TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ [www.anayasa.gen.tr]


Kemal Gözler, "Kaynak Tarama ve Temin Etme", www.anayasa.gen.tr/kaynaktarama.htm. 15 Mayıs 2004.


 

 

Kaynak Tarama ve TEMİN ETME

 

 

Doç. Dr. Kemal Gözler

Kaynak tarama ve temin etmeyi kitaplar ve makaleler arasında ayrım yaparak incelemek gerekir.

A. Kİtap Tarama ve temİn etme

1. Tarama.- Kitap tarama, kütüphane kataloglarına bakılarak yapılır. Kataloglar 1990’lı yıllara kadar karton fişler üzerinde tutulurdu ve bu fişler çekmecelerde yazar adına veya kitap adına göre alfabetik olarak sıralanırdı. Okuyucu aradığı kitabı bu çekmecelere bakarak bulurdu. 1990’lardan sonra kataloglar bilgisayar ortamında tutulmaya başlanmıştır. Okuyucu, bilgisayardaki kataloğa girerek yazar adı, kitap adı, konu vs. kutularına istenilen bilgiler yazılır ve o kitap kütüphanede varsa  kitabın tam adı ve bulunduğu yer (numarası) ortaya çıkar. Kütüphanelerde bilgisayar ortamında tutulan kataloglarda kitap aramak için çoğunlukla kütüphaneye de gitmeye gerek yoktur. Zira bu katalogların çoğuna internet aracılığıyla online olarak ulaşılabilmektedir. Dolayısıyla kütüphaneye gitmeden, kütüphanelerde (hatta başka şehirlerdeki ve başka ülkelerdeki kütüphanelerde) internet üzerinden kaynak taraması yapılabilmektedir. Online kaynak taraması yapılabilecek en önemli yerli ve yabancı kütüphanelerin isimleri ve internet adresleri şöyledir: 

Yabancı Kütüphaneler:

ABD Kongre Kütüphanesi (Library of Congress): http://www.loc.gov; Burada online katalog taraması için:    http://catalog.loc.gov

İngiliz Kütüphanesi (The British Library): http://www.bl.uk. Burada online katalog taraması için: http://blpc.bl.uk/

Fransız Millî Kütüphanesi (Bibliothèque nationale de France): http://www.bnf.fr. Burada online katalog taraması için: http://catalogue.bnf.fr/

Türk Kütüphaneleri:
Millî Kütüphane : http://www.mkutup.gov.tr
Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphanesi: http://www.tbmm.gov.tr/kutuphane
Ankara Üniversitesi Hukuk ve SBF Kütüphaneleri: http://elibs.ankara.edu.tr
Gazi Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: http://bliss.gazi.edu.tr
Bilkent Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: http://bliss.bilkent.edu.tr
Anadolu Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: http://kybele.anadolu.edu.tr/
Uludağ Üniversitesi Merkez Kütüphanesi: http://kybele.uludag.edu.tr

2. Temin Etme.- Aradığınız kitap bulunduğunuz yerdeki kütüphanede varsa, onu kütüphaneden ödünç alabilirsiniz. Kitabın tamamına değil, birkaç sayfasına ihtiyaç duyulursa sadece o sayfaların fotokopisi yaptırılabilir. Maalesef Türk üniversite kütüphaneleri fakirdir. Pek çok Türk üniversite kütüphanesinde piyasada bulunan pek çok baskı yapmış anayasa hukuku kitapları bile yoktur. O nedenle, Türkiye’de öğrencilerin kütüphanelere güvenmemeleri, kendi kitaplıkları oluşturmaya bakmaları gerekir. Piyasada bulunan kitapları temin etmenin en sağlam yolu onları kitapçılardan satın almaktır. Türkiye’de online olarak şu internet sitelerinden kitap satın alınabilir: http://www.ideefixe.com.tr ; http://www.yenisayfa.com  veya http://www.seckin.com.tr  (Haliyle bu sitelerdeki kitap arama motorları piyasada bulunan kitaplar bakımından kaynak taraması yapmak amacıyla da kullanılabilir!). ABD’de yayınlanan ve piyasada bulunan anayasa hukuku kitapları www.amazon.com  adresinden bulunan siteden araştırılabilir ve satın alınabilir. İngiltere’de yayınlanan kitaplar için aynı şey www.amazon.co.uk ; Fransa’da yayınlanan kitaplar için www.amazon.fr  veya www.fnac.com  adreslerinden yapılabilir.

Bazı klasik kitapların tam metinlerine internet üzerinden ücretsiz olarak ulaşmak mümkündür. Örneğin anayasa hukukuyla ilgili olarak Hobbes, Rousseau, Locke, Machiavelli gibi düşünürlerin eserlerine (İngilizce olarak) aşağıdaki sitelerden ulaşılabilir:

Gutenberg Projesi: http://www.gutenberg.net/index.shtml  

Virjinya Üniversitesi Kütüphanesi Elektronik Kitap Sayfası: http://etext.lib.virginia.edu/ebooks/

Sözlük, Ansiklopedi Gibi Online Kaynaklar İçin: Bartleby: http://www.bartleby.com/

 

B. Makale TARAMA ve TEMİN ETME

1. Tarama: Makale arama, kitap aramaya göre çok daha zordur. Kütüphanelerde kitap katalogları vardır; ama makale katalogları yoktur. Türkiye’de yayınlanan makaleler bakımından makale taraması, Millî Kütüphane tarafından aylık olarak yayınlanan Türkiye Makaleler Bibliyografyası’na bakılarak yapılabilir (Bu kaynağa online olarak şu adresten ulaşılabilir: http://tmb.mkutup.gov.tr/cgi-bin/WebObjects/Makale).

Yabancı makaleler bakımından arama yapmak için ise Social Sciences Abstracts’tan yararlanılabilir. Social Sciences Abstracts’a genellikle üniversite kütüphanelerinden online olarak ulaşmak mümkündür ( http://atlas.ulakbim.gov.tr/8590). Kaynak taraması için Social Science Citation Index (SSCI) de kullanılabilir.  SSCI’a online olarak  ISI: Web of Science ( http://www.isinet.com ) veritabanından ulaşmak mümkündür. ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi, YÖK, Ankara) SSCI’yi http://atlas.ulakbim.gov.tr/cgi-isi/CIW.cgi adresinde Türk üniversitelerinin kullanımına açmıştır.

Keza Blackwell Synergy (http://www.blackwell-synergy.com), EBSCO Host: (http://search.epnet.com), A-to-Z (EbscoHost) (http://atoz.ebsco.com), Cambridge University Press (http://journals.cambridge.org), HeinOnline: (http://www.heinonline.org/), Kluwer Online (http://www.kluweronline.com), Oxford Reference Online (http://www.oxfordreference.com), Oxford Journals Online (http://www3.oup.co.uk/jnls), Springer Link (http://link.springer-ny.com) gibi çeşitli online veri tabanlarında da makale taraması yapılabilir.

 

2. Temin Etme.- Makaleler dergilerde yayınlanır. Makaleye ulaşmak için içinde bulunduğu derginin hangi kütüphanede bulunduğu saptamak ve ondan sonra o kütüphaneye gidip o dergiyi bulup aranan makalenin fotokopisini yaptırmak gerekir. Piyasada bulunan dergiler satın da alınabilir.

Online Veritabanları.- Çeşitli yabancı dergilerin tam metinlerini içeren çeşitli veri tabanları vardır. Bunlar aracılığıyla aranılan makalenin tam metnine ulaşmak mümkündür. Ancak bunların çoğunluğu ücretlidir. Bazı üniversite kütüphaneleri bunların bazılarına abonedir. O üniversiteye bağlı bilgisayarlardan bu veri tabanlarında makale araştırması yapılabilir ve bulunan makalenin metni indirilebilir. Hukuk alanındaki dergileri içeren en geniş veri tabanı “HeinOnline” (http://www.heinonline.org/)’dır. Bu veri tabanından 400’den fazla hukuk dergisi bulunmaktadır. Bu veri tabanına Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesine bağlı bilgisayarlardan ulaşılabilir (http://www.ankara.edu.tr/rectorate/kutuphane/e_kutuphane.html). Hukukla ilgili makalelerin yayınlandığı çeşitli dergilere aşağıdaki veri tabanlarından da ulaşmak mümkündür:

