay kararnamesi: décret de ratification, II: 650

onay referandumu: référandum de ratification, I: 681

onay, onaylama: approval, ratification, II: 194, 195, 647, 650, 653, 654, 656, 662

onay: assent, sanction, I: 836

onaylamayı reddetme: refusal of the royal assent, I: 837

onaylanmalarına izin vermek: autorisation de ratification, I: 878

onur kaynağı: fons honorum, II: 205

onur kaynağı: fountain of honour, II: 205

onursal imtiyazlar: honorary privileges, II: 205

onursal payeler verme: awarding of honors, II: 205

onursal payeler: honors, II: 205, 210

onyedi hâkimlik büyük daire: Grand Chamber of seventeen judges, Grande Chambre de dix-sept juges, II: 581

oranlılık ilkesi: principle of proportionality in its narrow sense, II: 551

ordonans: ordonnance - mahkeme kararı olarak, II: 437

ordonanslar: ordonnances - Fransa'da, II: 370

orduların başı: chef des armées, II: 160

organik kanunlar: lois organiques, II: 778

organik kriter: criterium organique, I: 819

Orleanist: Orléaniste, I: 603

orta çağ: middle ages, medieval period, II: 494

ortak hukuk: common law, I: 113, 114, 119

ortak hukuk: common law, II: 457, 701

ortak yetkiler: compétences conjointes, I: 518

ortalama, mutasavvıt: intermédiaire, II: 838

otomatik olarak ve kendiliğinden: ope legis, I: 460

otoriter diktatörlükler: authoritarian dictatorships, I: 556

oy birliği: unanimous vote, vote unanime, II: 628, 632

oy çokluğu: majority vote, II: 632

oy hakkı, droit de suffrage: I: 698

oy hakkını eşitliği: égalité du droit de suffrage, I: 705

oy hakkının genelliği: universalité du suffrage, I: 701

oy pusulası: bulletin, I: 697

oy vergisi: poll tax, I: 703

oy: suffrage, I: 697

oybirliği: unanimity, unanimous vote, II: 263, 632

oylama hakkı, droit de votation: I: 698

oylama: vote, I: 835; votation, I: 698

---Ö---

ödeneklerin ihtisası: spécialité des crédits, I: 875

ödev, vecibe: duty, devoir, II: 481, 482

ölçülülük ilkesi: principle of proportionality, principe de proportionnalité, II: 400, 550

ölçülülük ilkesinin üç alt ilkesi: three sub-principles of the principle of proportionality, II: 550

ölüm sonrası evlilikler: mariages posthumes, II: 75, 206

ölüm: death, mort, II: 19, 51, 68, 326

ömür boyu: viager, I: 756

ön anayasalılk denetimi: anticipatory review of constitutionality, II: 747

ön denetim: anticipatory review of constitutionality, II: 801

ön izin (parlâmentonun): autorisation préalable, I: 880

ön izni: previa autorización - İspanya uluslararası andlaşmalar, II: 202, 652

ön karar: preliminary decision, II: 843

ön referandum: référandum antérieur, I: 681

önceden bilinebilirlilik, teşhis edilebilirlilik: identifiability, I: 582, 618

önceden denetim: a priori review - anayasa yargısı, II: 747

öncelik, evleviyet: argumentum a fortiori, I: 236, 297

öneri: initiative, I: 834

önerme: énoncé, proposition, premise, II: 440

önleyici denetim: preventive type of control, II: 747

önleyici sistem: régime préventif, II: 540

önleyici: preventive, préventif, II: 608

önsorun: preliminary question, incident, II: 751

öz fesih: auto-dissolution, II: 117

özel bakan: special minister, II: 319

özel görevli mahkeme: ad hoc mahkeme, II: 95

özel haklar: droits privés, II: 478

özel hayatının gizliliği: droit au respect de la vie privée, II: 509

özel hüküm: lex specialis, I: 310, II: 526

Özel Konsey (İngilitre’de): Privy Council, I: 599, 749

özel mahkeme sistemi: juridiction spécialisée, II: 743

özel mahkeme: ad hoc court, II: 95

özel önemdeki konularda: matters of special importance, II: 653

özel yetki devri: special delegation, II: 154

özerk bölge: régions autonomes, I: 533

özerk bölgeler: autonomous region, II: 755

özerk bölgelerin özyönetim organları: organs of self-government of the autonomous regions)”, II: 216

özerk düzenleme yetkisi: pouvoir réglementaire autonome, I: 630

özerk düzenleme yetkisi: pouvoir réglementaire autonome, II: 284, 371

özerk düzenleyici işlemler: actes réglementaires autonomes, I: 631

özerk eyalet: autonomous provinces, I: 497

özerk kararname (Fransa'da): règlement autonome, I: 631

özerk kararnameler: décrets autonomes, II: 367

özerk topluluklar: autonomous communities, II: 755

özerk yönetmelikler: règlements autonomes, II, 371, 372

özerk: autonome, II: 284

özfesih: auto-dissolution, I: 558

Özgür Alman İşçileri Partisi: Freiheitliche Deutsche Arbeiterpartei, II: 756

özgür kişi: thegns, II: 471

özgürleştirme: libération, II: 504

özgürlük: liberté, II: 504

---P---

para basma, meskukat darbı: coinage, minting money, battre monnaie, II: 206

paraf: paraphe, II: 195, 642

parlâmentarizm: parliamentarism, parliamentarianism, parlementarisme, I: 588

parlâmenter hükûmet sistemi: parliamentary system of government, système parlementaire de gouvernement, I: 588

parlâmenter hükûmet: parliamentary government, gouvernement parlementaire, I: 588

parlâmenter monarşi: monarchie parlementaire, I: 457

parlâmenter rejim: parliamentary regime, régime parlementaire, I: 588

parlamenter sistem: parliamentary system, système parlementaire, 566, I: 588

Parlamenterler Meclisi: Parliamentary Assembly, Assemblée parlementaire, II: 581

parlâmento başkanı, 114: speaker, I: 199, 748

parlâmento içtüzükleri: standing orders of parliament, rules of procedure of parliament, II: 774

parlâmento kararları: résolutionsparlementaires I: 828; solutions of parliament, II: 774

parlâmento müsteşarı: parliamentary under-secretary, II: 256, 319, 343, 344, 345, 351

parlamento müsteşarları: junior ministers- İngiltere’de, II: 345, 351

parlâmento tarafından teyid: confirmation by Parliament, II: 651

parlâmento tarafından uygun bulunması: approval by the Parliament, II: 649

parlâmento üye tam sayısının salt çoğunluğu: absolute majority of the members of Parliament, I: 118, 351

parlâmento üyeliğinin düşürülmesi: removal from parliamentary office, loss of membership, déchéance du mandat parlementaire, II: 758

parlâmento: parliament, I: 598

Parlamentolar Arası İnsan Hakları Komitesi: Comité des droits de l’homme de l’Union interparlementaire, II: 608

parlâmentonun devamlılığı: permanence du parlement, II: 136

parlâmentonun egemenliği: parliamentary sovereignty, I: 439

parlâmentonun feshi: dissolution of parliament, I: 350, 602

parlâmentonun izni: authorization by the parliament, autorisation préalable du parlement, II: 203

parlâmentonun uygun bulması: approval of the Parliament, II: 652

parlâmentosuzluk zamanı: Parlementslose zeit, II: 126

parlâmentoyu olağanüstü toplantıya çağırma: convocation du parlement en session extraordinaire, II: 137

parlâmentoyu toplantıya çağırma: convocation du parlement, II: 136

partiler rejimi: régime des partis, I: 609

partitokrasi: partitocrazia, I: 608

plebisit: plebiscite, plébiscite, I: 331, 683

poliarşi: polyarchy, I: 634

politika açıklaması: statement of the policy, II: 139

potansiyel mağdur: potential victims, victime dite ‘potentielle’, II: 592

pozitif statü hakları: positive status rights, II: 508

praeter constitutionem teamüller: coutumes praeter constitutionem, I: 201

prezidansiyalizm: presidentialism, présidentialisme, I: 570

program haklar: droits programmatoires, II: 515

program hürriyetler: libertés-programmes, II: 515

proletarya devrimi: proletarian revolution, révolution prolétairienne, I: 391

proletarya diktatörlüğü: proletarian dictature, dictature du prolétariat, I: 391

proleterya devrimi: révolution prolétairienne, I: 391

protokolde öncelik sırası: ordre de préséance protocalaire, II: 317

providansiyel ilâhî hukuk doktrini: doctrine du droit divin providentiel, I: 442

Québec Partisi: Parti Québécois, I: 531

raportör hakimler: rapporteur judges, II: 802

---R---

rasyonelleştirilmiş parlâmentarizm: parlementarisme rationalisé, I: 621

realist yorum teorisi: théorie réaliste de l’interprétation, I: 236

referandum, halkoylaması: referendum, référendum, I: 119, 446

referans norm: norme de référence, II: 777

res iudicata, kesin hüküm: res iudicata, chose jugée: II: 439, 821

res judicata (kesin hüküm) gücü: autorité de la chose jugée, II: 446

re'sen: ex officio, II: 582, 805

resmen yayınlama: official publication, II: 653

resmi dil: langue officielle: I: 477

resmî din: official religion, I: 126

resmî gazete: journal officiel, I: 850, II: 141

resmî gazetede yayın: publication in the official journal/gazette, II: 812

ret (kararı): rejet, II: 808

ret kararları: rejection decisions, II: 808

rıza: consent, 649, II: 659

Rom milleti: Romani nation, I: 419

Roma Krallığı: Regnum Romonarum, I: 452

Romandiya: Romandie, I: 529

Romanist hukuk sistemi: droits romanists, II: 458

Romano-Germanik sistem: système romano-germanique, II: 458

ruh: esprit, I: 190

Rusya Federasyonu Başkanının normatif işlemleri: normative acts of the President of the Russian Federation, II: 775

rüşt yaşı: age of majority, I: 461; II: 50

---S---

sadakat: allegiance, I: 414

saf demokrasi: pure democracy, démocratie pure, I: 656

saf temsilî demokrasi: démocratie représentative pure, I: 666

saf: reine, pure, I: 51, 143

saflık: pureté, I: 51

sahip: titulaire, I: 323

sahipsiz toprak, sahipsiz ülke, 415: terra nullius, I: 420, 431

salik kanunu: loi salique, salic law, I: 459; II: 49

salt çoğunluk: absolute majority, majorité absolueII: 59, 804

saltanat sürme imkânsızlığı durumu: situation d’impossibilité de regner, I: 471

sarih devir: délégation expresse, II: 70

savaş esiri: prisoner of war, I: 414

savaş hâli: state of war, état de guerre, II: 165, 388

savaş ilân edilmesine izin vermek: autorisation de la déclaration de guerre, I: 878

savaş ilân etme: déclaration de guerre, I: 878

savaş ilân etmek: declare war, déclaration de guerre, II: 202

savaşan asker: combattant, I: 414

savaşın sona ermesi: fin des hostilités, II: 202

savcılar: magistrats du parquet, II: 184, 468

Savoia Hanedanı: Casa Savoia, II: 57

savunma hâli: Verteidigungsfall, state of defense, II: 165, 389, 391

Savunma Yüksek Kurulu: Consiglio supremo di difesa, II: 204

sayılmış yetkiler: enumerated powers, compétences énumérées, I: 303, 516

seçim barajları: election threshold, seuil électoral, I: 734

seçim çevresi: constituency, I: 734

seçim koleji, seçim kurulu: electoral college, II: 19

seçim kotası: quotient électoral, I: 728

Seçim Mahkemesi (1919 Alman Anayasasında): Wahlprüfungsgericht, I: 718

seçim mahkemesi: election court - İngiltere, I: 717

seçim rüştü: majorité électorale, I: 699

seçim sistemleri: systèmes électoraux, modes de scrutin, I: 721

seçim uyuşmazlıkları: electoral disputes, contentieux électoral, I: 716, II: 758

seçim: élection, I: 666, 698

seçimin samimiliği: sincérité de l’élection, I: 715

seçimlere katılmama: abstentionnisme, I: 714

seçimli federal monarşi: federal elective monarchy, I: 463

seçimli monarşiler: elective monarchies, I: 462

seçme hakkı: droit d’élection, I: 698

seçme hakkı: right of option, I: 374

seçmen listesine yazılı olmak: inscription sur les listes électorales, I: 700

seçmenin bağımsızlığı: indépendance de l’électeur, I: 715

seferberlik hâli: state of mobilization, état de mobilisation, II: 165

seferberlik: mobilisation, II: 165

sekreter: secretary -ABD’de bakan, II: 7, 18, 22

sekreter: secretary, I: 572

selef devlet: predecessor state, I: 373

self-determinasyon hakkı, kendi kaderini tayin hakkı: right of self-determination, droit à l’autodétermination, I: 416

Senato: Senate, I: 575

Senatoda eşit oy hakkı: equal suffrage in the Senate, I: 120; II: 771

senatonun görüş ve onayını alarak: by and with advice and consent of the Senate, II: 33, 731

senyörün oğlunun silah kuşanması: adoubement, I: 873

serinleme süresi: cooling-off period, I: 624, II: 270

sert kuvvetler ayrılığı sistemi: système de séparation rigide des pouvoirs, rigid separation of powers system, clear-cut separation of powers system, I: 565

servete bağlı kısıtlı oy: suffrage restreint par la fortune, I: 702

seyahat hürriyeti: liberté d’aller et de venir, II: 509

sıcak takip hakkı: hot pursuit, I: 428

sıcak takip hakkı: right of hot pursuit, droit de poursuite, I: 428

sıfat-ı ârıza, arizi nitelik: accidentalia, I: 190

sıkıyönetim: état de siège, state of siege, martial law, estado de sitio, II: 166, 388, 391

sınıf savaşımı: class struggle, lutte des classes, I: 390

sınıf: ordres, I: 709

sınırlama: restriction, limitation, II: 546

sınırlandırarak sayma: limitative enumeration, I: 281

sınırlandırarak sayma: numerus clausus, II: 524

sınırlandırmanın sınırları: Schranken-Schranken, limits to limits, limites aux limites, II: 548

sınırlar: borders, boundaries, frontiers, frontières, I: 423

sınırlı monarşi: limited monarchy, monarchie limité, I: 125, 456

sınırlı oy: suffrage restreint, I: 444

sınırlı sayıda, sınırlandırarak: numerus clausus, I: 281

sınırsız: illimité, unlimited, I: 436, 324

sıradan memurlar: employees, ABD, II: 35

siberdemokrasi: cyberdemocracy, I: 661

silahlı darbe: armed coup, II: 166

silahlı kuvvetler üzerinde yüksek komuta: supreme command over the armed forces, II: 160

silahlı kuvvetlerin komutanı: comando delle Forze armate, II: 161

silahlı kuvvetlerin komutası ile ilgili bazı yetkiler: pouvoir de commandement militaire  - devlet başkanı, II: 159

sistematik yorum: interprétation systématique, structural interpretation, systematic reasoning, I: 233

site, medine: civitas, şehir devleti, I: 363

site, şehir: cité, I: 363

sivil liste: civil list, liste civile, II: 53

sivil ve askerî görevler: emplois civils et militaires de l’Etat, II: 149

Sivil Yönetim Üzerine İkinci İnceleme: Second Treatise of Civil Government, I: 542

siyasal andlaşmalar: Politische Staatsverträge, II: 649

siyasal araştırma: enquête politique, I: 860

siyasal kurumlar: institutions politiques, I: 54, 88

siyasal nitelikte: natura politica, II: 653

siyasal sorumluluk: political responsability, responsabilité politique, II: 77

siyasal suç: crime politique, II: 101

siyasal yerindelik: political expediency, II: 325

siyasî haklar: political rights, droits politiques, II: 509

siyasî hukuk: droit politique, I: 80

siyasî partilerin yasaklanması: banning of political parties, interdictions des parties politiques, II: 755

siyasî rüşt: majorité politique, I: 700

siyasî sorumluluk: responsabilité politique, political responsibility, II: 332

siyasî suçlar: political offenses, II: 28

siyasî toplum: société civile, II: 499

siyasî-cezaî: politico-pénale, II: 101

somut norm denetimi: concrete review of laws, concrete judicial review, contrôle concret des normes, II: 750

son dakika hakimleri: last-minute justices, II: 718

son derece mahkemesi: court of last resort, II: 456

sona erme: extinction, I: 373

sonradan denetim: a posteriori control, II: 748

sonraki referandum: référendum postérieur, I: 681

sonuç yükümlülüğü: obligation de résultat, II: 637

soru (parlâmentonun hükûmet denetleme yolu): question, I: 854

soru zamanı: question time, I: 856

soruşturma: inquest, II: 471

soruşturmanın gizliliği: secret de l’instruction, II: 434

sosyal haklar: social rights, droits sociaux, II: 508

sosyal oy: suffrage social, I: 709

sosyal sözleşme: social contract, contrat social, I: 393, 395, II: 499

soylular: patricii, I: 452

soyluluk unvanları: titles of nobility, II: 205

sömüren sınıf: exploiting class, classe exploiteuse, I: 390

sömürge ülkelerin bağımsızlığa kavuşması: décolonization, I: 319, 417

sömürülen sınıf: classe exploitée, I: 390

sömürülen sınıf: exploited class, classe exploitée, I: 390

söylemek: dictio, II: 413

sözcü: porte-parole, I: 671

söze bağlılık, ahde vefa: pacta sunt servanda, I: 156, 173, 878

söze bağlılık, ahde vefa: pacta sunt servanda, II: 773

sözleşme, birleşme: foedus, I: 496

sözleşme: contract, contrat, II: 105, 340

sözleşmeden dolayı Taca karşı dava açma hakkı: right to sue the Crown in contract, II: 106

sözleşmeli şehirler: chartered cities, I: 497

sözlü soru: question orale, I: 855

sözlü usûl: procédure orale, II: 435

sözlülük: oralité, II: 425

Strasbourg Okulu: Ecole de Strasbourg, I: 86

su ülkesi: territory under water, territoire maritime, I: 424

suç: delit, offense, II: 340

suçlama: impeachment, I: 578

suçlandırma - İngiltere’de: impeachment, II: 333

suçlandırma: impeachment, II: 25, 26

suçlu: guilty, II: 471

suçsuz: not guilty, II: 471

sulh hakimleri: Justices of the Peace, II: 182

sübjektif millet anlayışı: conception subjective de la nation, I: 412

süre bakımından: ratione temporis, II: 395

süre: durée, I: 197

sürenin hesaplanması: calculation of the period, calcul du délai, II: 604

süresinin dolması: expiration de la durée, II: 67

sürgündeki hükûmetler: governments-in-exile, I: 369

---Ş---

şahsî birlik: personal union, union personelle, I: 484

Şansölye: Kansler, II: 292

Şansölyenin demokrasisi: Kansler democratie, II: 312

şart-işlem: acte-condition, I: 872

şehir: city, citta, I: 658

şekil denetimi: review of form, II: 790

şekil: form, forme, II: 789

şekli anayasa - Lasalle: formal constitution, constitution formelle, I: 136

şeklî anayasallık denetimi : review of formal constitutionality, formal regularity, II: 790

şeklî anlamda anayasa: constitution in the formal sense, constitution au sens formel, I: 106

şeklî kriter: criterium formel, I: 819

şekli ve maddî uygunluk: formal and material compatibility, II: 789

şey: res, I: 466

şüphe veya varsayımlar: suspicion or conjecture, II: 592

---T---

tabiat hali: status naturae, state of nature, état de nature, I: 393

tabiat hali: status naturae, state of nature, état de nature, II: 499

tabiat üstü ilahî hukuk doktrini: doctrine du droit divin surnaturel, I: 441

tabiî hukukçu: jusnaturaliste, I: 173, 189

tabiî hukukun açık ihlali: violation évidente du droit naturel, I: 189

tabiî kanun: lex naturalis, II: 496

tabiî kaynak hakları: right to natural resources, II: 512

tabiî safsata: naturalistic fallacy, I: 140

Tacın haksız fiilden doğan sorumluluğu: liability of the Crown in tort, II: 106

tacın irtihali: demise of the Crown, I: 461, II: 51

Tacın memurları: Crown servants, II: 106

tacın otomatik intikali: dévolution automatique de la Couronne ilkesi, I: 461

tacın otomatik intikali: dévolution automatique de la Couronne, II: 51

Taç (İngiltere’de): Crown, I: 598

taç giyme töreni: coronation, I: 461, II: 50

Taç: Crown, II: 47, 342, 650

tadadi sayma, örneklendirici sayma: illustrative enumaration, I: 284

tahdidi sayma, sınırlandırarak sayma: numerus clausus: II: 505

tahkik sistemi: systèm inquisitoire, II: 427

Tahkim Mahkemesi: Cour d'arbitrage, II: 755

tahkim: arbitrage, II: 653, 831

tahtın boşalması: vacancy of the throne, vacance du trône, II: 51

takip hakkı (sıcak takip): droit de poursuite, hot pursuit, I: 428

takma isim: pseudonymes, II: 606

taktik fesih: dissolution tactique, II: 128

taleple bağlıdır: bound by the petition, II: 805

tali kurucu iktidar: pouvoir constituant dérivé, I: 316, 335

tam demokrasi: démocratie intégrale, I: 656

tam insan: l’homme total, II: 504

tam nispî temsil: représentation proportionnelle intégrale, I: 726, 730

tam yetki belgesi: lettre de pleins pouvoirs, II: 642

tam yetkili temsilciler: plenipotentiaries, plénipotentiaires, II: 643

tamamlayıcı teamül: coutume supplétive, I: 201

tanıma işlemi, bilme işlemi: acte de connaissance, I: 241

tanıma: recognition, II: 517

tanıma: recognition, reconnaissance, I: 368

taraflar arasında: inter partes, II: 448, 820

taraflarca hazırlama ilkesi, taraflarca ileri sürme ilkesi: principe d’impulsion par les parties, II: 424

tarihî yorum: interprétation historique, I: 232

tarihsel materyalizm: historical materialism, matérialisme historique, I: 390

tasarılı teşebbüs: initiative formulée, I: 685

tasarısız teşebbüs: initiative non-formulée, I: 685

tasarruf edilmezlik ilkesi: principe d’indisponibilité, II: 427

tasarruf ilkesi: principe dispositif - davada taraflarca tasarruf ilkesi, II: 423

tasarrufta bulunma: abusus, II: 477

tasdik: certification, I: 844

tasdik: certification, II: 241

tazmin: redress, réparation, II: 609

tazminatın ödenmesi: payment of compensation, paiement d’une indemnité, II: 636

teamül, örf ve âdet: coutume, custom , I: 193, II: 778

teamülî anayasa: customary constitution, constitution coutumière, I: 110

tebalar: subject, I: 497

tebliğ: notification, II: 123, 812

tedbirler: mesures, 367, II: 369

tefhim: pronouncement, II: 812

tek başına bir makam: corporation sole, II: 316

tek başına birinci: primus solus, I: 591, II: 261

tek biçimlilik ilkesi: principe d’uniformité, I: 510

tek hâkim: single-judge, juge unique, II: 627

tek hâkimli mahkeme: juridiction à juge unique, II: 459

tek hâkimlik birimler, tek yargıç düzeni: single-judge formations, formations de juge unique, II: 581

tek taraflı: unilatéral, II: 123

tek tek: ut singuli, I: 675

tek-başlılık: monocéphalisme, I: 571, II: 7

tekçi: moniste, I: monist, 604

tek-isimli iki-turlu çoğunluk sistemi: scrutin uninominal à deux tours, I: 725

tek-isimli tek-turlu çoğunluk sistemi: scrutin majoritaire uninominal à un seul tour, I: 723

teklif (anayasa değişikliğinde): proposal, initiative, proposition, I: 346

teklik (devlet başkanlığının): unité, II: 46

teklik veya birlik ilkesi (egemenlik): principe d’unité, I: 436

tek-meclisli: monocaméral, unicameral, I: 557

tek-meclislilik veya monokameralizm: monocaméralisme, I: 753

tekrar seçilebilirlilik: rééligibilité; eligibility for re-election, II: 66

tekrar: répétion, I: 197

tek-turlu çoğunluk sistemi: scrutin majoritaire à un seul tour, I: 722

telafisi imkânsız sonuçlar: irremediable effects, II: 842

teleolojik yorum: interpretation téléologique, teleological interpretation, I: 234

temel hak ve hürriyetler: droits et libertés fondamentaux, II: 488

temel hak ve hürriyetlerin korunması: protection des libertés et droits fondamentaux, II: 561

temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması: restriction of basic rights, limitation des droits fondamentaux, II: 548

temel hak ve hürriyetlerin yükümlüleri, ödevlileri, borçluları: débiteurs, II: 533

temel hak ve hürriyetlerinin düşürülmesi: forfeiture of basic rights, II: 760

Temel Haklar ve Hürriyetler Bildirgesi: Charter of Fundamental Rights and Basic Freedoms, II: 777

temel haklar: Grundrechte, II: 487, 489

temel hakların üçüncü kişiler üzerindeki etkisi: Drittwirkung von Grundrechten, third party effect of fundamental rights, II: 539

temel ilkeler: basic principles, I: 123, 125

temel kanun (İsrail’de): basic law, I: 115

temel norm: Grundnorm, I: 151

temel: fondamental, II: 487

Temmuz Monarşisi: Monarchie de Juillet, I: 603

temsil olunan kişi: représenté, I: 667

temsil: représentation, I: 666

temsilci: représentant, I: 667, 675

Temsilciler Meclisi (ABD): House of Representatives, I: 575

Temsilciler Meclisi Başkanı: Speaker, II: 20

temsilcilerin azledilememesi: non-révocabilité des élus, I: 686

temsilcilerin azli: révocation des élus, recall, I: 444, 446, 686

temsilî demokrasi: démocratie représentative, 444, 446, I: 665

temsilî hükûmet: gouvernement représentatif, I: 665

temsilî vekâlet teorisi: théorie du mandat représentatif, I: 674

Temyiz Mahkemeleri (ABD’de):: Circuits Courts of Appeal, I: 577

temyiz mahkemesi: cours de cassation, juge de cassation, court of appeal, appelate courts, II: 456

teokratik egemenlik teorileri: théories théocratiques de la souveraineté, I: 441

tercihli oy: vote préférentiel, I: 733

teşriî araştırma: enquête législative, I: 860

teşriî devir: délégation législative, II: 154, 366

teşriî içerikte işlemler: acts of legislative content, II: 407

teşriî nitelik: legislative nature, II: 649

teşriî tarih: legislative history, I: 232

teşriî tefsir, yasama yorumu: interprétation législative, I: 227

teşriî zorunluluk hali: état de nécessité législative, legislative emergency, Gesetzgebungsnotstand, I: 629

teşvik etme hakkı: the right to encourage, II: 116

tevsik edici: authentificateur, II: 159

tevsik: authentication, I: 848; attestation, II: 150

thalweg hattı: thalweg line, I: 423

ticaret mahkemeleri: tribunaux de commerce, II: 463

ticaret mahkemesi hâkimi: juges consulaires, II: 463

Tiers Etat (üçüncü sınıf): Tiers Etat, I: 317

toplantı dönemi: session, I: 624

toplantı dönemi: session, II: 36

toplantı dönemini kapatma zamanı: time of adjournment, II: 38

toplantı dönemini kapatma: clôture de la session, II: 137

toplantı döneminin bitmesi: end of session, adjournment ABD, II: 36

toplantı döneminin kapatılması: clôture des sessions, II: 125, 136

toplantı yetersayısı: quorum, quorum for meeting, I: 352

toplantılar: sessions, I: 558

toplantıların ertelenmesi: prorogation, II: 118, 125

toplantılarını erteleme: ajournement des sessions, II: 136

toplantıya çağırma: convene, convocation, II: 38, 118

toplantıya katılan üye sayısı: total number of present members, I: 351

topluluk oyu: suffrage communautaire, I: 709

toprak altı (toprak altı ülke): territorial subsoil, I: 422

toprak esası (vatandaşlığı kazanmada): ius soli, I: 413

toprak terki: cession of territory, II: 651

toprak, ülke: terre, I: 364

topraklar, ülkeler: territories, I: 497

total anayasa değişiklikleri: total revision, II: 691

total değişiklik: total revision, Gesamtänderung, II: 770

totaliter diktatörlük: totalitarian dictatorship, I: 556

Toulouse Okulu: École de Toulouse, I: 86

town meeting başkanı: town meeting moderator, I: 659

tutulmuş adalet: justice retenue, II: 421

tüketici liste: liste exhaustive, II: 505

tüketici sayma: énumération exhaustive, II: 524

tümden değişiklik (anayasanın): total revision, Gesamtänderung, I: 119; II: 770

türev düzenleme yetkisi: pouvoir réglementaire dérivé, II: 372

türev, müştak, dérivé, II: 365

tüzel kişiler: legal persons, personnes morales, 477, II: 530

---U---

U. S.: United States Reports, I: 5

ultra petita (talep dışı) karar verme yasağı: ultra petita, II: 424

ulus devlet: nation state, I: 418

ulusa mesaj: message à la naiton, II: 139

ulusal düzey: national level, I: 498

Ulusal Konsey: Conseil national, I: 502

ulus-altı düzey: sub-national level, I: 498

Uluslararası Adalet Divanı: International Court of Justice, Cour internationale de justice, II: 580

uluslararası andlaşma yapma yetkisi: treaty power, ABD, II: 31

uluslararası andlaşmalar: international treaties, traités internationales, international instruments, trattati internazionali, II: 641, 669, 652,

Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Antlaşması: Rome Statute of the International Criminal Court, I: 434

Uluslararası Ceza Mahkemesi: İnternational Criminal Court, Cour pénale internationale, I: 434

uluslararası geçerlilik: validité internationale, II: 668, 780

uluslararası gözetimde mıntıka: internationally supervised district, I: 497

uluslararası hukuk kuralları ve evrensel olarak tanınmış prensipler: universally recognized principles and rules of international law, II: 782

uluslararası hukuk: international law, droit international, I: 56

uluslararası hukukî kişilik: international legal personality, I: 373

uluslararası hukukun evrensel olarak tanınmış normları: universally recognised norms of international law, II: 779

uluslararası hukukun genel ilkeleri: general principles of international law, II: 778

uluslararası hukukun genel kabul görmüş kuralları: generally recognized rules of international law, II: 782

uluslararası kamu hukuku: public international law, droit international public, I: 56

uluslararası soruşturma ve çözüm mercii: instance internationale d’enquête ou de règlement, procedure of international investigation or settlement, II: 607

usul-füru (direkt soy):  ligne directe, direct heir: I: 458

uyarma hakkı: droit d’avertir, right to warm, II: 115

uygulama yönetmelikleri: règlements d’exécution des lois- Fransa, II: 372, 375

uygun bulma: approbation, approval, II: 197, 649, 656, 662

uygun görüş: avis conforme, consent opinion, II: 122, 139

uyuşmazlık, ihtilaf: litige, II: 415

uyuşturucu kaçakçılığı: drug trafficking, I: 428

uzay: air space, I: 428

uzlaşma: consensus, I: oydaşma, 198

uzlaşmacı demokrasi modeli: consensus model of democracy, I: 645, 648

Uzun Parlâmento: Long Parliament, I: 750

---Ü---

üç hâkimlik komiteler: committees of three judges, comités de trois juges, II: 581

üç unsur teorisi: Dreielementenlehre, three elements theory, I: 360

üçte iki çoğunluk: majority of two thirds, I: 351

üçüncü kişi: third party, II: 539

üçüncü kişiler üzerinde doğrudan etki: unmittelbare Drittwirkung, II: 539

üçüncü kişiler üzerinde dolaylı etki: mittelbare Drittwirkung, II: 539

üçüncü kuşak haklar: droits de la troisème génération, third-generation human rights, II: 512

ülke değişimi: variazioni del territorio, II: 653

ülke kazanılması: acquisition of territory, acquisition du territoire, I: 420

ülke: territory, territoire, I: 419

ülkenin anî saldırıya: actual or imminent aggression, II: 202

ülkenin bitişikliği: contiguity of the territory, I: 424

ülkenin bölünmezliği: indivisibilité du territoire, I: 477

ülkenin bütünlüğü ilkesi: principe de l’integrité territoriale, I: 430

ülkenin genel siyaseti: general policy of the country, II: 282

ülkenin genel siyasetini yürütme: conduct of the general policy of the country, II: 282

ülkenin üstün kanunu: supreme Law of the Land, II: 676, 680, 699

ülkesel bütünlük: territorial integrity, I: 417, 430

ülkesel egemenlik: territorial sovereignty, I: 421

ülkesel, yersel, coğrafî, bölgesel, mülkî: territorial, I: 489, 507, 528

üniter devlet: unitary state, État unitaire, I: 476

üst meclis: chambre haute, upper house, I: 756

üst üste gelme: superposition, I: 498

üst yapı: superstructure, I: 390

üstünlük hükmü: supremacy clause, II: 676, 680, 699

üstünlük: prééminence, II: 293

üye tam sayısı: total number of members, I: 351

üyelere yardımcı olan hukukçular: asistanlar, clerical staff, clerks, référendaires, letrados, registrars, assistants, auditors, general secretaries, researchers, vs, II: 802

üyelerinin görüşü: opinion, II: 806

---V---

v. versus (davaların isimlendirilmesinde karşı anlamında): versus, II: 585

vali: governor, I: 511

Valon Bölgesi: Wallonie, I: 530

vatana ihanet, yüksek ihanet: high treason, haute trahison, alta tredimento,  II: 91, 105, 757

vatana ihanet: high treason, haute trahison, I: 473

vatana yararlılık: bien mérité de la patrie, I: 819

vatandaş, ABD’de federal vatandaş: national, I: 500

vatandaşlık konusunda devletin serbestliği doktrini: doctrine of the freedom of states in matters of nationality, I: 413

vatandaşlık: nationality, citizenship, nationalité, citoyenneté, I: 413, 699

vatansızlık: statelessness, I: 415

vekâlet: intérim, interim, substitute, representation, II: 70

vekâlet: mandat, I: 669

vekaletle oy: vote par procuration, I: 710

vekil bakan: acting minister, II: 330

vekil başkan: acting president, II: 20

vekil cumhurbaşkanı: acting president, interim president, président intérimaire, II: 72

vekil hükûmet: interim government, II: 280

vekil: mandataire, I: 669

vekil-vali: lieutenant-governor, I: 511

veraset veya intikal kuralları: order of succession, I: 458

veraset veya intikal kuralları: order of succession, II: 49

veraset: hérédité, II: 10

veraset: heredity, hérédité, I: 593

vergiye bağlı oy: suffrage censitaire, I: 702

vergiye rıza: consentement à l’impot ilkesi, I: 873

verilmiş yetki, verme yetki: attributed power, compétence d'attribution, I: 298, 304, 517

verilmiş yetkiler, verme yetkiler: attributed powers, compétences d'attribution, II: 360, 706, 753, 843

vicdanî delil: intime conviction, II: 424, 428

Westminster modeli demokrasi: Westminster model of democracy, I: 646

Westminster sistemi: Westminster system, I: 588

---Y---

ya hep, ya hiç oyunu: zero sum game, I: 584

yabancı (Atina’da): metek, II: 493

yaklaştırmalı nispî temsil: représentation proportionnelle approchée, I: 726

yan soy, civar: ligne colleteral, I: 459

yapay çoğunluklar: manufactured majorities, I: 647

yapıcı güvensizlik oyu: motion de censure constructive, motion of constructive censure, constructive vote of no confidence, konstruktives Misstrauensvotum, I: 626

yapıcı güvensizlik önergesi: constructive vote of no confidence; motion de défiance constructive, , I: 871, II: 276

yapıcı: auteur, II: 373

yapım işlemi: acte de confection, I: 844, II: 241

yararlananlar: bénéficiaires, II: 527

yararlanma: fructus, II: 477

yargı birliği: unité des juridictions, II: 457

yargı fonksiyonu: fonction juridictionnelle, judicial function, I, 817; II: 412

yargı işlemi: acte juridictionnel, II: 436

yargı kararı: décision juridictionnelle, judicial decision, II: 440

Yargı Kuvveti Genel Konseyi: Consejo General del Poder Judicial, II: 182

yargı kuvveti: judicial power, I: 541

yargı organı: judiciary, judicature, organe juridictionnel, jurisdiction, II: 411, 449

yargı: judiciary, I: 123

Yargıç Lordlar: Law Lords, I: 603

yargıç yapısı anayasa: judge-made constitution, I: 113

yargıç yapısı hukuk: judge-made law, I: 241

yargılama kuvveti (Montesquieu): puissance de juger, I: 545

yargılama yetkisi: compétence de juger, II: 420

yargılanmanın yenilenmesi yoluyla davanın tekrar görülmesi: reopening of the procedings, réouverture de procédure, II: 636

yargılanmış şeyin otoritesi: autorité de la chose jugée, II: 822

yargısal araştırma: enquête judiciaire, I: 860

yargısal denetim: judicial review, II: 697

yargısal işlem: acte juridictionnel, II: 414

yargısal meclis araştırması: enquête parlementaire judiciaire, I: 862

yargısal olmayan anayasaya uygunluk denetimi: contrôle non juridictionnel de constitutionnalité, II: 697

yargısal yorum, kazaî tefsir: interprétation judiciaire, I: 228

yargısal: judicial, judiciaire, II: 608

yargısal-benzeri: quasi-judicial, quasi judiciaire, II: 608

yarı-başkanlık sistemi: régime semi-présidentiel, semi-presidential system, I: 585

yarı-doğrudan demokrasi: démocratie semi-directe, 446, I: 679

yarı-doğrudan hükûmet: gouvernement semi-direct, I: 679

yarı-Salik kanunu: semi-Salic law, I: 459

yarışan oy: concurring opinion, II: 438, 632, 807

yarışan yasama yetkisi: compétence législative concurrente, concurrent legislative jurisdiction, I: 518

yarışan yetkiler: compétences concurrentes, concurrent powers, I: 518

yarı-teşriî: quasi-legislative, II: 34

yarı-yargısal: quasi-judicial, II: 34

yarmak: trancher, II: 414

yasama (organı): legislature, I: 123, 510, 744

yasama fonksiyonu: fonction législative, I: 817

yasama işlemi: acte législatif, I: 825

yasama kavalyesi: cavalier législatif, I: 877

yasama kuvveti: puissance législative, I: 544

yasama meclisi: assemblée législative, I: 744

yasama organı: organe législatif, legislature, legislative branche, I: 510, 744

yasama referandumu veya teşriî referandum: référandum législatif, I: 683

yasama, İngilitere’de yasama organının koyduğu kurallar: legislation, I: 113, 199

yaş (oy hakkında): âge, I: 699

yaşayan anayasa: living constitution, I: 233

yaşlılık esası: order of seniority, I: 458, II: 49

yatay etki: effets horizontaux, horizontal effect, II: 538

yatay kuvvetler ayrılığı: horizontal separation of powers, division horizantale du pouvoir, I: 515

yaygın yargısal denetim sistemi: diffuse judicial review system, II: 740

yayın: publication –uluslararası andlaşmalar, II: 199

yayın: publication, I: 842, 850

yayınlama: publication, II: 123, 663

yazılı açıklamaları: written observations, observations écrites, II: 630

yazılı anayasa: written constitution, constitution écrite, I: 110

yazılı hukuk: droit légal: I: 211

yazılı soru: question écrite, I: 855

yazılı usûl: procédure écrite, II: 435

yazısız anayasa: unwritten constitution, constitution non-écrite, I: 110

yedek üyeler: substitute members, II: 803

yedeklik: supléance, II: 70

yedi hakimlik daireler: chambers of seven judges, chambres de sept juges, II: 581

yedi yıllık sistem: septennat, II: 65

yemin yardımcısı: oath-helpers, II: 470

yemin: oath, serment, II: 51, 63, 470

yemini desteklemek için onbir kişiyi: oath-helpers, II: 470

yeminli ifadede yalan söylemek: perjury, II: 27

yeni görüşme: nuova deliberazione, I: 841

yeni olaylar: faits nouveaux, II: 607

yeniden, sıfırdan: ab initio, I: 323

yer bakımından bağdaşmazlık: incompatibility ratione loci, incompatibilité ratione loci, II: 614

yer bakımından: ratione loci, II: 397, 614

yerel yönetimler, mahalli idareler: collectivités locales, II: 3

yerel yönetimler: local administrations, 481

yerindelik denetimi: contrôle d’opportunité, II: 792

yerine getirmenin bakanlar komitesi tarafından gözetimi: supervision of execution, II: 637

yerli hakların korunması: right to indigenous peoples, II: 512

yersel, mülkî: territorial, I: 489, 507, 528

yersel, yer yönünden: territoriale, II: 2

yeteneğe bağlı oy: suffrage capacitaire, I: 703

yeter sayı: quorum, II: 59

yetki kanunu (Fransa’da): loi d’habilitation, II: 370

yetki kanunu: loi d’habilitation, II: 370

yetki paylaşımı: répartition des compétences, division of powers, I: 515, 516

yetki uyuşmazlıkları: conflits d’attributions, conflict of jurisdiction, I: 521, II: 754

yetki yetkisi: kompetenzkompetenz, I: 438

yetki: compétence, II: 158

yetkilerin teyidi: vérification des pouvoirs, I: 717

yıllık toplantılar: annual sessions, II: 36

yok hükmünde: nul et de nul effet, I: 217, II: 833

yokluğun tespiti davası: recours en déclaration de l’inexistence veya recours en constatation de nullité, II: 833

yorum ilkeleri: canons of interpretation, maxims of interpretation, I: 258

yorum yöntemleri: methods of interpretation, I: 230

yorumlayıcı teamüller: coutumes interprétatives, I: 201

Yönetim ve Bütçe Ofisi: Office of Management and Budget, II: 24

yönetmelikler: règlements, II: 153

yönlendirme: orientation, II: 313

yumuşak anayasa: flexible constitution, constitution souple, I: 117

yumuşak kuvvetler ayrılığı sistemi: système de séparation souple des pouvoirs, soft separation of powers system, 565, I: 587

yurtdışı gezisi: foreign travel, voyage extérieur, II: 70

yurttaş milliyetçiliği: civic nationalism, I: 418

yüce divan: high court, haut cour, II: 100, 698

Yüksek Adalet Divanı: Haute Cour de la Justice, II: 96

yüksek çoğunlukçu merdiven: the super-majoritarian escalator, II: 396

yüksek ihanet: high treason, haute trahison, alta tradimento, Hocverrat, II: 89, 99

Yüksek Mahkeme Başkanı: Chief Justice, II: 26

Yüksek Mahkeme hâkimleri: judges of the Supreme Court, II: 33

Yüksek Mahkeme nezdindeki Savcı: Procurator General at the Supreme Court, II: 182

yüksek mahkeme: supreme court, II: 456

Yüksek Mahkemenin Baş Yargıcı: Chief Judge of the Supreme Court, II: 186

Yüksek Yargı Konseyi: Supreme Judicial Council, II: 184

Yükümlüler, ödevlileri, borçlular, débiteurs – temel hak ve hürriyetler, II: 532

yükümlülükler: obligations, I: 246

yürürlüğe girme: entrée en vigueur, entry into force, I: 853

yürütme departmanları, bakanlıklar: executive departments, II: 21

yürütme departmanlarından her birinde bulunan baş görevlisi: the principal officer in each of the executive departments, II: 22

yürütme fonksiyonu: fonction exécutive, I: 817, II: 1

yürütme imtiyazı: executive privilege, II: 38

yürütme işlemi: acte exécutive, II: 356

yürütme işlemleri: actes exécutives, executive acts, II: 85, 356

yürütme organı: organe exécutif, executive branch, I: 511, II: 1, 2

yürütme: executive, I: 123

yürütmek: conduct, direct, II: 283

---Z---

zaman bakımından bağdaşmazlık: incompatibility ratione temporis, incompatibilité ratione temporis, II: 615

zaman bakımından etki: temporal effect, effet de la décision dans le temps, II: 813

zamansal sınırlar (anayasa değişikliğinde): limites temporelles, I: 345

zarar: dommage, préjudice, II: 633

zaruret hâli teorisi: theorie de l’ État de nécessité, theory of the state of necessity, II: 386, 556

zımnî güven: confiance implicite, I: 623

zımnî ilga doktrini: doctrine of implied repeal, I: 338

zımni ilga: dérogation, I: 212

zımnî yetkiler teorisi: théorie des pouvoirs implicites, theory of implied powers, I: 517

zimmet: bribery, 26, II: 27

zorbalık, despotizm: despotisme, I: 456

zorlama istifa: démission forcée, II: 82, 252

zorlamalar: contraintes,  I: 246

zorunlu fesih: involuntary dissolution, I: 372

zorunlu oy: vote obligatoire, I: 446

zorunlu referandum: obligatory referendum, référendum obligatoire, I: 119, 682

 

 

Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi, Bursa, Ekin Yayınevi,  2011, 2 Cilt (32+973; 32+1040 s.) ( www.anayasa.gen.tr/ahgt.htm )

 

 



Copyright

(c) Kemal Gözler. 2005. Bu sayfaya izin almadan link verilebilir. Ancak, bu web sayfası, önceden izin almaksızın ne suretle olursa olsun, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, tekrar yayınlanamaz, dağıtılamaz, başka internet sitelerine metin olarak konulamaz. İzin için kgozler[at]hotmail.com adresine başvurunuz. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 3.3.2004 tarih ve 5101sayılı kanunla değişik 71 ve 72’nci maddeleri, bir kitabı herhangi bir yöntemle (fotokopi dahil) çoğaltanları, dağıtanları, satanları, elinde bulunduranları, paraya çevrilmeksizin, 2 (iki) yıldan 4 (dört) yıla kadar hapis cezası veya 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla veya zararın ağırlığı dikkate alınarak bunların her ikisiyle birden cezalandırmaktadır.

Alıntılar (İktibas) Konusunda Açıklamalar

Bu kitaptan yapılacak alıntılarda (iktibaslarda) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 35’inci maddesinde öngörülen şu şartlara uyulmalıdır: (1) İktibas, bir eserin “bazı cümle ve fıkralarının” bir başka esere alınmasıyla sınırlı olmalıdır (m.35/1). (2) İktibas, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla yapılmalıdır (m.35/3). (3) İktibas, belli olacak şekilde yapılmalıdır (m.35/5) [Bilimsel yazma kurallarına göre, aynen iktibasların tırnak içinde verilmesi ve iktibasın üç satırdan uzun olması durumunda iktibas edilen satırların girintili paragraf olarak dizilmesi gerekmektedir]. (4) İktibas ister aynen, ister mealen olsun, eserin ve eser sahibinin adı belirtilerek iktibasın kaynağı gösterilmelidir (m.35/5). (5) İktibas edilen kısmın alındığı yer belirtilmelidir (m.35/5).

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71’inci maddesinin 4’üncü fıkrası, 35’inci maddeye aykırı olarak “kaynak göstermeyen veya yanlış yahut kifayetsiz veya aldatıcı kaynak” göstererek iktibas yapan kişileri, 4 (dört) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis ve 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.

Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 18 Şubat 1981 tarih ve E.1980/1, K.1981/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre kararına göre, “iktibas hususunda kullanılan eser sahibinin ve eserinin adı belirtilse bile eser sahibi, haksız rekabet hükümlerine dayanarak Borçlar Kanununun 49. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde manevi tazminat isteyebilir”.

Yukarıdaki şartlara uygun olarak alıntı yapılırken bu kitaba şu şekilde atıf yapılması önerilir:

Kemal Gözler, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, Bursa, Ekin Yayınevi, 1.Baskı, 2010, XVI+496 s. (www.anayasa.gen.tr/ahge-dk.htm; erişim tarihi).


 


Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr

Kemal Gözler

Email. kgozler[at]hotmail.com

Konuluş Tarihi: 10 Temmuz 2011