LAW 104: Türk Anayasa Hukuku Web Ssayfası

Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Birinci Sınıf Bahar Dönemi

LAW 104: TÜRK ANAYASA HUKUKU

SORULAR

Doç. Dr. Kemal Gözler

BİLGİ KAYNAKLARI

SORU 1.1: Aşağıdakilerden hangisi Türk anayasa hukukunun “resmî bilgi kaynakları” arasında yer almaz?

a) Resmî Gazete

b) Düstur

c) Yürürlükteki Kanunlar Külliyatı

d) TBMM Tutanak Dergisi

e) Öztürk , Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

SORU 1.2: 1808 tarihli Sened-i İttifakın metnini aşağıdaki kaynaklardan hangisinde bulabiliriz?

a) Özbudun, Türk Anayasa Hukuku

b) Öztürk , Türkiye Cumhuriyeti Anayasası

c) Kili ve Gözübüyük , Türk Anayasa Metinleri.

d) Kocahanoğlu , Gerekçeli ve Açıklamalı Anayasa

e) Gözler, Türk Anayasa Hukuku

SORU 1.3: Bir anayasa değişikliği hakkında Anayasa Komisyonunun hazırladığı raporu aşağıdaki kaynaklardan hangisinde bulabiliriz?

a) Resmî Gazete

b) Düstur

c) Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi

d) Danışma Meclisi Tutanak Dergisi

e) Yürürlükteki Kanunlar Külliyatı

SORU 1.4: Aşağıdakilerden hangisi bir “monografi”dir?

a) Yusuf Şevki Hakyemez, “2001 Yılında Yapılan Anayasa Değişikliklerinin Siyasal Parti Özgürlüğü Üzerindeki Etkileri”, Anayasa Yargısı, Cilt 19, 550-572.

b) Ergun Özbudun, Türk Anayasa Hukuku, Ankara, Yetkin Yayınları, Yedinci Baskı, 2002, 436 s.

c) Murat Sevinç , “Güncel Gelişmeler Işığında 1982 Anayasasına Göre Cumhurbaşkanı”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt 57, Sayı 2, Nisan-Haziran 2002, s.107-135.

d) Faruk Bilir, Türkiye’de Milletvekilliği ve Milletvekilliğinin Sona Ermesi, Ankara, Nobel Yay. 2001, 194 s.

e) Yavuz Sabuncu, Anayasaya Giriş, Ankara, İmaj Yayıncılık, Dokuzuncu Baskı, 2003, 360 s.

SORU 1.5: 1954 yılında kabul edilen bir kanun hangi tertip düsturda bulunur?

a) Birinci Tertip b) İkinci Tertip c) Üçüncü Tertip

d) Dördüncü Tertip e) Beşinci Tertip

SORU 1.6: Resmî Gazete hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Ankara’da Başbakanlık Kanunlar ve Kararlar Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanır.

b) Kural olarak günlüktür.

c) Gazete bayilerinde satılmaz. Abone olanlara gönderilir.

d) Aynı gün çıkan ikinci sayısına “mükerrer” denir.

e) RG harfleriyle kısaltılır

OSMANLI ANAYASAL GELİŞMELERİ

SORU 2.1: Türkiye’de Anayasacılık hareketleri aşağıdakilerden hangisiyle başlamaktadır?

a) Fatih Kanunnamesi

b) Tanzimat Fermanı

c) Islahat Fermanı

d) Sened-i İttifak

e) Kanun-u Esasî

SORU 2.2: Türk tarihindeki ilk Anayasa aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sened-i İttifak

b) Kanun-u Esasî

c) Tanzimat Fermanı

d) Islahat Fermanı

e) 1921 Teşkilât-ı Esasiye Kanunu

SORU 2.3: Aşağıdaki sıralamalardan hangisi tarihsel olarak doğrudur?

a) Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı, Islahat Fermanı, Kanun-u Esasî.

b) Islahat Fermanı, Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı; Kanun-u Esasî.

c) Sened-i İttifak, Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı, Kanun-u Esasî.

d) Islahat Fermanı, Tanzimat Fermanı, Sened-i İttifak, Kanun-u Esasî.

e) Sened-i İttifak, Kanun-u Esasi, Tanzimat Fermanı. Islahat Fermanı.

SORU 2.4: Aşağıdakilerden hangisinin hukukî biçimi “misak”tır?

a) Sened-i İttifak

b) Tanzimat Fermanı

c) Islahat Fermanı

d) Kanun-u Esasî

e) Teşkilât-ı Esasiye Kanunu

c) Sened-i İttifak, sadece ayanların değil, aynı

SORU 2.5: Ayanların haklarının merkeze karşı güvence altına alındığı anayasal belge aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sened-i İttifak

b) Tanzimat Fermanı

c) Islahat Fermanı

d) Kanun-u Esasî

e) İkinci Meşrutiyet

SORU 2.6: Gayrimüslim tebaanın da askerlik hizmeti yapmaları prensibi ilk defa aşağıdakilerden hangisiyle kabul edilmiştir?

a) Sened-i İttifak

b) Tanzimat Fermanı

c) Islahat Fermanı

d) Kanun-u Esasî

e) İkinci Meşrutiyet

SORU 2.7: Osmanlı İmparatorluğu tam anlamıyla bir “meşrutî (sınırlı) monarşi” hâline ilk defa aşağıdakilerden hangisiyle gelmiştir?

a) Sened-i İttifak

b) Tanzimat Fermanı

c) Islahat Fermanı

d) Kanun-u Esasî

e) İkinci Meşrutiyet

SORU 2.8: Sened-i İttifak hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Sened-i İttifak, 1808’de Kağıthane’de Alemdar Mustafa Paşa başkanlığında Meşveret-i Amme isimli bir toplantıda hazırlandı.

b) Türk tarihinde devlet iktidarının sınırlandırılabileceği düşüncesi ilk defa Sened-i İttifakla ortaya çıkmıştır.

c) Sened-i İttifak aynı zamanda halkın haklarını da koruyordu.

d) Türk anayasa gelişmeleri Sened-i İttifak ile başlar.

e) Sened-i İttifak hukukî biçim olarak “ferman” niteliğindedir.

SORU 2.9: 1839 Tanzimat Fermanı hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Mustafa Reşit Paşa tarafından Gülhane’de okunmuştur.

b) Bir haklar beyannamesi olarak görülebilir. .

c) Hukukî biçimi itibarıyla bir “misak” niteliğindedir.

d) Müeyyide olarak, Padişahın yemini vardır.

e) Kanunların hazırlanmasıyla görevli bir Meclis-i Ahkam-ı Adliye isimli bir kurul kurmuştur.

SORU 2.10: Islahat Fermanı hakkında aşağıdaki ifadelerden hangisi söylenemez?

a) Islahat Fermanı , Kırım Harbinin son yıllarında, Paris Konferansı öncesinde hazırlanmıştır.

b) Islahat Fermanının genellikle “dış baskı ” sonucu çıkarıldığı kabul edilmektedir.

c) Islahat Fermanı Padişah Abdülmecit tarafından ısdar edilmiştir.

d) Islahat Fermanı Tanzimat Fermanından daha dar kapsamlıdır.

e) Islahat Fermanının ana hedefi, Müslümanlar ile gayrimüslimler arasında her yönden tam bir eşitlik sağlamaktı.

SORU 2.11: 1876 Kanun-u Esasîsinin ilk şekline göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Devlet şekli olarak “üniter devlet” benimsenmiştir

b) Padişah Meclis-i Mebusanı feshedebilir.

c) Heyeti Vükela Heyeti Mebusana karşı sorumludur.

d) Kurduğu Parlâmento iki-meclislidir.

e) Padişahın kanunlar üzerinde mutlak veto yetkisi vardır.

SORU 2.12: 1876 Kanunu Esasisinin öngördüğü günümüzde “senato ”lara tekabül edebilecek olan ikinci meclisin ismi nedir?

a) Şurayı Devlet

b) Heyet-i Mebusan

c) Heyet-i Ayan

d) Divanı Ali

e) Meclis-i Ahkâm-ı Adliye

SORU 2.13: Kanunu Esasisinin 1909 değişikleriyle (İkinci Meşrutiyet) aşağıdakilerden hangisi yapılmamıştır?

a) Kanun teklif etmek için Padişahın izni şartı kaldırılmıştır.

b) Padişahın mutlak veto yetkisi, zorlaştırıcı veto yetkisine dönüştürülmüştür.

c) Mahkemelerin bağımsızlığı ilkesi kabul edilmiştir.

d) Vekillerin (bakanların) kolektif ve bireysel sorumlulukları kabul edilmiştir.

e) Vekillerin (bakanların) Sadrazam tarafından seçilmesi esası getirilmiştir.

SORU 2.14: Aşağıdaki ikililerden hangisi arasında bir ilişki yoktur?

a) Sened-i İttifak – Alemdar Mustafa Paşa.

b) Tanzimat Fermanı – Mustafa Reşit Paşa

c) Islahat Fermanı – Ahmet Cevdet Paşa.

d) Kanun-u Esasi – Mithat Paşa

e) İkinci Meşrutiyet – İttihat ve Terakki Cemiyeti

SORU 2.15: Aşağıdaki ilkelerden hangisi Sened-i İttifakın kabul ettiği ilkelerden (hükümlerden, şartlardan) biri değildir?

a) Vergi toplanmasına ilişkin emirlere uyma şartı.

b) Asker ocaklarının padişaha itaati şartı

c) Hanedan (âyan) haklarının babadan oğula geçmesi şartı.

d) Fukara ve reayanın korunması şartı.

e) Mülkiyet hakkı.

SORU 2.16: Aşağıdaki ilkelerden hangisi Tanzimat Fermanı tarafından kabul edilmiş ilkelerden birisi değildir?

a) Malî güve göre vergi ilkesi.

b) Devlet harcamalarının kanuniliği ilkesi

c) Asker almada adalet ilkesi.

d) Gaşrimüslimlerin eyalet meclislerinde temsil hakkı

e) Müsadere yasağı

SORU 2.17: Aşağıdaki ilkelerden hangisi Islahat Fermanı tarafından kabul edilmiş ilkelerden birisi değildir?

a) Din bakımından ayrımcılık yasağı.

b) Din değiştirme hakkı.

c) Gayrimüslim teb’aya da askerlik hakkı tanınması.

d) Gayrimüslimlere devlet memuru olma hakkının tanınması.

e) Angarya yasağı.

SORU 2.18: Kanunu Esasisinin 1909 değişikleriyle (İkinci Meşrutiyet) aşağıdakilerden hangisi yapılmamıştır?

a) Padişahın sürgün yetkisi kaldırılmıştır.

b) Hakimlerin azledilemeyeceği ilkesi kabul edilmiştir.

c) Haberleşmenin gizliliği esası kabul edilmiştir.

d) Toplanma ve dernek kurma hürriyeti kabul edilmiştir.

e) Sansür yasağı kabul edilmiştir.

SORU 2.19: Kanun-u Esasîye göre Heyet-i Âyan üyelerinin görev süresi ne kadardır?

a) 2 yıl b) 3 yıl c) 4 yıl

d) 5 yıl e) Hayat boyudur

BÖLÜM 3: CUMHURİYET DÖNEMİ ANAYASAL GELİŞMELERİ

SORU 3.1: Aşağıdaki şıklardan hangisinde Cumhuriyet dönemi anayasal gelişmelerinin doğru sıralaması yapılmıştır?

a) Birinci Meclisin Sonu - Saltanatın Kaldırılması - Cumhuriyetin İlânı - Hilafetin Kaldırılması

b) Cumhuriyetin İlânı - Saltanatın Kaldırılması - Birinci Meclisin Sonu - Hilafetin Kaldırılması

c) Saltanatın Kaldırılması - Hilafetin Kaldırılması - Cumhuriyetin İlânı - Birinci Meclisin Sonu

d) Saltanatın Kaldırılması - Birinci Meclisin Sonu - Cumhuriyetin İlânı - Hilafetin Kaldırılması

e) Saltanatın Kaldırılması - Cumhuriyetin İlânı - Birinci Meclisin Sonu - Hilafetin Kaldırılması

SORU 3.2: 1921 Anayasasının ilk şeklinin benimsediği hükümet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Meclis Hükümeti

b) Kuvvetler Birliği ve Görevler Ayrılığı

c) Başkanlık Sistemi

d) Parlamenter Sistem

e) Yarı-Başkanlık Sistemi

SORU 3.3: 1921 Anayasasının ilk şekline göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Millî egemenlik ilkesi ilân edilmektedir.

b) İcra vekilleri Meclis tarafından teker teker
seçilirler.

c) 1921 Anayasası katı bir anayasadır.

d) Bir devlet başkanlığı makamı yoktur.

e) Yasama ve yürütme yetkileri Büyük Millet Meclisinde toplanmıştır.

SORU 3.4: 1924 Anayasasının benimsediği hükümet sistemi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Meclis Hükümeti

b) Kuvvetler Birliği ve Görevler Ayrılığı

c) Başkanlık Sistemi

d) Parlamenter Sistem

e) Yarı-Başkanlık Sistemi

SORU 3.5: 1924 Anayasasının ilk şekline göre aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Bakanların kolektif sorumluluğu yoktur.

b) Yasama yetkisi ve icra kuvveti Büyük Millet Meclisinde toplanmaktadır.

c) Benimsediği hükûmet sistemine “kuvvetler birliği ve görevler ayrılığı sistemi” denir.

d) Cumhurbaşkanı T.B.M.M. tarafından bir seçim devresi için seçilir.

e) Başvekil (Başbakan) Cumhurbaşkanı tarafından atanmaktadır.

SORU 3.6: 1924 Anayasasına göre temel hak ve hürriyetlerle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) 1924 Anayasası temel hak ve hürriyetler alanında “tabiî hak doktrini”ni benimsemiştir.

b) 1924 Anayasası, negatif statü haklarını tanımıştır.

c) 1924 Anayasası siyasal hakları tanımamıştır.

c) 1924 Anayasası, sosyal ve ekonomik hakları tanımamıştır.

e) 1924 Anayasası, tanıdığı temel hak ve hürriyetler için yargısal güvenceler getirmemiştir.

SORU 3.7: 1924 Anayasasına göre yargıyla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) 1924 Anayasası olağanüstü mahkemeler kurulmasını yasaklamıştır.

b) 1924 Anayasasına göre yargı yetkisi millet adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

c) 1924 Anayasası kanunların anayasaya uygunluğunun yargısal denetimi sistemini kabul etmemiştir.

d) 1924 Anayasası, tüzüklerin kanunlara uygunluğunu denetlemek görevini, Danıştaya değil, TBMM’ne vermiştir.

e) 1924 Anayasası, kanunları yorumlama yetkisini TBMM’ne vermiştir.

SORU 3.8: 1924 Anayasasına göre Cumhurbaşkanına ilişkin olarak aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Cumhurbaşkanı T.B.M.M. tarafından yedi yıllık bir süre için seçilir.

b) Cumhurbaşkanı seçilecek kişinin TBMM üyesi olması şarttır.

c) Cumhurbaşkanı seçilen kişi daha sonra tekrar Cumhurbaşkanı seçilebilir.

d) Hastalık vb. hâllerde Cumhurbaşkanına TBMM Başkanı vekâlet eder.

e) Cumhurbaşkanının istisnasız bütün işlemleri Başbakan ve ilgili bakanın karşı imzasına tâbidir.

SORU 3.9: Cumhuriyet döneminde tek partili rejimden çok partili demokrasiye geçiş konusunda aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Cumhuriyet döneminde tek partili rejimden çok partili rejime 1946 yılında geçilmiştir.

b) Demokrat Parti, Celal Bayar, Adnan Menderes, Fuat Köprülü ve Refik Koraltan tarafından kurulmuştur.

c) Gizli oy ve açık sayım ilkeleri ilk defa 1946 genel seçimlerinde uygulanmıştır.

d) Cumhuriyet döneminde iktidar değişimi 1950 seçimlerinde olmuştur.

e) Cumhuriyet döneminde tek partili rejimden çok partili rejime geçişte askerlerin bir rolü olmamıştır.

SORU 3.10:

I. Cumhuriyetçilik IV. Devletçilik

II. Milliyetçilik V. Lâiklik

III. Halkçılık VI. İnkılapçılık

Yukarıdaki ilkelerden hangisi veya hangileri 1924 Anayasasının 2’nci maddesinde yer almakta, ama 1961 Anayasasının 2’nci maddesinde yer almamaktadır?

a) III, IV, VI

b) II, III, VI

c) IV ve VI

d) III ve IV

e) Yalnız III

SORU 3.11: Aşağıdakilerden hangisi 1961 Anayasasının getirdiği yeniliklerden biri değildir?

a) Sosyal devlet ilkesinin kabul edilmesi ve sosyal hakların Anayasa tarafından sayılması

b) Anayasa Mahkemesinin kurulması

c) Cumhuriyet Senatosunun kurulması

d) Yüksek Hakimler Kurulunun kurulması

e) Bakanlar Kurulunun kolektif sorumluluğu ilkesinin benimsenmesi

SORU 3.12: 1961 Anayasasına göre Cumhurbaşkanına ilişkin aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

a) Cumhurbaşkanı adayının TBMM üyesi olması şarttır.

b) Cumhurbaşkanı TBMM üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun oyla seçilir; ilk iki oylamada bu çoğunluk sağlanamazsa, sonraki oylamalarda salt çoğunluk yeterlidir.

c) Cumhurbaşkanının görev süresi yedi yıldır;

d) Bir kişi iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

e) Cumhurbaşkanı gizli oyla seçilir.

SORU 3.13: Yasama organına ilişkin olarak 1961 Anayasasına göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) TBMM, “Millet Meclisi” ve “Cumhuriyet Senatosu” isimli iki ayrı meclisten kurulmuştur.

b) Millet Meclisi , genel oyla seçilen 450 milletvekilinden oluşur.

c) Cumhuriyet Senatosu Cumhurbaşkanı tarafından seçilen üyelerden ve 27 Mayıs ihtilalinin yapan Millî Birlik Komitesi başkan ve üyelerinden oluşur.

d) Hükûmet, Cumhuriyet Senatosuna karşı değil, Millet Meclisine karşı sorumludur.

e) Anayasanın değiştirilmesi usûlünde Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu eşit yetkilerle donatılmıştır.

SORU 3.14: Aşağıdakilerden hangisi “12 Mart Muhtırası”ndan sonra yapılan 1971-1973 anayasa değişikliklerinin ana yönlerinden biri değildir?

a) Yürütme organının güçlendirilmesi yönünde değişiklikler yapılmıştır.

b) Temel hak ve özgürlüklerin güçlendirilmesi yönünde değişiklikler yapılmıştır.

c) Yargı denetiminin sınırlandırılmasına ilişkin değişiklikler yapılmıştır.

d) Askerî yargının sivil yargının aleyhine genişlemesine yönelik değişiklikler yapılmıştır.

e) Askerî Yüksek İdare Mahkemesi kurulmuştur.

SORU 3.15: 1961 ve 1982 Anayasalarının hazırlanması bakımından aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) Her iki Anayasa da askerî müdahaleler sonucu hazırlanmıştır.

b) Her iki Anayasa da, bir kısmı askerî müdahaleyi yapan bir kuruldan, diğer kısmı ise sivillerden oluşan Kurucu Meclisler tarafından yapılmıştır.

c) Her iki Anayasanın hazırlanmasında da Kurucu Meclisin sivil kanadı seçimle oluşmamıştır.

d) 1961 Temsilciler Meclisi, 1982 Danışma Meclisine oranla daha temsili niteliktedir.

e) Her iki Anayasanın hazırlanmasına da hiçbir siyasî parti katılmamıştır.

SORU 3.16: Aşağıdakilerden hangisi 1982 Anayasasının öngördüğü bir tıkanıklıkları giderici çözüm yollarından biri değildir?

a) Cumhurbaşkanına belli şartlarda TBMM seçimlerini yenileme yetkisi vermiştir.

b) Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Cumhurbaşkanının TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilmesi şartından vazgeçmiştir.

c) Meclis Başkanlığı seçimlerinde de Meclis Başkanının TBMM üye tamsayısının salt çoğunluğuyla seçilmesi şartından vazgeçmiştir.

d) 1982 Anayasası Cumhuriyet Senatosunu kaldırarak tek meclis sistemini benimsemiştir.

e) TBMM toplantı yetersayısı üye tamsayısının üçte birine düşürerek, Meclisin toplanabilmesini kolaylaştırmıştır.

Ana Sayfa

http://home.ku.edu.tr/~kgozler/law104.htm