A-to-Z (EbscoHost): http://atoz.ebsco.com

Blackwell - Synergy: http://www.blackwell-synergy.com/

Cambridge University Press: http://journals.cambridge.org

EBSCO Host: http://search.epnet.com

Academic Search Premier (EbscoHost): http://search.epnet.com

EJS (formerly Ebsco Online): http://journal.ebsco.com

JSTOR: www.jstor.org./jstor

Elsevier Science Direct: http://www.sciencedirect.com/

HeinOnline: http://heinonline.org/

IEEE Xplore: http://ieeexplore.ieee.org/Xplore/DynWel.jsp

JSTOR: http://www.jstor.org/

Kluwer Online: http://www.kluweronline.com/

Oxford Reference Online: http://www.oxfordreference.com/

Oxford Journals Online: http://www3.oup.co.uk/jnls/

Springer Link: http://link.springer-ny.com/

Web of Science-WOS:  http://www.isinet. com/journals/index.html http://atlas.ulakbim.gov.tr/cgi-isi/CIW.cgi;

Wiley InterScience: http://www3.interscience.wiley.com/

 


Copyright

(c) Kemal Gözler. 2001-2004. Bu sayfaya izin almadan link verilebilir. Ancak, bu web sayfası, önceden izin almaksızın ne suretle olursa olsun, kopyalanamaz, çoğaltılamaz, tekrar yayınlanamaz, dağıtılamaz, başka internet sitelerine metin olarak konulamaz. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71 ve 72’nci maddeleri, bir fikir ve sanat eserini herhangi bir yöntemle çoğaltanları, dağıtanları, satanları, elinde bulunduranları, paraya çevrilmeksizin, 2 (iki) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis cezası ve 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.

Alıntılar (İktibas) Konusunda Açıklamalar

Bu çalışmadan yapılacak alıntılarda (iktibaslarda) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 35’inci maddesinde öngörülen şu şartlara uyulmalıdır: (1) İktibas, bir eserin “bazı cümle ve fıkralarının” bir başka esere alınmasıyla sınırlı olmalıdır (m.35/1). (2) İktibas, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla yapılmalıdır (m.35/3). (3) İktibas, belli olacak şekilde yapılmalıdır (m.35/5) [Bilimsel yazma kurallarına göre, aynen iktibasların tırnak içinde verilmesi ve iktibasın üç satırdan uzun olması durumunda iktibas edilen satırların girintili paragraf olarak dizilmesi gerekmektedir]. (4) İktibas ister aynen, ister mealen olsun, eserin ve eser sahibinin adı belirtilerek iktibasın kaynağı gösterilmelidir (m.35/5). (5) İktibas edilen kısmın alındığı yer belirtilmelidir (m.35/5).

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71’inci maddesinin 4’üncü fıkrası, 35’inci maddeye aykırı olarak “kaynak göstermeyen veya yanlış yahut kifayetsiz veya aldatıcı kaynak” göstererek iktibas yapan kişileri, 4 (dört) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis ve 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.

Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 18 Şubat 1981 tarih ve E.1980/1, K.1981/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre kararına göre, “iktibas hususunda kullanılan eser sahibinin ve eserinin adı belirtilse bile eser sahibi, haksız rekabet hükümlerine dayanarak Borçlar Kanununun 49. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde manevi tazminat isteyebilir”.

Yukarıdaki şartlara uygun olarak alıntı yapılırken bu çalışmaya şu şekilde atıf yapılması önerilir:

Kemal Gözler, "Kaynak Tarama ve Temin Etme", www.anayasa.gen.tr/kaynaktarama.htm. 15 Mayıs 2004.

 


Editör: Kemal Gözler

E-Mail: kgozler@hotmail.com

Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr