TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ
2008-2009 Öğretim Yılı Sınavları
Prof. Dr. Kemal Gözler
AHGE-08-Vize
U.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ
ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR ARASINAVI
Gemlik, 11 Kasım 2008
No:
Ad-Soyad:
SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır. Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Cevaplarınızı soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Dışarı taşmayınız. Kağıt değiştirilmez. Sadece istenilene cevap veriniz. Gereksiz açıklamalardan puan kırılır. Her soru 5 puan değerindedir. Sınav süresi 45 dakikadır.
S O R U L A R
1. İnternette çeşitli sitelerden yabancı anayasaların metinlerine İngilizce olarak ulaşılabilir. Bu sitelerden ikisinin ismini yazınız.
a). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .
2. 1999 İsviçre Anayasasında gezi yollarına (patikalara) ilişkin hüküm vardır. Bu hüküm hangi anlamda anayasa tanımının doğru olduğuna delil olarak ileri sürülebilir? Sadece belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. İngiltere’de anayasa hukuku alanında teamüli nitelikte kurallar vardır. Bu kurallara bir örnek veriniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. Bir anayasaya katılık sağlamanın çeşitli yolları vardır. Anayasanın değişikliğinin parlamentonun üye tamsayısının salt çoğunluğuyla veya nitelikli çoğunluğuyla kabul edilmesi, anayasada değiştirilemeyecek maddeler bulunması, anayasanın kabul edilmesinden itibaren belli bir süre boyunca değiştirilememesi veya anayasanın belli bir dönem içinde değiştirilememesi gibi. Anayasaya katılık sağlamanın diğer yolu nedir? Sadece belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . .
5. Magna Carta
niçin bir anayasa değildir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Amerikan modeli anayasa yargısına adem-i merkezî tipte anayasa yargısı, Avrupa modeli anayasa yargısına ise merkezî tipte anayasa yargısı da denir? Neden? Kısaca açıklayınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Hangi ülkede a priori anayasaya uygunluk denetimi olduğu halde, a posteriori denetim yoktur? Sadece belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . .
8. Avrupa tipi anayasa yargısında iptal kararlarının zaman bakımından etkisini, yani geriye yürüyüp yürümemesi sorununu açıklayanız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Almanya’da Anayasa Mahkemesi üyelerinin seçim usûlü nedir? Üyeleri kim veya kimler, veya hangi makam veya makamlar seçmektedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. “Anayasayı ilga” ile “devrimlerin etkisiyle anayasasızlaştırma” arasında ne fark vardır? Kısaca açıklayınız:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. “Fransız tipi kurucu meclis”
ile “Amerikan tipi kurucu meclis” arasında ne fark vardır? Kısaca
açıklayınız:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Açık denizde bulunan geminin tâbi olduğu egemenlik konusundaki kural nedir? Bu kurala ne isim verilir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. “On bin vatandaşın bulunduğu bir devlette her vatandaş egemenliğin on binde birine sahiptir” diyen bir kişi hangi egemenlik teorisini savunuyor olabilir? Sadece teorinin adını belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Devletin dış egemenliği ilkesinin iki sonucu vardır. Bunları sadece belirtiniz.
a). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Egemenlik kavramını ilk defa kim ve hangi kitabında sistemleştirmiştir?
a). Düşünürün adı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b). Eserinin adı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Zencefilya’da devlet başkanı kabile şefleri tarafından seçilmekte ve ömür boyu görevde kalmaktadır. Devlet başkanlığına aday olabilmek için ülkenin on kabilesinden birinin şefi olmak gerekmektedir. Ölen devlet başkanı yerine yenisi aynı usulle seçilmektedir. Zencefilya’nın devlet şekli nedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Aşağıdaki paragraf doğru mudur? Veya aşağıdaki paragrafta yanlış olan cümle veya cümleler var ise bunların altını çiziniz ve paragrafın sonundaki noktalı boşluğa yanlış bulduğunuz cümle veya cümlelerin doğrusunu veya doğrularını yazınız.
“Konfederasyonun en eski örneği İsviçre konfederasyonudur. Ancak İsviçre günümüzde bir Konfederasyon değildir. Konfederasyonun, konfedere devletler üzerinde bir zorlama gücü yoktur. Konfederasyonun tek organı “diyet” ismi verilen bir meclistir. Bu mecliste konfedere devletlerin delegeleri vardır. Bu meclis kararlarını üye tamsayısının salt çoğunluğuyla alır. Bununla birlikte kararları doğrudan doğruya konfedere devletlerde geçerli değildir. Bu kararların her konfedere devlet tarafından ayrıca onanması gerekir”.
A) Paragrafta hata yoktur. B) Yukarıda altını çizdiğim cümle veya cümleler yanlıştır. Bunların doğrusu ise şunlardır:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18.
“Federalizm, merkezî yönetim (federal devlet) ile federasyonun kurucu birimleri (federe devletler, eyaletler) arasında kanunla güvence altına alınmış yerel düzeyde bir yetki paylaşımıdır. Federalizmin özelliklerinden birisi de her federe devlette yetki uyuşmazlıklarının çözümü ile görevli bir yüksek mahkemenin bulunmasıdır.
Yukarıdaki paragraf doğru mudur? Yukarıdaki paragrafta yanlış olan cümle veya cümlelerin veya kelime veya kelimelerin altını çiziniz ve aşağıdaki noktalı boşluğa yanlış bulduğunuz kelime veya cümle veya cümlelerin doğrusunu veya doğrularını yazınız.
A) Paragrafta hata yoktur. B) Yukarıdaki altını çizdiğim kısımlar yanlıştır. Bunların doğrusu ise şunlardır:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Her federal devlet, kaçınılmaz olarak iki meclislidir. Neden? Sebebini açıklayınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . .
20. 1960’ta Kıbrıs’ta, Rum çoğunluğuyla Türk azınlığı birbirleriyle çok karışmış olduklarından, normal bir yerel federalizmin kurulması mümkün değildi. Bunun yerine, 1960 Kıbrıs Anayasası, dinsel, eğitsel ve kültürel alanlarla kişi statüsüne ilişkin konularda münhasır yasama yetkisine sahip, ayrı ayrı seçilmiş iki cemaat meclisi ve adanın en büyük beş şehrinde ayrı belediye meclisleri yoluyla, iki etnik kesime büyük ölçüde özerklik verilmişti. Bu tür federalizme ne isim verilmektedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Kemal GÖZLER
U.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ
ANAYASA HUKUKU GENEL ESASLAR FİNAL SINAVI
Gemlik, 6 Ocak 2009
No:
Ad-Soyad:
SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır. Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Cevaplarınızı soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Dışarı taşmayınız. Kağıt değiştirilmez. Sadece istenilene cevap veriniz. Gereksiz açıklamalardan puan kırılır. Her soru 5 puan değerindedir. Sınav süresi 90 dakikadır. Puan değeri ayrıca belirtilmemiş her soru 3 puan değerindedir.
S O R U L A R
1. Resmî Gazetenin sayılarına ücretsiz olarak ulaşabileceğiniz internet sitesinin adını veya adresini belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Amerikan modeli anayasa yargısında, bir kanunu somut olaya uygulayacak olan mahkeme, uygulayacağı kanun ile anayasa arasında bir çatışma olduğu kanısına varırsa, bu çatışmayı hangi ilkeye göre çözer? (Bu ilkenin Latincesi ve Türkçesini yazınız).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Amerikan modeli anayasa yargısında, mahkemenin kararı, aslında sadece taraflar arasında sağlayıcıdır; yani inter partes etkiye sahiptir. Ama . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . ilkesi gereği bu karar, diğer davalarda da tekrarlanır ve kanun fiilen herkes için geçerliliğini yitirmiş olur.
4. Avrupa tipi anayasa yargısında, bir anayasa mahkemesi, anayasanın kendisine ayrıca ve açıkça vermediği bir yetkiyi kullanamaz. Bunun nedeni nedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Devrim ile hükûmet darbesi arasında ne fark vardır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Monokratik anayasa yapma usullerinden ferman ile misak arasında çeşitli farklar vardır. Bu farklardan birisini aşağıya yazınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Plebisit nedir? Tanımlayınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8, 9 ve 10’uncu sorular: Geciktirici veto, güçleştirici veto ve mutlak veto ne demektir? Her birini kısaca açıklayınız.
8. Geciktirici veto: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Güçleştirici Veto:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. Mutlak Veto:. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Monarşilerde saltanatın intikali konusunda çok çeşitli veraset kuralları vardır. Bazı monarşilerde usul-füru (ligne directe, direkt soy) sistemi XE "usul-füru (ligne directe, direkt soy) sistemi" uygulanır. Buna göre hükümdar ölünce yerine çocuğu geçer. Usûl-füru sisteminin de kendi içinde ayrımları vardır. Birden fazla çocuk varsa, genellikle en büyük çocuk tahta çıkar. En büyük çocuğun tahta çıkması sistemine ne isim verilir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Avrupa Birliğinin bir konfederasyon mu, yoksa bir federasyon mu olduğu hususu tartışmalıdır. Avrupa Birliği bazı yönleriyle bir konfederasyona benzemektedir. Ama tam anlamıyla bir konfederasyon değildir? Neden?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Avrupa Birliği bazı yönleriyle bir federasyona benzemektedir. Ama tam anlamıyla bir federasyon da değildir? Neden?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Ayrılma hakkı bakımından konfederasyon ile federasyon arasında bir fark var mıdır? Varsa bu fark nedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Meclis hükûmeti sisteminin yasama organına ilişkin çeşitli özellikleri vardır. Örneğin, meclis hükûmeti sisteminde yasama organı daima tek meclislidir. Diğer yandan, meclis hükûmeti sisteminde, meclis kendi kendini toplantıya çağırabilir. Meclis hükûmeti sisteminin yasama organına ilişkin gösterdiği diğer özelliklerden birisini de siz aşağıya yazınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Kolektif sorumluluk bakımından meclis hükûmeti sistemi ile parlâmenter hükûmet sistemi arasında ne fark vardır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. İsviçre’de yürütme görevini yerine getiren organının ismini belirtip, bu organın yapısı ve göreve geliş usulü, görev süresi, bu organın üyeleri arasındaki ilişkinin niteliği konularında kısa bilgi veriniz. (Bu sorunun cevabı için en son kağıdın arkasındaki boş sayfayı kullanınız. Yarım sayfadan daha fazla yazmayınız. ) (10 p.)
18. ABD’de milletlerarası antlaşmaları akdetme (yapma) ve onaylama yetkisi kime aittir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Başkanlık sisteminin asli ayırıcı unsurları nelerdir? Sadece başlık olarak sayınız.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20. Parlamenter hükûmet sistemlerinin değerlendirilmesinde kullanılan kavramlardan birisi de “önceden bilinebilirlilik (identifiability)” kavramıdır. Bu kavram ile ne anlatılmak istenmektedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21. 1949 Alman Anayasasının 67’nci maddesine göre, Bundestag’ın (Millet Meclisinin), Başbakanı güvensizlik oyuyla düşürebilmesi için üyelerinin çoğunluğuyla yeni bir Başbakan seçmesi gerekir. Yeni bir Başbakan seçmedikçe, Bundestag’ta hangi çoğunluk toplanırsa toplansın Başbakanı düşüremez. Bu usûle ne isim verilmektedir?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22. Doğrudan demokrasinin teorik kökeninde hangi teori veya ilke yatar? Neden? Kısaca açıklayınız?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23. Temsili vekâlet teorisinin çeşitli özellikleri vardır. Bu teoride emredici vekâlet yasaktır. Keza bu teoriye göre, seçmenler temsilcilerini görevden alamazlar. Yani azil yasağı vardır. Temsili vekâlet teorisinin diğer iki özelliği de siz yazın.
a) (3 p). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) (3p). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24. ABD’nin bazı eyaletlerinde görülen recall (temsilcilerin azli) usûlü ile İsviçre’nin bazı kantonlarında görülen abberufungsrecht (temsilcilerin azli) arasında ne fark vardır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25. Vergiye bağlı oy (poll taxes), hangi oy ilkesinin ihlaline örnek teşkil eder? Sadece belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26. Nispi temsil sisteminin d’Hondt usûlünün uygulandığı bir ülkede, 100.000 geçerli oyun kullanıldığı bir seçim çevresinde, A Partisi 36.000, B Partisi 30.000, C Partisi 24.000, D Partisi 10.000 oy almıştır. Buna göre bu seçim çevresinde hangi partinin kaç milletvekili çıkaracağını hesaplayınız. (Tabloyu da yapıp, sonucu belirtiniz). (Bu sorunun cevabı için bu kağıdın arka yüzünü kullanınız.).
27. Nispi temsil sisteminde uygulanan liste usullerinden birisinde seçmene listede yer alan adaylar arasında tercih yapma imkânı tanınmaz. Bu usûle ne isim verilir? Sadece belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28. Çalışma hakkı, sağlık hakkı, konut hakkı, sosyal güvenlik hakkı gibi devlete bir takım ödevler yükleyen haklar, Jellinek’in tasnifinden hangi grup haklar arasında yer alır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29. İnsan hakları kavramı ile kamu hürriyetleri kavramı arasında ne fark vardır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30. Varsayalım ki, A’nın sahip olduğu ve karayoluna 200 metre cepheli bir tarlaya, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yol genişletme çalışmaları sırasında, 2 Şubat 2008 tarihinde, iki metre derinliğinde girilmiştir. Yol genişlemesi sonucunda A’nın tarlasında 400 m2 bir eksilme olmuştur. A aynı tarihte olaydan haberdar olmuştur. Karayolları Genel Müdürlüğü tarla konusunda herhangi bir işlem (kamulaştırma vs) yapmamıştır. A, 20 Kasım 2008 tarihinde mülkiyet hakkının ihlal edildiğini iddiasıyla Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmuştur. Mahkeme neye karar vermelidir? Neden?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Kemal GÖZLER
AH-YL-09-Final
U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek lisans Programı
ANAYASA HUKUKU KURAMI FİNAL SINAVI
Görükle, 14 Ocak 2009
No:
Ad-Soyad:
SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır. Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Ayrıca belirtilenler dışındaki soruların cevaplarını soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 3 saattir. Anayasa kullanmak serbesttir..
S O R U L A R
ANAYASA HUKUKUNUN GENEL ESASLARI KISMI
1. İngilizce olarak Dünya anayasalarına ulaşılabilecek çeşitli derlemeler (matbu kaynaklar, internet kaynağı değil) vardır. Bunlardan birisini aşağıya yazınız. (1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2. Karşılaştırmalı anayasa hukukuna ilişkin yabancı dilde yazılmış çeşitli kitaplar vardır. Bunlardan bir tanesini aşağıya yazınız. (Kitabın yazar veya editörünün adının yazılması yeterlidir. Tüm bibliyografik bilgilerinin yazılmasına gerek yoktur) (1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3. Yabancı dilde anayasa hukukuna ilişkin çeşitli dergiler vardır. Bunlardan en az birini aşağıya yazınız. (1 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4. İngiliz anayasa hukukunun kaynaklarından biri olan “Conventions of the Constitution” nedir? Bu kavramı açıklayıp, örnek veriniz. (2 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Kurucu iktidar düşüncesine ilk kez hangi düşünürde rastlanır. Bu düşünürün ismini yazınız. (1 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6. Anayasa yapma usullerinden birisi olan “kurucu referandum” usûlünün temelinde hangi egemenlik teorisi yatar? Neden? Kısaca açıklayınız (2 p.).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. Devletin genel teorisinde “kritik tarih (critical date)” kavramı ile anlatılmak istenen şey nedir? Kısaca açıklayınız. (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8. Türk mevzuat ve içtihatlarında özel hukuk bakımından devlet tüzel kişiliğinden bahsedildiğinde genellikle hangi terim kullanılır. Sadece belirtiniz. (1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. Devletin genel teorisinde “Protectio trahit subjectionem et subjectio protectionem” ilkesi ile ne anlatılmak istenmektedir. Kısaca açıklayınız. (2 p.).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10. Milli egemenlik ve halk egemenliği teorilerinden çıkan çeşitli sonuçlar vardır. Seçmenliğin veya oy kullanmanın niteliği bakımından bu iki teori arasında ne fark vardır? Neden? Kısaca açıklayınız. (2 p.).
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11. Bu ilkeye göre, kral ölünce, saltanat, veraset kuralları gereğince kime geçiyorsa, ona ope legis geçer. Saltanatta kesinti olmaz. Bu ilkeyi ifade etmek için İngilizler, “the king never dies”, Fransızlar “le Roi est mort, vive le Roi” özdeyişlerini kullanırlar. Bu ilke ne ilkesidir. Sadece ismini yazınız. ( 1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12. Federalizm ile ilgili olarak “bakiye yetkiler (residual powers)” kavramından bahsedilir. Bu kavram ile ne anlatılmak istenir? Kısaca açıklayınız. (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13. Parlamenter hükûmet sistemlerinde, bir bakanın, bakanlar kurulu kararını istifa etmedikçe imzalamak zorunda olduğu kabul edilmektedir. Bunun altında yatan ilke nedir? Sadece ismini belirtiniz. ( 1 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14. Rasyonelleştirilmiş parlamentarizmin araçlarından birisi olan “Giyotin” nedir? Hangi ülkede görülmektedir? Kısaca açıklayınız. (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15. Birinci meclisler ile ikinci meclisler arasında pek çok fark vardır. Bu farklardan dördünü sayınız. (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16. Parlâmento üyelerine yapılan ödeminin hukukî niteliği nedir? Bu konuda görüşler ve tarihi gelişim nedir? Kısaca açıklayınız? (2 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17. Parlâmento hukukunda “ad hoc komisyon” terimi ile ne kastedilir? (2 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18. “De jure üye tamsayısı esası” ne demektir? (2 p.)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19. Kanunların yapılması ve yürürlüğe girmesi sürecinde “onay” ile “ısdar” kavramları arasında ne fark vardır? Bu farktan ne sonuç çıkar? (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
20. “Gensoru (interpellation)” ile “güvensizlik önergesi (motion de defiance)” arasında bir fark var mıdır? Varsa nedir? (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21. ABD’de Başkanın veto yetkisini açıklayınız. Başkanın vetosu normalde nasıl aşılır? Keza “cep vetosu” ne demektir? (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22. “Kabine üyesi olmayan bakan” ne demektir? Bunlar hangi ülkede vardır? (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23. Korporatif federalizm, tarihte birkaç ülkede uygulanmaya çalışılmış, ama bunda başarılı olunamamıştır. Korporatif federalizmin uygulanmaya çalışıldığı ülkelere bir örnek verebilir misiniz? (1 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24. Başkanlık sisteminin değerlendirilmesinde kullanılan “çift meşruluk sorunu” ne demektir? Kısaca açıklayınız. (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
TÜRK ANAYASA HUKUKU KISMI
25. 1876 Kanunu Esasisinin kurduğu yasama organının yapısını (kaç meclisten oluşuyordu, üyeleri nasıl seçiliyordu, vs) açıklayınız. (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26. 1876 Kanunu Esasinde 1909 yılında pek çok değişiklik yapılmıştır. Bunlardan yürütme organına ilişkin olanlardan ikisini aşağıya yazınız. (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27. Anayasamızın 24’üncü maddesi karşısında “din eğitimi” meselesi nedir? Zorunlu “din kültürü ve ahlak bilgisi” ile ilgili ne problem vardır? Bu konuda Danıştay ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı nedir? Devlet zorunlu “din kültürü ve ahlak bilgisi” dersi dışında din eğitimi verebilir mi? (4p) (Bu sorunun cevabını için soru kağıdının arka yüzünü kullanınız).
28. “İsimsiz hürriyetler” terimi ile ne anlatılmak istenmektedir? Bu tür hürriyetlere en az bir tane örnek veriniz.
İsimsiz hürriyetlerin sınırlanması şartları ile diğer hürriyetlerin sınırlanması şartları arasında bir fark var mıdır? Varsa bu fark nedir? (4 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29. Türkiye’de yabancıların temel hak ve hürriyetlerinin sınırlandırılmasının şartları nedir? Vatandaşların temel hak ve hürriyetlerinin sınırlanması ile yabancıların temel hak ve hürriyetlerin sınırlaması arasında bir fark var mıdır? (2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30. Bursa’da görev yapmakta olan bir öğretmen memur, Hakkari’ye naklen atanmıştır. Nakil işlemine karşı iç hukuk yollarını tükettikten itibaren 5 ay sonra Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvurmuştur.
a) Bu başvuru hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararı ne olur? (Ne tür karar verir? Bu tür kararlara ne isim verilir?) (1p) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
b) Bu kararın gerekçesi nedir? (1 p) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
c) Bu karar, bireysel başvuruların incelenmesi usûlünde hangi aşamada alınır? (1 p) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
d) Bu kararı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin muhtemelen hangi birimi alır? (1 p) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
e) Bu karara karşı bir başvuru yolu var mıdır? Varsa nedir? (1 p) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31. A, 14 ay hapis cezasına mahkûm edilmiş, ama cezası ertelenmiştir. A, denetim süresini iyi halli olarak geçirmiştir. Denetim süresinin bitiminden sonra, A, milletvekili adayı olabilir mi? (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
32. Yasama dokunulmazlığı kaldırılan ve yargılanıp mahkûm olan milletvekilinin cezası infaz edilebilir mi? Edilirse nasıl? Edilmezse neden? (2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
33. Aynı zamanda milletvekili olan Bakan A’nın rüşvet aldığı iddia edilmektedir. Bakan A, yargılanırsa hangi mahkemede yargılanır? Bunun için, yapılması gereken şey nedir? ( 2 p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
34. 21 Ekim 2007 tarihli halkoylaması onaylanan Anayasa değişikliğinden sonra ve gelecek Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinden sonra, Türkiye’de hükûmet sisteminin niteliği nedir? Tartışınız. (5 p) Bu sorunun cevabını soru kağıtlarının arka yüzüne yazınız.
35. “Kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesinin vatana ihanet suçu (Cumhurbaşkanının) için geçerli olup olmadığını, bu konuda ileri sürülen görüşleri belirterek tartışınız. (4 p) Bu sorunun cevabı için soru kağıtlarının arka yüzünü kullanabilirsiniz.
36. “Olağan dönem kanun hükmünde kararnameleri ile olağanüstü hal ve sıkıyönetim kanun hükmünde kararnameleri arasında yetki, konu, usûl, denetim, süre ve yer unsurları bakımından ne farklılık vardır? Unsur unsur ele alarak sadece farkı belirtiniz. ( 2p)
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
37. Tüzük ile yönetmelik arasında, yetki, şekil, usûl ve denetim unsurları bakımından ne fark vardır. Unsur unsur ele alarak sadece farkı belirtiniz.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38. Olağanüstü halin kendi içinde çeşitleri var mıdır? Varsa olağanüstü hal çeşitleri arasında hukukî rejim bakımından ne fark veya farklar vardır?
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39. Şimdiye kadar okuduğunuz kitapları göz önüne aldığınızda Lucas Prakke ve Constantin Kortman’ın Constitutional Law of 15 EU Member States isimli kitabında sizi en çok etkileyen yan nedir? Daha önce bilmediğiniz ve bu kitaptan öğrendiğiniz somut, spesifik bir bilgiyi yazabilir misiniz? (5 p) (Bu sorunun cevabı için soru kağıtlarının arka yüzünü kullanınız)
40. Şimdiye kadar okuduğunuz kitapları göz önüne aldığınızda Tim Bale’in European Politics: A Comparative Introduction isimli kitabında sizi en çok etkileyen yan nedir? Daha önce bilmediğiniz ve bu kitaptan öğrendiğiniz somut, spesifik bir bilgiyi yazabilir misiniz? (5 p) (Bu sorunun cevabı için soru kağıtlarının arka yüzünü kullanınız)
41. Şimdiye kadar okuduğunuz kitapları göz önüne aldığınızda Otis H. Stephens ve John M. Scheb’in American Constitutional Law isimli kitabında sizi en çok etkileyen yan nedir? Daha önce bilmediğiniz ve bu kitaptan öğrendiğiniz somut, spesifik bir bilgiyi yazabilir misiniz? (5 p) (Bu sorunun cevabı için soru kağıtlarının arka yüzünü kullanınız)
42. Şimdiye kadar okuduğunuz kitapları göz önüne aldığınızda Hilaire A. Barnett’in Constitutional and Administrative Law isimli kitabında sizi en çok etkileyen yan nedir? Daha önce bilmediğiniz ve bu kitaptan öğrendiğiniz somut, spesifik bir bilgiyi yazabilir misiniz? (5 p) (Bu sorunun cevabı için soru kağıtlarının arka yüzünü kullanınız)
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Kemal GÖZLER
U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek lisans Programı
ANAYASA YARGISI FİNAL SINAVI
Görükle, 16 Ocak 2009
No:
Ad-Soyad:
SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır. Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 2 saattir.
S O R U L A R
Genel Esaslar
1. “Bonham Davası (Bonham’s Case)”nı kısaca anlatınız. Bu davanın anayasa yargısı bakımından taşıdığı önem nedir? (10 p.)
2. “Genel yetki (general power, competence de droit commun)” ile “verme yetki (attributed power, competence d’attribution)” kavramlarının tanımlayınız. Bunlar arasında ne farklar vardır? Kara Avrupası sisteminde Anayasa Mahkemelerinin yetkisi genel yetki mi, verilmiş yetki niteliğinde midir? Neden? Bunun böyle olmasının doğuracağı bir sonuç veya sonuçlar var mıdır? Varsa nelerdir? Neden? (10 p)
3. Stare decisis ne demektir? Hangi anayasa yargısı sisteminde ne gibi bir fonksiyon ifa etmektedir? (10 p)
4. Bazı ülkelerde, anayasa mahkemelerine milletlerarası antlaşmaların anayasaya uygunluğunu denetlemek görev ve yetkisi de verilmiştir. Bu ülkelerden en az bir örnek veriniz. Ve milletlerarası antlaşmaların anayasaya uygunluğunun yargısal denetiminin gösterebileceği özelliğin ne olduğunu, bu konuda neye dikkat edilmesi gerektiğini belirtiniz. (10 p)
5. Anayasa mahkemelerinde (soyut norm denetimi yolunda) dava açma süresi konusunda karşılaştırmalı hukuk verileri nelerdir? Belirli bir dava açma süresi var mıdır? Varsa bu süre örnek olarak ne kadardır? (Ortalama rakamlar yeterlidir). (10 p).
Türk Anayasa Yargısı
6. 1 milletvekili bir kanun teklifi vermiştir. Kanunun kabulü için TBMM Genel kurulunda yapılan oylamada, 251 kabul, 230 ret ve 20 çekimser oy çıkmıştır. Oylamaya katılan bir bakan kendi kabul oyu dışında ayrıca oylamaya katılamayan iki bakan arkadaşı yerine kabul oyu kullanmıştır. TBMM Başkanı kanunun kabul edildiğini açıklamış yayınlanmak üzere Cumhurbaşkanına göndermiş Cumhurbaşkanı da kanunu 1.2.2008 günü Resmî Gazetede yayımlamıştır. Anamuhalefet partisi 20.3.2008 günü Anayasa mahkemesinde kanunun şekil bakımından Anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla iptal davası açmıştır. Anayasa Mahkemesi kanunu incelemiş ve şekil bakımından anayasaya bir aykırılık göremeyerek başvuruyu esastan reddetmiştir.
Bu olayda Anayasaya aykırılık veya aykırılıklar var mıdır? Varsa nelerdir? (20 p)
7. Varsayalım ki, usûlüne uygun olarak verilmiş ve usûlüne uygun olarak görüşülmüş bir kanun teklifinin kabul edilmesi için yapılan son oylamada 220 kabul, 210 ret ve 15 çekimser oy çıkmıştır. TBMM başkanı kanunun kabul edildiğini açıklamış ve Cumhurbaşkanına yollamış ve Cumhurbaşkanı süresi içinde kanunu Resmî Gazetede 10 Şubat 2006 tarihinde yayımlamıştır. 10 Mayıs 2007 tarihinde söz konusu kanun, Bursa Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından bir davada uygulanırken, davalı bu kanunun Anayasanın öngördüğü çoğunlukla kabul edilmediğini ve dolayısıyla Anayasa aykırı olduğunu iddia etmiş ve Bursa Asliye Hukuk Mahkemesi bu iddiayı ciddî görerek itiraz yoluyla Anayasa Mahkemesine başvurmuştur. Anayasa Mahkemesi ne karar vermelidir? Neden? (20 p)
8. “Yorumlu ret kararı” ne demektir? Anayasa Mahkemesi yorumlu ret kararı verebilir mi? Anayasa Mahkemesinin bu tür kararlarının bağlayıcı mıdır? Tartışınız. (10)
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Kemal GÖZLER
U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek lisans Programı
HUKUKTA METOD
Görükle, 16 Ocak 2009
No:
Ad-Soyad:
SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır. Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 2 saattir.
S O R U L A R
1. Pozitivist teorinin bilim anlayışını açıklayınız. (Bu konudaki dört temel özelliği yazmanız yeterlidir). (10 p) (Cevabı arka sayfaya yazınız)
2. Dilin üç tür görevi olduğu kabul edilmektedir. Bu üç tür görevi, her birine örnekler vererek kısaca açıklayınız. Anayasa, kanun gibi hukuk metinleri hangi tür kullanır? Bunların kullandığı önermelere ne isim verilir? (10 p) (Cevabı arka sayfaya yazınız)
3. Anayasa Mahkemesi Kararlar Dergisinde “Cilt” neyi ifade eder? “Sayı” neyi ifade eder? ( 3 p)
4. “354 U.S. 298” şeklindeki atıf neyi ifade eder? U.S. neyin kısaltmasıdır? 354 ne anlama gelir? 298 ne demektir? (3 p)
5. “BverfGE” kısaltılan karar dergisi, hangi ülkenin hangi mahkemesinin kararlarını içerir? (3 p)
6. “Travaux préparatoires” ne demektir? Kısaca açıklayınız. (3 p).
7. Obiter dictum ne demek, ratio decidendi ne demektir? Bunların arasında ne fark vardır? (10 p)
8. Amerikan hukuk yazınında atıf usullerini belirleyen kitabın ismi nedir? (3 p).
9. a) Bir mahkemede çoğunluk görüşüne katılmayan üyeler kendi görüşlerini yazarlar. Buna Türkçede ve İngilizcede ne isim verilir. b) Çoğunluk görüşüne sonuç olarak katılan, ama bu görüşün gerekçe kısmına tamamen veya kısmen katılmayan üyeler de kendi görüşlerini yazarlar. Buna Türkçe ve İngilizce olarak ne isim verilir? (5 p )
a)
b)
10. Dipnotta tek yazarlı bir kitaba atıf yapınız. (Bibliyografik bilgiler haliyle hayali olabilir). (3 p)
11. Dipnotta tek yazarlı bir makaleye atıf yapınız. (Bibliyografik bilgiler haliyle hayali olabilir). (3 p)
12. 10’uncu soruda verdiğiniz kaynağa araya kaynak girdikten sonra dipnotta ikinci atıfı nasıl yaparsınız? Örnek üzerinde gösteriniz. (3 p)
13. 12’nci soruda verdiğiniz kaynağa araya başka kaynak girmeden izleyen dipnotta nasıl atıf yaparsınız. (3 p)
14. 10’uncu soruda belirttiğiniz kaynağı bibliyografya da nasıl gösterirsiniz? (3 p)
15. 11’nci soruda belirttiğiniz kaynağı bibliyografya da nasıl gösterirsiniz? (3 p)
16. et al. Kısaltması ne anlama gelir? Ne zaman kullanılır? (3 p)
17. Üç satırdan uzun doğrudan alıntılar metin içinde nasıl verilir? (3 p)
18. Realist yorum teorisine göre, yorumun konusu nedir? (5 p)
19. Yorumda kullanılan mantık kurallarından birisi olan argumentum a contrarioyu açıklayınız. (5 p).
(Cevabı arka sayfaya yazınız)
20. Geniş yorum ne demek, dar yorum ne demektir? Hangi durumda geniş yorum, hangi durumda dar yorum yapılır? (10 p) (Cevabı arka sayfaya yazınız)
21. Şehrin ekonomisine önemli katkılarda bulunan bir fabrikanın bacasından çıkan duman çevreyi kirletmektedir. Bu fabrikanın kapatılması tezini savunmak için Mecelle’nin ilk 99 maddesinde hangisi ileri sürebilir. (İlk 99 madde ektedir). (5 p)
Başarılar dilerim.
Prof. Dr. Kemal GÖZLER
(c) Kemal Gözler. Sorular izinsiz yayınlanamaz. KG.
Copyright
(c) Kemal Gözler. 2008-09. Bu sayfaya izin almadan link verilebilir. Ancak, bu web sayfası, önceden izin almaksızın ne suretle olursa olsun, çoğaltılamaz, tekrar yayınlanamaz, dağıtılamaz, başka internet sitelerine metin olarak konulamaz. İzin için kgozler[at]hotmail.com adresine başvurunuz. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71 ve 72’nci maddeleri, bir fikir ve sanat eserini herhangi bir yöntemle çoğaltanları, dağıtanları, satanları, elinde bulunduranları, paraya çevrilmeksizin, 2 (iki) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis cezası ve 50.000 YTL'den 150.000 YTL'ye kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.
Alıntılar (İktibas) Konusunda Açıklamalar
Bu çalışmadan yapılacak alıntılarda (iktibaslarda) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 35’inci maddesinde öngörülen şu şartlara uyulmalıdır: (1) İktibas, bir eserin “bazı cümle ve fıkralarının” bir başka esere alınmasıyla sınırlı olmalıdır (m.35/1). (2) İktibas, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla yapılmalıdır (m.35/3). (3) İktibas, belli olacak şekilde yapılmalıdır (m.35/5) [Bilimsel yazma kurallarına göre, aynen iktibasların tırnak içinde verilmesi ve iktibasın üç satırdan uzun olması durumunda iktibas edilen satırların girintili paragraf olarak dizilmesi gerekmektedir]. (4) İktibas ister aynen, ister mealen olsun, eserin ve eser sahibinin adı belirtilerek iktibasın kaynağı gösterilmelidir (m.35/5). (5) İktibas edilen kısmın alındığı yer belirtilmelidir (m.35/5).
5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71’inci maddesinin 4’üncü fıkrası, 35’inci maddeye aykırı olarak “kaynak göstermeyen veya yanlış yahut kifayetsiz veya aldatıcı kaynak” göstererek iktibas yapan kişileri, 4 (dört) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis ve 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.
Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 18 Şubat 1981 tarih ve E.1980/1, K.1981/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre kararına göre, “iktibas hususunda kullanılan eser sahibinin ve eserinin adı belirtilse bile eser sahibi, haksız rekabet hükümlerine dayanarak Borçlar Kanununun 49. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde manevi tazminat isteyebilir”.
Editör: Kemal Gözler
E.mail: kgozler[at]hotmail.com
Ana sayfa: www.anayasa.gen.tr
Son Değişiklik: 17 Ocak 2009
|
TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ |
|
Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr