2009 Yılı Sınavları

 

Prof. Dr. Kemal Gözler

 

 

 

TAH-09-Vize

U.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ

ANAYASA HUKUKU II (Türk Anayasa Hukuku) ARASINAVI

Gemlik, 7 Nisan 2009, Salı, saat 09.00

No:

Ad-Soyad:

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Cevaplarınızı soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Dışarı taşmayınız. Kağıt değiştirilmez. Sadece istenilene cevap veriniz. Gereksiz açıklamalardan puan kırılır. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 45 dakikadır.

S O R U L A R

1. Eşitlik ilkesi özel kişilere de hitap eder mi? Yani eşitlik ilkesi özel kişileri de bağlar mı? Neden?

A) Eşitlik ilkesi özel kişilere de hitap eder.        B) Eşitlik ilkesi özel kişilere hitap etmez. (10 p)

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

2. 4 Kasım 2004 tarih ve 5253, Dernekler Kanunu, m.5/2: “Yabancı dernekler, Dışişleri Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığının izniyle Türkiye'de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya üst kuruluşlara katılabilirler.”

Yukarıdaki düzenleme Anayasamıza uygun mudur? Neden? (10 p.)

A) Uygundur.          B) Aykırıdır.

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

 

3. Suriye vatandaşı olan bir kişi, Türkiye aleyhine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde bireysel başvuru yoluna gidebilir mi? Neden?  (10 p.)             A) Gidebilir.           B) Gidemez.

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

.   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

4. Anayasa Mahkemesi, bir siyasî partinin uluslararası kuruluşlardan yardım aldığı iddiasıyla açılmış bir siyasî parti kapatma davasında, söz konusu partinin gerçekten de bir uluslararası kuruluştan yardım aldığını tespit etmiş, ancak alınan yardım miktarının azlığını dikkate alarak, siyasî partinin temelli kapatılması yerine, beşe karşı altı oyla, siyasî partinin devlet yardımından mahrum bırakılmasına karar vermiştir. Anayasa Mahkemesinin bu kararı Anayasamıza uygun mudur?  Neden?    (10 p.)            A) Uygundur.             B) Aykırı dır.

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   ..   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   ..   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .  

5. CHP İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkan Adayı Kemal Kılıçdaroğlu milletvekili idi. Belediye başkanı adayı olurken acaba milletvekilliğinden istifa etti mi? Ettiyse neden? Etmediyse neden? Eğer seçilseydi, ne olacaktı? Bu konudaki düzenleme nedir?    (10 p.)         A) İstifa etti.           B) İstifa etmedi.

Çünkü   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .  

6. Milletvekili olmayan Bakan B, akşam yemeği için gittiği lokantada garsonu dövmüştür. Milletvekili hakkında Cumhuriyet savcısı soruşturma açmıştır. Bakan B, yasama dokunulmazlığından vazgeçtiği yolunda Savcıya yazılı ve imzalı bir belge vermiştir. Bunun üzerine Cumhuriyet Savcısı Bakan B hakkında yetkili ve görevli ceza mahkemesinde dava açmış, mahkeme de, Bakan B’nin yasama dokunulmazlığından vazgeçtiğini dikkate alarak Bakan B hakkında yargılama yapıp hüküm vermiştir. Bu olayda hukuka aykırı olan bir yan var mıdır? Varsa  nedir? Neden?     (10 p)           A) Hukuka aykırı bir yan yoktur.         B) Vardır.

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .  

 

7. TBMM bir özel af kanunu teklifini usulüne uygun olarak görüşmüş ve son oylamada şu sonuç alınmıştır. 271 kabul, 240 ret, 20 çekimser, 10 milletvekili de toplantıya katıldığı halde her nasılsa oy kullanmamıştır. Söz konusu Kanun, Anayasamıza uygun olarak kabul edilmiş midir?  Neden?    A) Kabul edilmiştir.     B) Kabul edilmemiştir.

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .  

 

 

 

8. Varsayalım ki Bütçe Tasarısı, Bakanlar Kurulu tarafından 25 Ekim 2008 tarihinde TBMM Başkanlığına sunulmuş, aynı gün 40 üyeden kurulu Bütçe Komisyonuna havale edilmiş ve bu Komisyon tarafından incelenip, 25 Aralık 2008 tarihinde karara bağlanıp TBMM Genel Kuruluna sunulmuştur. Genel Kurulda 2 Ocak 2009  tarihinde oylanmış ve aynı gün Cumhurbaşkanı gönderilmiştir. Cumhurbaşkanı  15 Ocak 2009 günü Bütçe Kanunu bir kez daha görüşülmek üzere TBMM’ye geri göndermiştir. TBMM geri gönderilen Bütçe Kanununu aynen kabul edip 20 Ocak 2009 günü Cumhurbaşkanı göndermiştir. Cumhurbaşkanı söz konusu Kanunu  29 Ocak 2009 günü yayımlamıştır.  Bu olayda Anayasamıza aykırılıklar var mıdır?  Varsa nelerdir?        

A) Anayasaya aykırılık yoktur.           B) Anayasaya aykırılık vardır

  .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .  .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .     .   .   .      

9. TBMM çift meclisli bir parlamento olsaydı, parlamento kararını, kanundan ayırmak çok kolay olurdu. Nasıl? Neden?

  .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

 

10. 1982 Anayasası’na göre, temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılması ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? (2008 Aralık Adlî Yargı Hâkimlik Sınavı Sorusu)  (2 p.) (Yanlış doğruyu götürmez).

A) Temel hak ve hürriyetlere yönelik sınırlamalar, düzenledikleri temel hak ve hürriyetin özüne dokunamaz.

B) Temel hak ve hürriyetler Anayasa’nın 13. maddesinde gösterilen genel nedenlerle ve ayrıca Anayasa’nın ilgili maddelerinde öngörülen özel sebeplerle sınırlanabilir.

C) Temel hak ve hürriyetlere yönelik sınırlamalar demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamaz.

D) Temel hak ve hürriyetlere yönelik sınırlamalar ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

E) Temel hak ve hürriyetlere yönelik sınırlamalar, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna aykırı olamaz.

 

11. 1982 Anayasası’na göre, henüz “and içmemiş” bir milletvekili ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur? (Ekim 2008 Kaymakamlık sınavı Sorusudur)   (2 p.)

A) And içmemiş bir milletvekili kanun teklifinde bulunabilir.

B) And içmemiş bir milletvekili Meclis komisyonlarında görev alabilir.

C) And içmemiş bir milletvekili TBMM Genel Kurulunda yapılacak oylamalarda oy kullanabilir.

D) And içmemiş bir milletvekili yasama dokunulmazlığı ayrıcalığından faydalanabilir.

E) And içmemiş bir milletvekili için TBMM’nin çalışma ve faaliyetlerine katılma açısından herhangi bir kısıtlama yoktur.

 

12.  (Ekim 2008 Kaymakamlık sınavı Sorusudur)   (2 p.)

I. İçtüzükte değişiklik yapmak

II. Milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak

III. Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek

IV. Türk Silahlı Kuvvetlerinin yabancı ülkelere gönderilmesine izin vermek

V. TBMM üyelerinin ödeneklerini belirlemek

1982 Anayasası’na göre, TBMM yukarıdaki yetkilerinden hangilerini bir kanunla değil bir parlamento kararıyla yerine getirir?

A) Yalnız IV        B) I ve III         C) I ve IV         D) I ve V         E) II ve IV

 

13. 1982 Anayasası’na göre, Cumhurbaşkanı genel af ilanına ilişkin bir kanunu bir daha görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderdiği takdirde TBMM bu kanunu hangi çoğunlukla aynen kabul edebilir? (Ekim 2008 Kaymakamlık sınavı Sorusudur)   (2 p.)

A) Meclisin üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararı ile

B) Meclisin üye tam sayısının üçte iki çoğunluğunun kararı ile

C) Meclisin üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile

D) Meclisin üye tam sayısının dörtte üç çoğunluğunun kararı ile

E) Toplantıya katılanların salt çoğunluğunun kararı ile

 

14. 1982 Anayasası’nda düzenlenen aşağıdaki temel hak ve hürriyetlerden hangisi, temel hak ve hürriyetlere yönelik olarak ünlü düşünür Jellinek tarafından yapılan ayrım doğrultusunda pozitif statü hakları arasında yer alır? (Ekim 2008 Kaymakamlık sınavı Sorusudur)  (2 p.)                    

A) Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı             B) Çalışma şartları ve dinlenme hakkı 

C) Dernek kurma hürriyeti                                                  D) Mülkiyet hakkı

E) Dilekçe hakkı                                                                                                   

 

Başarılar Dilerim. / Prof. Dr. Kemal Gözler

 

 

 

 


 

TAH-09-Final

U.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ

ANAYASA HUKUKU II (Türk Anayasa Hukuku) FİNALİ

Gemlik, 26 Mayıs 2009, Salı, saat 09.00

No:

Ad-Soyad:

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Cevaplarınızı soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Dışarı taşmayınız. Kağıt değiştirilmez. Sadece istenilene cevap veriniz. Gereksiz açıklamalardan puan kırılır. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 85 dakikadır. Sadece 1982 Anayasa metni kullanılabilir. (Diğer anayasa ve kanun metinleri kullanılamaz).

S O R U L A R

1. 1950 yılından önce Türkiye’de seçimler, hangi organ veya makamın yönetimi altında yapılıyordu? (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

2. 1961  Anayasasında 12 Mart döneminde (1971-73 yılları arasında) pek çok değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerden yargı ile ilgili olan bir tanesini aşağıya yazınız.  (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

3. 1982 Anayasasının kurduğu organ, kurum, kuruluş ve teşkilatlardan bazıları 1961 Anayasasında yoktur. Bunlar ilk defa 1982 Anayasası tarafından kurulmuştur. Örnek olarak bunlardan ikisini aşağıya yazınız.  (4p)

a).   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .  
b).   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .   .  

4. 1982 Anayasasının öngördüğü düzenleyici işlemlerden birisi 1961 Anayasasında yoktur. Yani bu işlem, 1982 Anayasasının getirdiği bir yeniliktir. Bu işlemin adını aşağıya yazınız. (Not: Bu sorunun cevabı olağanüstü hal kanun hükmünde kararnamesi değildir). (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .  

 

5. Anayasamızda belirli bir ekonomik sistem tercihi var mıdır? Neden?  (8p)

A) Vardır.           B) Yoktur.

Çünkü   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .  

 

6. “Polis devleti anlayışı” ile “hazine teorisi” arasında ne fark vardır?   (8p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .      .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .  .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .  

 

7. 1982 Anayasasının, temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması şartlarını belirleyen 13’üncü maddesi 2001 yılında önemli ölçüde değiştirilmiş; temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılabilmesi için, 13’üncü maddenin ilk şeklinde mevcut olmayan yeni şartlar getirilmiştir.  Bu şartlardan üçünü yazınız.   (4p)

a) .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

b).   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .  

c) .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .     .   .   .   .   .   .   .   .   .

8. A, 14 ay hapis cezasına mahkûm edilmiş, ama cezası ertelenmiştir. A, denetim süresini iyi halli olarak geçirmiştir. Denetim süresinin bitiminden sonra, A, milletvekili adayı olabilir mi? Neden?   (4p)

A) Olabilir.      B) Olamaz.

Çünkü, .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . . 

 

9. Varsayalım ki Savcı A,  gelecek milletvekili genel seçimlerine aday olmak istemektedir.

a) Yeni seçimlere normal yasama döneminin sona ermesi nedeniyle gidilecek ise, gelecek milletvekili genel seçimleri ne zaman yapılacaktır? (Not 1: Önceki seçimler 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılmıştı. Not 2: Tam tarih olarak yazmasanız bile, falan yılın, filanca ayının, filanca günü veya haftasının filan günü şeklinde yazabilirsiniz). (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .  

b) A, en geç  hangi tarihe kadar istifa etmelidir? (4p)    .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .  

c) Varsayalım ki A, seçimlere katılmış, ancak milletvekili seçilememiştir. Eski görevine geri dönebilir mi? Neden? Dönebilirse nasıl?  (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

  .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .   .  

10. Anayasamıza göre, İçtüzük hükümleri, siyasî parti gruplarının Meclisin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzenlenir. Ancak yine bu anayasal ilkenin bizzat bir istisnası vardır. Bu istisna nedir?   (4p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

11. Yüce Divana sevk edilen Başbakanın milletvekilliği düşer mi? Neden?

A) Düşer.        B) Düşmez. (4p)

Çünkü.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   . .   .   .   . .   .   .   .    .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

12. 1924’ten bu güne Cumhurbaşkanının görev süresi ne kadardır ve yeniden seçilmesi mümkün müdür? Bu soruya aşağıdaki tabloyu doldurarak cevap veriniz. (8p)

 

1924 Anayasası

1961 Anayasası

1982 Anayasası
 2007’den önce

1982 Anayasası
 2007’den sonra

Görev Süresi

 

 

 

 

Tekrar Seçilebilme

 

 

 

 

 

13. Yeni bir Bakanlar Kurulunun göreve başlaması dolayısıyla yapılan güven oylamasında karar yeter sayısı nedir?  (4p)

. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

14. Varsayalım ki, TBMM, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünde bir değişiklik yapmış ve bu değişiklik 1 Mart 2009 günü Resmî Gazetede yayınlanmıştır. Bu İçtüzük değişikliğinin Anayasaya şekil bakımından aykırı olduğunu iddia edilmekte ve şekil bakımından Anayasaya aykırılık iddiasıyla iptal davası açılması istenmektedir. 

a) Söz konusu davanın hangi süre içinde açılması gerekir? Neden?  (4p)

.   . .   .. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   . .   .. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .  

b)  Yukarıda bahsedilen davayı Anamuhalefet Partisi Meclis Grubu açabilir mi?  Açabilirse neden? Açamaz ise neden?     aa) Açabilir.      bb) Açamaz.    (4p)

Çünkü . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .  

15. X sayılı Kanun, 1 Mart 2005 günü Resmî Gazetede yayınlanmıştır.  Cumhurbaşkanı 28 Mayıs 2005 günü söz konusu kanunun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştur. Anayasa Mahkemesi, 1 Nisan 2007 tarihinde başvuruyu reddetmiş ve ret kararı 1 Haziran 2007 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanmıştır.  Aynı Kanun 2009 yılında Gemlik Asliye Hukuk Mahkemesi önündeki bir davada uygulanırken, davalı tarafından söz konusu Kanunun esas bakımından Anayasa aykırı olduğu itirazında bulunulmuş ve Mahkeme de bu iddiayı ciddi bulmuştur. Gemlik Asliye Hukuk Mahkemesi, itiraz yoluyla, yani somut norm denetimi yoluyla Anayasa Mahkemesi başvurabilir mi? Neden?             a) Başvurabilir.     B) Başvuramaz.   (4p)

Çünkü . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .. .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .  

. .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .  

16. Göreviyle ilgili suç işleyen bakan hakkında hangi işlem yapılmalı? Bu işlem başarıyla sonuçlanırsa bu bakan nerede yargılanır? (6p)

a) Yapılacak İşlem: . .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .  

b) Yargılama Makamı: . .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   . 

17. Göreviyle ilgisi olmayan, kişisel nitelikte bir suç işleyen bakan hakkında hangi işlem yapılmalı? Bu işlem başarıyla sonuçlanırsa bu bakan nerede yargılanır?   (6p)

a) Yapılacak İşlem: . .   . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .  

b) Yargılama Makamı: . . .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .  

18. Yasama dokunulmazlığı kaldırılan ve yargılanıp mahkûm olan milletvekilinin cezası infaz edilebilir mi? Edilirse nasıl? Edilmezse neden? (4 p)

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

                      Başarılar Dilerim. / Prof. Dr. Kemal Gözler                

NOT: Sorular ve cevap anahtarı http://www.anayasa.gen.tr/sinavlar2009.htm adresinde sınav bitiminden yarım saat sonra ilan edilecektir. Sonuçlar, tahminen bir hafta içinde, öğrenci otomasyon siteminde ilan edilecektir.

 

(c) Kemal Gözler. Sorular izinsiz yayınlanamaz. KG.

 


CEVAP ANAHTARI

TAH-09-Final

U.Ü. HUKUK FAKÜLTESİ

ANAYASA HUKUKU II (Türk Anayasa Hukuku) FİNALİ

Gemlik, 26 Mayıs 2009, Salı, saat 09.00

No:

Ad-Soyad:

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Cevaplarınızı soruları izleyen noktalı boşluklara okunaklı bir şekilde yazınız. Bu boşluklar yeterlidir. Dışarı taşmayınız. Kağıt değiştirilmez. Sadece istenilene cevap veriniz. Gereksiz açıklamalardan puan kırılır. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 85 dakikadır. Sadece 1982 Anayasa metni kullanılabilir. (Diğer anayasa ve kanun metinleri kullanılamaz).

S O R U L A R

1. 1950 yılından önce Türkiye’de seçimler, hangi organ veya makamın yönetimi altında yapılıyordu? (4p)

İçişleri Bakanlığı.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

2. 1961  Anayasasında 12 Mart döneminde (1971-73 yılları arasında) pek çok değişiklik yapılmıştır. Bu değişikliklerden yargı ile ilgili olan bir tanesini aşağıya yazınız.  (4p)

- Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin kurulması

– Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulması

- Tabiî yargı yolu yerine kanunu yargı yolu getirilmesi

-  Küçük siyasal partilerin Anayasa Mahkemesi başvurma yolunun kapatılması

3. 1982 Anayasasının kurduğu organ, kurum, kuruluş ve teşkilatlardan bazıları 1961 Anayasasında yoktur. Bunlar ilk defa 1982 Anayasası tarafından kurulmuştur. Örnek olarak bunlardan ikisini aşağıya yazınız.  (4p)

- DDK

– YÖK

- AKDTYK

- Cumhurbaşkanlığı Gen. Sekreterliği

4. 1982 Anayasasının öngördüğü düzenleyici işlemlerden birisi 1961 Anayasasında yoktur. Yani bu işlem, 1982 Anayasasının getirdiği bir yeniliktir. Bu işlemin adını aşağıya yazınız. (Not: Bu sorunun cevabı olağanüstü hal kanun hükmünde kararnamesi değildir). (4p)

- Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .

 

5. Anayasamızda belirli bir ekonomik sistem tercihi var mıdır? Neden?  (8p)

A) Vardır.          X B) Yoktur.

Çünkü: Anayasamız sosyal devlet "sosyal devlet"  anlayışını benimsemekle birlikte, belirli bir ekonomik doktrini benimsemiş değildir. Anayasamız liberal ekonomi politikalarına da, devletçi ekonomi politikalarına da açıktır. Buna “Anayasanın ekonomik politika modelleri karşısındaki nispî tarafsızlığı” ve kısaca “ekonomik yansızlık görüşü "ekonomik yansızlık" ” denebilir. Bu şu anlama gelir ki, siyasal iktidarlar, ekonomik politikayı kendi siyasal tercihlerine göre belirleyebilirler. Seçimlerden galip çıkmış, Hükûmeti kurmuş ve parlâmento çoğunluğuna sahip bir siyasal iktidar, isterse liberal, isterse devletçi bir ekonomik politika uygulayabilir. “Ekonomik yansızlık” görüşü Anayasa Mahkemesinin çeşitli kararlarında kabul edilmiştir. Örneğin Anayasa Mahkemesi 18 Şubat 1985 tarih ve K.1985/4 sayılı kararında şöyle demiştir: “Çok partili demokratik rejimi benimseyen Anayasamızda, Anayasa ilkelerine ters düşmemek koşuluyla iktidarların ekonomi alanında müdahaleci veya liberal bir politika izlemelerine bir engel bulunmamaktadır”.

(Değerlendirme Notu: AYM kararına değinilmemiş olsa bile açıklama doğruysa tam puan verilir)

 

6. “Polis devleti anlayışı” ile “hazine teorisi” arasında ne fark vardır?   (8p)

 “Polis devleti anlayışı”nda, devlet, hukuka bağlı değildir. Bu anlayışta devlet, kamunun refahı ve selameti için, her türlü önlemi alabilir, bu amaçla kişilerin hak ve özgürlüklerine müdahale edebilir, onlara külfetler yükleyebilir. Bu anlayışta devletin eylem ve işlemlerinin yargı organları tarafından denetlenmesi mümkün değildir. Polis devleti anlayışında, idarenin hukuka aykırı işlemlerinin yargı organları tarafından iptal edilmesi mümkün değildir. Keza devletin hukuka aykırı eylem ve işlemlerinden zarara uğrayan  vatandaşlar uğradıkları zararın tazmini istemiyle devlete karşı dava da açamazlar.

Buna karşılık, hazine teorisine göre, devletin hukuka aykırı işlemleri yine yargı tarafından iptal edilemez, ancak devletin hukuka aykırı eylem ve işlemlerinden dolayı zarara uğrayan kişiler, uğradıkları zararın tazminini devletten isteyebilir, devlete karşı tazminat davası açabilirler. Örneğin devlet özel bir kişiye ait olan bir taşınmaza el atabiliyor; onu işgal edebiliyor; kişiyi zorla çalıştırabiliyordu. Devletin bu tür eylem ve işlemlerinin hukuk kurallarına aykırılığını ileri sürmek mümkün değildi. Ancak devletin bu tür işlemleriyle hakları ihlâl edilenler, özel hukuk hükümleri uyarınca hazine aleyhine dava açıp, tazminat elde edebiliyorlardı.

Özet:

Benzerlikleri: Her ikisinde de devlet hukuka bağlı değil. Devletin işlemleri yargı organları tarafından iptal edilemez.

Farkları: Polis devletinde uğranılan zararın tazimini istenemez; hazine teorisinde istenebilir.  

(Değerlendirme Notu: Kavramların tanımı yapılmamış, benzerlik açıklanmamış olsa bile, yukarıdaki fark belirtilmiş ise tam puan verilecektir)

 

7. 1982 Anayasasının, temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması şartlarını belirleyen 13’üncü maddesi 2001 yılında önemli ölçüde değiştirilmiş; temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılabilmesi için, 13’üncü maddenin ilk şeklinde mevcut olmayan yeni şartlar getirilmiştir.  Bu şartlardan üçünü yazınız.   (4p)

a) Öze dokunma yasağı

b) Ölçülülük ilkesi

c) Laik Cumhuriyetin gereklerine aykırı olmama

(+d Genel sınırlama sebepleri çıkarılmıştır)

8. A, 14 ay hapis cezasına mahkûm edilmiş, ama cezası ertelenmiştir. A, denetim süresini iyi halli olarak geçirmiştir. Denetim süresinin bitiminden sonra, A, milletvekili adayı olabilir mi? Neden?   (4p)

A) Olabilir.      xB) Olamaz.

Çünkü: Cezanın ertelenmesinin milletvekili seçilme yeterliliği üzerinde bir etkisi yoktur. (765 sayılı eski Türk Ceza Kanunu döneminde milletvekili seçilmeye engel bir suçtan alınan hapis cezasının ertelenmesinin milletvekili seçilme yeterliliği üzerindeki etkisinin ne olacağı sorunu doktrinde tartışmalıydı). 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu döneminde bu husus tartışmalı değildir. Çünkü, Yeni Türk Ceza Kanunu (m.51/8) tersine “denetim süresi yükümlülüklere uygun veya iyi halli olarak geçirildiği takdirde, ceza infaz edilmiş sayılır” demektedir.  Dolayısıyla yeni Türk Ceza Kanunu sisteminde erteleme, mahkumiyeti ortadan kaldıran bir kurum değil, mahkumiyetin infaz edilmesinin bir şeklidir. Dolayısıyla 76’ncı maddenin ikinci fıkrası uyarınca milletvekili seçilmeye engel bir mahkumiyetin ertelenmesinin milletvekili seçilme yeterliliği üzerinde bir etkisi yoktur. Ertelenen mahkumiyet milletvekili seçilmeye engel nitelikteyse, bu kişi, erteleme süresinde (denetim süresinde) veya erteleme süresini iyi halli geçirip cezası infaz edilmiş sayıldıktan sonra da milletvekili adayı olamaz.

(Değerlendirme Açıklaması: Eski Ceza Kanunun veya Yeni Ceza Kanunun belirtilmesi şart değildir. Mühim olan ertelemenin milletvekili seçilme yeterliliği üzerinde etkisinin olmadığının, çünkü, ertelemenin mahkumiyeti ortadan kaldırmadığı hususunun belirtilmiş olmasıdır; (ertelenmiş cezanın infaz edilmiş sayılıyor olmasıdır)

 

9. Varsayalım ki Savcı A,  gelecek milletvekili genel seçimlerine aday olmak istemektedir.

a) Yeni seçimlere normal yasama döneminin sona ermesi nedeniyle gidilecek ise, gelecek milletvekili genel seçimleri ne zaman yapılacaktır? (Not 1: Önceki seçimler 22 Temmuz 2007 tarihinde yapılmıştı. Not 2: Tam tarih olarak yazmasanız bile, falan yılın, filanca ayının, filanca günü veya haftasının filan günü şeklinde yazabilirsiniz). (4p)

2011 yılının Kasım Ayının ilk Pazar günü  (2839 sayılı MSK, m.6)

. .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .  

b) A, en geç  hangi tarihe kadar istifa etmelidir? (4p)

20 Haziran 2011.  (İstifa dilekçesi seçimin başlamasından en az bir ay önce verilmelidir (2839 s. K.,  m.18). bu durumda yeni seçimlere normal yasama döneminin sona ermesi nedeniyle gidildiği için seçimin başlangıcı 20 temmuz 2001’dir (2839 s.K. m.20) (Değerlendirme Notu: Tarih doğruysa açıklama olmasa bile tam not verilir)

c) Varsayalım ki A, seçimlere katılmış, ancak milletvekili seçilememiştir. Eski görevine geri dönebilir mi? Neden? Dönebilirse nasıl?  (4p)

Hâkim ve savcıların seçilememeleri durumunda eski görevlerine geri dönme hakları yoktur (298 s. K., ek m.7). 

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   . .   . .   .   .   .  

10. Anayasamıza göre, İçtüzük hükümleri, siyasî parti gruplarının Meclisin bütün faaliyetlerine üye sayısı oranında katılmalarını sağlayacak yolda düzenlenir. Ancak yine bu anayasal ilkenin bizzat Anayasa tarafından öngörülmüş bir istisnası vardır. Bu istisna nedir?   (4p)

Bütçe komisyonu. 40 kişiliktir,  iktidar partisinin milletvekili sayısı ne olursa olsun, bu komisyonda 25 üyelik daima iktidar partisine verilir. (Anayasa, m.162/2)

(Değerlendirme Notu: Sadece Bütçe Komisyonu yazılması da tam not alır)

 

11. Yüce Divana sevk edilen Başbakanın milletvekilliği düşer mi? Neden?

A) Düşer.        xB) Düşmez. (4p)

Çünkü, milletvekilliği düşme sebepleri arasında böyle bir şey yoktur. (EK: Başbakan Yüce Divana sevk edilirse Hükûmet düşer; ancak Başbakan milletvekili olarak kalmaya devam eder. YD’da yargılanıp milletvekili seçilmeye engel bir suçtan mahkûm olursa veya engel olacak miktarda ceza alırsa o zaman milletvekilliği düşer.)  (Değerlendirme Notu: EK bilginin yazılması gerekli değildir)

  .   . .   .   .   .    .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   ..   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   . .   .

12. 1924’ten bu güne Cumhurbaşkanının görev süresi ne kadardır ve yeniden seçilmesi mümkün müdür? Bu soruya aşağıdaki tabloyu doldurarak cevap veriniz. (8p)

 

1924 Anayasası

1961 Anayasası

1982 Anayasası
 2007’den önce

1982 Anayasası
 2007’den sonra

Görev Süresi

Yasama Dönemi kadar  (Normalde 4 yıl)

7 Yıl

7 yıl

5 yıl

Tekrar Seçilebilme

Mümkün

Arka arkaya iki defa seçilmek yasak.

İki defa seçilmek yasak.

İki defa seçilmek mümkün

 

13. Yeni bir Bakanlar Kurulunun göreve başlaması dolayısıyla yapılan güven oylamasında karar yeter sayısı nedir?  (4p) Toplantıya katılanların salt çoğunluğu. (EK: Çünkü m.110’da özel bir karar yeter sayısı öngörülmemiştir; o nedenle m.96’daki genel karar yetersayısı aranır.) (Değerlendirme Notu: EK bilginin yazılması şart değildir)

 

14. Varsayalım ki, TBMM, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünde bir değişiklik yapmış ve bu değişiklik 1 Mart 2009 günü Resmî Gazetede yayınlanmıştır. Bu İçtüzük değişikliğinin Anayasaya şekil bakımından aykırı olduğunu iddia edilmekte ve şekil bakımından Anayasaya aykırılık iddiasıyla iptal davası açılması istenmektedir. 

a) Söz konusu davanın hangi süre içinde açılması gerekir? Neden?  (4p)

Resmî Gazete’de yayınlanmasından itibaren 60 gün içinde. ÇÜNKÜ Kanunların şekil bakımından iptali istemiyle açılacak davalarda dava açma süresi 10 gündür (AY, m.148/2). Ancak bu süre sınırlaması kanunlar ve Anayasa değişiklikleri için geçerlidir; İçtüzüğe karşı açılacak iptal davaları için geçerli değildir. 

 

b)  Yukarıda bahsedilen davayı Anamuhalefet Partisi Meclis Grubu açabilir mi?  Açabilirse neden? Açamaz ise neden?     X aa) Açabilir.      bb) Açamaz.    (4p)

ÇÜNKÜ: Normalde, anamuhalefet partisinin şekil bozukluğuna dayalı iptal davası açma yetkisi yoktur (ANAYASA, m.148/2 son cümle). Ancak  bu kısıtlama kanunlar ve Anayasa değişiklikleri için geçerlidir; İçtüzüğe karşı açılacak iptal davaları için geçerli değildir. 

 

15. X sayılı Kanun, 1 Mart 2005 günü Resmî Gazetede yayınlanmıştır.  Cumhurbaşkanı 28 Mayıs 2005 günü söz konusu kanunun iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştur. Anayasa Mahkemesi, 1 Nisan 2007 tarihinde başvuruyu reddetmiş ve ret kararı 1 Haziran 2007 tarihinde Resmî Gazetede yayınlanmıştır.  Aynı Kanun 2009 yılında Gemlik Asliye Hukuk Mahkemesi önündeki bir davada uygulanırken, davalı tarafından söz konusu Kanunun esas bakımından Anayasa aykırı olduğu itirazında bulunulmuş ve Mahkeme de bu iddiayı ciddi bulmuştur. Gemlik Asliye Hukuk Mahkemesi, itiraz yoluyla, yani somut norm denetimi yoluyla Anayasa Mahkemesi başvurabilir mi? Neden?          

x  a) Başvurabilir.     B) Başvuramaz.   (4p)

Çünkü, normalde itiraz yolunda 10 yıllık süre yasağı vardır (Anayasa, m.152/son). Ancak 10 yıllık süre yasağı, ilk ret kararının iptal dav ası sonucunda verilmesi durumunda işlemez. Yukarıdaki örnek olayda ilk ret kararı (1 Nisan 2007 tarihli ret kararı) iptal davası sonucunda verilmiştir.

 

 

16. Göreviyle ilgili suç işleyen bakan hakkında hangi işlem yapılmalı? Bu işlem başarıyla sonuçlanırsa bu bakan nerede yargılanır? (6p)

a) Yapılacak İşlem: Meclis soruşturması.   .   .   .   .   .  

b) Yargılama Makamı: Yüce Divan.   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   . 

17. Göreviyle ilgisi olmayan, kişisel nitelikte bir suç işleyen bakan hakkında hangi işlem yapılmalı? Bu işlem başarıyla sonuçlanırsa bu bakan nerede yargılanır?   (6p)

a) Yapılacak İşlem: Yasama dokunulmazlığının kaldırılması.   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .  

b) Yargılama Makamı: Görevli ve yetkili ceza mahkemesi.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .  

18. Yasama dokunulmazlığı kaldırılan ve yargılanıp mahkûm olan milletvekilinin cezası infaz edilebilir mi? Edilirse nasıl? Edilmezse neden? (4 p)

- Mahkûmiyeti milletvekili seçilmeye engel teşkil etmiyorsa (örneğin yaralama suçundan 6 ay hapis cezası almış ise) ceza infaz edilemez; milletvekili sona ermesine bırakılır.

- Mahkûmiyeti milletvekili seçilmeye engel teşkil ediyorsa (örneğin 14 ay ay hapis cezası almış ise veya rüşvet suçundan mahkûm olmuş ise), bu milletvekilinin milletvekilliği bu sebeple sonra erer: artık milletvekili olmadığı için de cezası infaz edilebilir.

.   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   .   . .   .   .   .   .   .   .  

                      Başarılar Dilerim. / Prof. Dr. Kemal Gözler     

           

NOT: Sorular ve cevap anahtarı http://www.anayasa.gen.tr/sinavlar2009.htm adresinde sınav bitiminden yarım saat sonra ilan edilecektir. Sonuçlar, tahminen bir hafta içinde, öğrenci otomasyon siteminde ilan edilecektir.

 

 

İH-YL-09-Final

U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek Lisans Programı

İDARE HUKUKU FİNAL SINAVI

Görükle, 2 Haziran 2009

No:

Ad-Soyad:

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 3 saat 30 dakikadır.  

S O R U L A R

1. Fransızca décentralisation kelimesiyle ifade edilen kavram için Türkçede gittikçe artan oranda “yerinden yönetim” terimi kullanılmaktadır. Bu terim doğru mudur? (Décentralisation kavramını doğru olarak yansıtmakta mıdır?) Doğruysa neden? Doğru değil ise neden? Doğru değil ise bu kavramın doğru Türkçe karşılığı nedir? (6 p)

 

2. a) Bir teşkilatın kamu tüzel kişisi olabilmesi için, taşıması gereken şartlar nelerdir? Sayınız. (3 p)

b) Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu, kamu tüzel kişiliğine sahip midir? (3 p)

                9.10.2003 tarih ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, Madde 14- Bilgi edinme başvurusuyla ilgili yapılacak itirazlar üzerine, (…)(1) verilen kararları incelemek ve kurum ve kuruluşlar için bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin olarak kararlar vermek üzere; Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu oluşturulmuştur.

                Kurul; birer üyesi Yargıtay ve Danıştay genel kurullarının kendi kurumları içinden önerecekleri ikişer aday, birer üyesi ceza hukuku, idare hukuku ve anayasa hukuku alanlarında profesör veya doçent unvanına sahip kişiler, bir üyesi Türkiye Barolar Birliğinin baro başkanı seçilme yeterliliğine sahip kişiler içinden göstereceği iki aday, iki üyesi en az genel müdür düzeyinde görev yapmakta olanlar ve bir üyesi de Adalet Bakanının önerisi üzerine bu Bakanlıkta idarî görevlerde çalışan hâkimler arasından Bakanlar Kurulunca seçilecek dokuz üyeden oluşur.

 

3. a) “Kamu idaresi” ne demek, “kamu kurumu” ne demektir?  Bunlara örnek veriniz. Kamu kurumları ile kamu idareleri arasında ne farklar vardır? (3 p)

b) Belediyelerin kurduğu işletme ve teşebbüsler (İSKİ, EGO, BUSKİ, İETT, İDO, vs.) birer kamu kurumu mu, yoksa birer kamu idaresi midir? Neden? (3 p)

 

4. a) Kaymakam, ilçe millî eğitim müdürüne emir ve talimat verebilir mi?  Verebilirse neden? Veremezse neden? (3 p)

b) Kaymakam, belediye başkanına emir ve talimat verebilir mi? Verebilirse neden? Veremezse neden? (3  p)

 

5. Bir yerin tabiî afet bölgesi ilan edilmesi, veya bir yerin sit alanı ilan edilmesi, bir binanın tarihi eser olarak sınıflandırılması gibi işlemler ne tür idarî işlemdir? Bireysel işlem midirler? Düzenleyici işlem midirler? Bunların hukukî rejimi nedir? (6 p)

 

6. 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu, “Madde 23 –a. Bir üniversite biriminde açık bulunan yardımcı doçentlik, isteklilerin başvurması için rektörlükçe ilan edilir. Fakültelerde ve fakültelere bağlı kuruluşlarda dekan, rektörlüğe bağlı enstitü ve yüksekokullarda müdürler; biri o birimin yöneticisi, biri de o üniversite dışından olmak üzere üç profesör veya doçent tespit ederek bunlardan adayların her biri hakkında yazılı mütalaa isterler. Dekan veya ilgili müdür kendi yönetim kurullarının görüşünü de aldıktan sonra önerilerini rektöre sunar. Atama, rektör tarafından yapılır”.

            X Üniversitesinin Y Fakültesinde bir yardımcı doçentlik kadrosu ilan edilmiş, kadroya A ve B olmak üzere iki aday başvurmuştur. Üç jüri üyesinin raporlarının her birinde kadroya B’nin değil, A’nın atanması gerektiği bildirilmiştir. Fakülte yönetim kurulu kadroya A’nın değil, B’nin atanması gerektiğine karar vermiştir. Dekan, Rektör’e iki adayın da atanmamasını önermiştir. Rektör ise kadroya B’yi değil, A’yı atamıştır.

a) Bu olaydaki jüri raporlarının idarî işlem olarak türü nedir? Bunlara karşı dava açılabilir mi? Neden? (2 p)

b) Bu olaydaki fakülte yönetim kurulunun kararının türü nedir? Bu işlem hukuka uygun mudur? Neden? Bu karara karşı dava açılabilir mi?  Neden? (2 p)

c) Bu olaydaki dekanın yaptığı işlemin türü nedir? Bu işlem hukuka uygun mudur? Neden?  Bu işleme karşı dava açılabilir mi? Neden?  (2 p)

d) Bu olaydaki rektörün yaptığı işlemin türü nedir? Bu işlem hukuka uygun mudur? Neden?  Bu işleme karşı dava açılabilir mi? Neden?  (2 p)

e) Bu olayda dekan iki adayın atanmaması önerisinden sonra rektörün hiçbir işlem yapmadığını ve atama sürecinin o aşamada kesintiye uğradığını varsayalım. Bu durumda yukarıdaki c şıkkında verdiğiniz cevaplar değişir miydi?  (2 p)

 

7. Direktifler ile yönetmelikler arasında ne fark veya farklar vardır? Sadece sayınız. (6 p.)

 

8. Audi alteram partem ilkesi ne demektir ve bu ilke idare hukukunda hangi usulle ilgili bir ilkedir?  (6 p.)

 

9. “Değerlendirme marjı” ne  demek, “takdir yetkisi” ne demektir? Bunlara arasında ne fark veya farklar vardır? (6 p.)

 

10. İdari işlemlerin geri alınması konusunu ya anlatınız, ya da bir şema üzerinde gösteriniz. Anlatımınız veya şemanız şu sorulara cevap içersin. (6 p.)

- Düzenleyici işlemlerin geri alınması konusunda nasıl bir ayrım yapılır? İdare hangi durumda düzenleyici işlemleri geri alabilir?

- Bireysel işlemlerin geri alınması konusunda nasıl bir ayrım yapılır? İdare hangi tür bireysel idarî işlemleri geri alabilir veya hangi şartla geri alabilir?

 

11. a) Bir özel ilköğretim okulunun bu okulda eğitim gören öğrencinin sınıfta kalması veya geçmesi yolunda yaptığı işlemlerin hukukî niteliği nedir? Bunlar bir idarî işlem midir? Yoksa  özel hukuk işlemi midir? Neden?  Bunlara karşı hangi yargı kolunda dava açılmalıdır? Neden? (3 p)

 

b) Bir özel ilköğretim okulu ile bu okula giden öğrencinin velisi arasında yapılan sözleşme bir idarî sözleşme midir? Neden? Bir sözleşmenin idarî sözleşme sayılabilmesi için gerekli şartlar nelerdir? Bu örnekteki sözleşme bu şartları taşımakta mıdır?  (3 p)

 

12. a) Bir malın kamu malı olabilmesi için gerekli olan şartlar nelerdir?  Sayınız. (2 p)

b) Varsayalım ki, bir köyde köy tüzel kişiliğinin mülkiyetinde bulunan bir arazi vardır. Bu arazi de köy muhtarlığı buğday yetiştirmekte ve satıp elde ettiği parayı köy bütçesine gelir olarak kaydetmekte ve bu parayı köydeki bazı kamu hizmetlerinin finansmanında kullanmaktadır. Söz konusu arazi bir kamu malı mıdır? (2 p)

c) Varsayalım ki, söz konusu köydeki tarihi mezarlık dolmuştur. Bunun üzerine köy ihtiyar heyeti usulüne uygun olarak ve gerekli koşulları sağlayarak, yukarıdaki arazinin mezarlık olarak kullanılmasına karar almıştır. Söz konusu arazinin niteliği değişmiş midir? Neden? Nasıl?  İlk mezarlık ile yeni mezarlık arasında bir fark var mıdır? (2 p)

 

13. Varsayalım ki, kampusü yetersiz gelen ve yeni fakülte binaları yapmak durumunda olan bir üniversite rektörlüğü, kampuse komşu olan, Karayolları Genel Müdürlüğünün mülkiyetinde bulunan şehirlerarası yol yapım ve bakımı tesisi (içinde yol yapımında kullanılan iş makineleri, asfalt ve mıcır tesisleri bulunmaktadır) olarak kullanılan bir araziye ve yine kampuse komşu olan ve TİGEM’e (Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü) ait olan bir çiftliğe ihtiyaç duymaktadır. a) Üniversite rektörlüğü bu arazilerin mülkiyetini elde edebilir mi? Elde edebilirse nasıl? Hangi yolla? b) Karayolları Genel Müdürlüğüne ait bu tesis, ve TİGEM’e ait bu arazi kamu malı mıdır?  Özel mal mıdır? (6 p)

 

14. A, X devlet hastanesinde bademcik ameliyatı olmuştur. Ancak ameliyatta bir takım komplikasyonlar ortaya çıkmış ve hasta yoğun bakım ünitesine kaldırılmıştır. A hastanede toplam 30 gün kalmıştır. Keza A hastanede kaldığı süre içinde tarifsiz acılar ve pek çok üzüntü ve sıkıntı  yaşamıştır. A, 30 gün sonra iyileşmiş ve taburcu olmuştur. A, kendisine yapılan bademcik ameliyatının yanlış yapıldığını düşünmekte ve dava açmayı istemektedir.

a) A’nın dayanacağı sorumluluk türü nedir? (2 p)

b) A’nın uğradığı zararlar nelerdir? Bunların türü nedir? (2 p)

c) Bademcik ameliyatının yanlış yapılması ihtimali bakımından hastanenin sorumluluğu işletilebilir mi? A’nın bu ihtimalde neyi ispatlaması gerekir?  (2 p)

d) A, bademcik ameliyatını yanlış yaptı iddiasıyla, bu ameliyatı yapan Doktor D hakkında hukuk mahkemelerinde tazminat davası açabilirler mi? Açamazsa neden? Açabilirse bunun şartı nedir?  (2 p)

e) Varsayalım ki söz konusu dava idare mahkemesinde idare aleyhine açıldı ve idare mahkemesi idareyi bademcik ameliyatının yanlış yapılmasından dolayı tazminata mahkûm etti. İdare bu tazminatı ödedikten sonra, ödediği tazminatı ameliyatı yanlış yapan doktora rücu edebilir mi? Edemezse neden? Edebilirse neden? Ve edebilirse bu dava nerede görülür? (2 p)

 

15. Varsayalım ki, iki çocuk babası ve eşi çalışmayan 30 yaşındaki A, X devlet hastanesinde bademcik ameliyatı olmuştur. Ancak ameliyatta bir takım komplikasyonlar ortaya çıkmış ve hasta yoğun bakım ünitesine kaldırılmıştır. Hasta yoğun bakım ünitesinde bir takım tıbbi cihazlara bağlı iken, hastanesinin elektrik kabloları ve elektrik kontrol panolarının yanması sonucu hastanede elektrik kesilmiştir. Bunun sonucunda  yoğun bakım servisinde de elektrik kesilmiş ve hastanın bağlı olduğu tıbbi cihazların çalışmaması sonucu hasta ölmüştür. Yapılan bilirkişi incelemesinde, hastanede kullanılan elektrik kablolarının standartlara uymadığı ve keza elektrik tesisatı projesinin tamamıyla hatalı olduğu (elektrik tesisatı bu büyüklükteki bir hastanenin elektrik yüküne dayanamayacağı) ve keza yoğun bakım ünitesindeki tıbbi cihazların kesintisiz güç kaynağına bağlı olması ve bu ünitenin yedek elektrik jeneratörünün olması gerekirken, kesintisiz güç kaynağının ve jeneratörün olmadığı tespit edilmiştir.  A’nın mirasçıları zarara uğradıklarını düşünmekte ve dava açmak istemektedirler.

a) A’nın mirasçılarının uğradıkları zararlar nelerdir? Bu zararların türleri nelerdir? (2 p)

b) A’nın mirasçıları, ortaya çıkan zararın (ölüm) gerçek sebebinin bademcik ameliyatının yanlış yapılması olduğunu, zira ameliyat doğru yapılsaydı, A’nın yoğun bakım ünitesine kaldırılmayacağı ve dolayısıyla yangın da ölmeyeceğine inanmaktadırlar. Bu olayda ölüm zararı için, bademcik ameliyatı fiiline dayanılabilir mi? Neden? (2 p)

c) A’nın mirasçıları bu olayda dayanacakları sorumluluk türü nedir? (2 p)

d) A’nın mirasçılarının ölüm olayının yangın olayından dolayı ileri geldiği iddiasıyla dava açtıklarını varsayalım. Bu davada neleri ispatlamaları gerekir? Her birini ayrıca belirtiniz. (2 p)

e) Bu olaydaki zarar, hastanenin yakıt ihtiyacını karşılayan LPG deposunun patlaması sonucu ortaya çıksaydı, yukarıdaki şıkka (d) vereceğiniz cevap değişir miydi? (2 p)

f) Yukarıdaki soru (14) ile bu sorudaki olay arasında idarenin sorumluluğunda kusur unsuru bakımından bir fark var mıdır? (2 p)

 

Başarılar dilerim.

Prof. Dr. Kemal Gözler

 

 


İYargı-YL-09-Final

U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek Lisans Programı

İDARİ YARGI FİNAL SINAVI

Görükle, 4 Haziran 2009

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştir. Sınav süresi 3 saat 30 dakikadır.  

S O R U L A R

1. “İdareci-hâkim sistemi” ne demektir? Bu sistemi anlatınız. Bu sistemin günümüzde devam eden etkileri var mıdır? Varsa nelerdir? (10  p)

2. İsti’taf ne demektir.  Açıklayınız. (5 p)

3. Fransa'da idarî yargı teşkilatı hangi organlardan oluşmaktadır. Bunları sayınız ve her birinin kuruluşu ve görevleri hakkında kısaca bilgi veriniz. (10 p)

4. İdari yargının görev alanını belirleme bakımından Fransa'da 1873’ten sonra yargı içtihatlarıyla geliştirilmiş olan “kamu hizmeti kriteri”ni açıklayınız. Özellikle bu kriteri ilk defa kullanan yargı kararları (bunların isimleri)  nelerdir? Bu kararların her biri hakkında bilgi veriniz. Bu kararların her biri idarî yargının görev alanını belirlemede nasıl bir katkı yapmıştır. (10 p.)

5. a) İdari yargının görev alanını belirlemede kullanılan “genel görev kuralı” nedir? Açıklayınız. b) İdarenin iki yanlı işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar hangi durumda idarî yargının, hangi durumda adlî yargının görev alanına girer? Açıklayınız. (10 p)

6.  OLAY (Aşağıda olay gerçektir. 1 Haziran 2009 tarihinde aldığım bir emailden olduğu gibi alınmadır). 

“Değerli  hocam size kıymetli zamanınızı harcattığım için çok özür dilerim. İnegöl-… köyündeki babadan kalma  hissedar olduğum  ve ağabeyimin meyva bahçelerimize 2006-2007 yılında  ben baktım. Ama ne yazıkki  2007  yılında  genel seçimden önce köyümüzün yolunu asfalt yapacağız  diye Bursa İl Özel idaresi tarafından programı yapılmadan ve ihaleye çıkartılmadan  mıcırı  döküp yola yaydılar. Yayılan  mıcırın tozu yolda bir seneden fazla kaldı. Yol boyunda olan  meyva bahçemizdeki  ihracata  giden uzun saplı  napolyon kirazımızı ve ihracata giden  brezent  eriklerinden  tozdan dolayı verim alamadım.

Kirazlar erken olmasına rağmen  Alara şirketi tozlu kirazımızı almadı. Erik ağaçları yapraklarını erkenden döktü. Meyveler dallarda küçük küçük  kaldı  dallarda bir ampul gibi sarktılar. Ben İnegöl ilçe tarım müdürlüğüne müracaat ederek hasar raporu çıkartılmasını istedim. 11.640.TL lik hasar raporu verdiler. Ben  18.09.2007 tarihli  bu rapor ile Bursa Valiliğine  10.10.2007  tarihinde  13438 sayılı dilekçe ile hasar bedelimin ödenmesini istedim. Bursa il genel meclisi başkanı  ve özel idare sekreteri  aralık ayına kadar beni ödeme yapacağız diye oyalayıp aralık 2007 de bana hiçbir resmi yazı ile cevap vermeden mahkeme kararı getir ödeyelim dediler.

Ben de malımı satamadığımdan dolayı borcumu ödeyemez duruma geldim. Çünkü  bahçelere bakmak  masraf gerektiriyor. Mali gücüm sarsıldığından  avukat tutamadım. 7.2.2008 de İnegöl  2. Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açtım. Hiçbir gecikme faizi istemedim. Davanın kısa sürede biteceğini sandım. Mahkeme 12 ay sürdü. Üç tane hakim değişti. 9.cu duruşmada lehime sonuçlanarak özel idarenin tarafıma 11.648. tl  ödemeleri için karar verildi. Ben kararı alarak özel idareye şifahi başvurarak hasar bedelinin ödenmesini  istediğimde bana temyiz edeceğiz dediler. 02.04.2009 tarihinde  temyiz ettiler”.

SORULAR: Yukarıda anlatılan olayla ilgili olarak gözlemleriniz nelerdir? Bütün gözlemlerinizi yazınız. (Yani bu olayın sorularını da siz sorun. Ben soruları sormak istemiyorum; çünkü olayı okuyup, problemleri sizin görmeniz lazım. Benim soru sormam ipucu teşkil edip problemlerin ortaya çıkmasına sebep olacak. Ne kadar çok porblem görürseniz o kadar iyi). Açıklamalarınızda özellikle, bu olayda anlatılan bilgilere dayanarak bu emaili bana gönderen kişinin hakkını elde edebilmesi için neler yapması gerektiğini, şimdiye kadar yaptığı şeylerde bir yanlışlık olup olmadığını, temyiz aşamasındaki bu davanın muhtemelen nasıl sonuçlanacağını, bundan sonra  nasıl bir yol izlemesi gerektiğini ayrıntılarıyla açıklayınız. (20 p)

7. OLAY.- Şehir içinde bir askeri lojmanda yer alan bir dairede, subay bir koca (A) ve bir devlet hastanesinde çalışan doktor karı (B) ve küçük çocuklarıyla birlikte oturmaktadırlar. Söz konusu daireye hırsız girmiş, dairede subay kocaya ait 5.000 dolar nakit parpayı ve doktor eşe ait olan 10.000 YTL değerinde altın ve bileziği çalmıştır. A ve B, uğradıkların zararın tazmini istemiyle Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde dava açmışlardır.

SORULAR: A) Yukarıda anlatılan olayla ilgili olarak gözlemleriniz nelerdir? Bütün gözlemlerinizi yazınız. (Yani bu olayın sorularını da siz sorun. Ben soruları sormak istemiyorum; çünkü olayı okuyup, problemleri sizin görmeniz lazım. Benim soru sormam ipucu teşkil edip problemlerin ortaya çıkmasına sebep olacak). B) Açıklamalarınızda özellikle, A ve B’nin şimdiye kadar yaptığı şeylerde bir yanlışlık olup olmadığını, söz konusu bu davanın muhtemelen nasıl sonuçlanacağını, bundan sonra  nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini ayrıntılarıyla açıklayınız. C) Söz konu-su olayda idarenin sorumluluğuna gidilebilir mi?  Gidilebilirse hangi şartlar da? Gidilemezse neden? (10 p)

 

8. OLAY: Türk Hava Kuvvetlerine ait bir savaş uçağı, 10 Haziran 2008  tarihinde bilinmeyen bir sebeple havada infilak edip çiftçi A’nın buğday tarlasına düşmüş tarladaki hasadına iki hafta kalan buğdayların yanmasına sebep olmuştur. Çiftçi A, 10.000 YTL zarara uğramıştır. Zararının tazmini istemiyle dava açmayı düşünmektedir.

a) Bu davayı nerede açmalıdır? (2 p)

b) Bu davada husumet kime yöneltilmelidir? (2 p)

c) Bu davayı açmadan önce yapması gereken bir şey var mıdır?  Varsa nedir? Bunun süresi var mıdır? Varsa nedir? (2 p)

d) Söz konusu dava hangi süre içinde açılmalıdır? Süre ne zaman başlar? (2 p)

e)  Söz konusu dava da çiftçi A, hangi tür sorumluluğa dayanmalı ve neleri ispat etmelidir? Neden? (2 p)

 

9. OLAY: Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi birinci sınıfında okuyan Öğrenci Ö, Uludağ Üniversitesi Hukuk Fakültesine yatay geçiş yapmak için  2 Ocak 2009 günü başvurmuştur. Başvurusu reddedilmiş ve ret kararı kendisine 15 Ocak 2009 günü tebliğ edilmiştir. Ö, 15 Şubat 2009 tarihinde Uludağ Üniversitesi Rektörlüğüne başvurarak ret kararının gerekçesinin ne olduğunu yazılı olarak sormuştur. Rektörlükten herhangi bir cevap alamamıştır. Bunun üzerine 28 Nisan 2009 tarihinde iptal davası açmıştır. Ö bu davayı süresi içinde açmış mıdır? Neden? (5 p)

 

10. Karar İncelemesi.- Danıştay Onbirinci Dairesinin 16 Şubat 2007 Tarih ve E.2006/6610, K.2007/1246 sayılı kararı konu teşkil eden olayda, Sosyal Sigortalar Kurumu Ek Ödeme Yönergesinin 5. maddesinin XE "Sosyal Sigortalar Kurumu Ek Ödeme Yönergesinin 5. maddesinin"  11. bendi uyarınca, 15.9.2003 ile 19.2.2005 tarihleri arasında SSK Hastanelerinde görev yapan sağlık personeline aylık “80 saate kadar tutulan nöbetler için ek ödeme” yapılmamıştır. Daha sonra Yönergenin bu hükmü, Danıştay Onbirinci Dairesinin 11.4.2005 günlü ve E:2003/4345, K:2005/1819 sayılı kararıyla iptal edilmiştir. Söz konusu Yönergenin iptali hakkında dava açan değil, dava açmayan bir başka kişi, söz konusu Yönergenin iptal edildiğini öğrendikten sonra, söz konusu dönemde iptal edilen yönerge hükmü nedeniyle kendisine ödenmeyen ek ödeme tutarının ödenmesi istemiyle idareye başvurmuş, ancak idare bu başvuruyu reddetmiştir. Bunun üzerine ilgili kişi, kendi yaptığı başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali ve söz konusu dönemde kendisine ödenmeyen ek ödeme tutarının yasal faizi ile birlikte kendisine ödenmesi istemiyle Edirne İdare Mahkemesinde dava açmıştır. Edirne İdare Mahkemesi, 25.5.2006 tarih ve E.2005/1888, K.2006/881 sayılı kararıyla XE "Edirne İdare Mahkemesi, 25.5.2006 tarih ve E.2005/1888, K.2006/881 sayılı kararıyla" , ek ödeme yapılmamasını öngören Yönerge hükmünün iptal edildiği ve  iptal kararının

“iptali istenilen işlemi tesis edildiği tarih itibariyle ortadan kaldırarak, o işlemin tesisinden önceki hukuki durumu ortaya koyacağı, iptal edilen işleme dayanılarak tesis edilen diğer işlemlerin de bu iptal kararından etkileneceği, bir genel düzenleyici işlemin iptal edilmesi durumunda da, bu düzenleyici işlemlere dayanılarak tesis edilen birel işlemlerin yargısal denetimi yapılırken, düzenleyici işlemin iptaline dair yargı kararının dikkate alınmasının hukuk devleti ilkesinin gereği olduğu…(dolayısıyla) ödenmeyen tutarın ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline” ve “15.9.2003 ila 19.2.2005 tarihleri arasındaki döneme ait ek ödeme tutarının idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ödenmesine

karar vermiş ve bu karar Danıştay Onbirinci Dairesi tarafından onanmıştır  (Danıştay 11’nci Dairesi, 16 Şubat 2007 tarih ve E.2006/6610, K.2007/1246 Sayılı Karar XE "Danıştay 11’nci Dairesi, 16 Şubat 2007 tarih ve E.2006/6610, K.2007/1246 Sayılı Karar"  XE "Danıştay 11’nci Dairesi, 16 Şubat 2007 tarih ve E.2006/6610, K.2007/1246 Sayılı Karar"  (Danıştay.gov.tr)

Danıştay tarafından onanan Edirne İdare Mahkemesinin bu kararı doğru mudur? Değerlendiriniz. (10 p)

 

Başarılar dilerim.

Prof. Dr. Kemal Gözler

 

 


U.Ü. SBE Kamu Hukuku Anabilimdalı Yüksek lisans Programı

ANAYASA HUKUKU KURAMI EK (BÜTÜNLEME) SINAVI

Görükle, 5 Haziran 2009, Cuma, Saat 13.00

 

SINAV TALİMATI: Kurşun kalem kullanmak yasaktır.  Mavi veya siyah renkli tükenmez veya mürekkepli kalem kullanınız. Soruların değeri yanlarında belirtilmiştidr. Sınav süresi 3 saat 30 dakikadır. Anayasa kullanmak serbesttir..

S O R U L A R

ANAYASA HUKUKUNUN GENEL ESASLARI KISMI

1. a) “Self determinasyon hakkı” ile ilgili olarak Uluslararası Adalet Divanının benimsediği görüş nedir? bu görüşü hangi isimli danışma görüşlerinde dile getirmiştir? (2 p)   

b) Yine aynı hak ile ilgili olarak Birleşmiş Milletlerin aldığı bir karar veya bir bildiri var mıdır? Varsa nedir?  Bu karar veya bildiri de bu konuda hangi görüş dile getirilmiştir? (2 p)

2. İrredantizm ne demektir? Bir cümle ile açıklayınız. (4 p)

3. Devletin dış egemenliği ne demektir? Dış egemenlikten kaynaklanan ilkeler nelerdir? Bu ilkeleri açıklayınız. Bu ilkelerin istisnaları var mıdır? Varsa nelerdir. Bunları açıklayınız. (10 p)

4. Grotius, Wolf ve Puffendorf hangi ekole (akıma) mensup yazarlardır? Bunların kuvvetler ayrılığı teorisine yaptıkları bir katkı var mıdır? Varsa nedir? (4 p)

5. Bakanlar Kurulunun kolejyalliği ilkesi ne demektir? Açıklayınız. Ne anlama gelir? Bu ilkenin sonuçları nelerdir?  (8 p)

6. Federal devlet ile federe devlet arasındaki yetki paylaşımı neyle, nasıl ve hangi usullerle olur? Bu açıklamalar sırasında özellikle “bakiye yetkiler”, “münhasır yetkiler” “ortak yetkiler” veya “yarışan yetkiler” kavramlarını açıklayınız.  (10 p)

7. Normalde hükûmet, yani Bakanlar Kurulu, Başbakan ve bakanlardan  oluşur. Ancak bazı ülkelerde normal bakanların dışında başka tür hükûmet üyeleri de vardır. Bunlar nelerdir? Bunlara ne isim verilir? Bunlar nasıl atanır? Bunların statüsü nedir? Fransa’dan ve İngiltere’den bunlara örnek verebilir misiniz? (10 p)

TÜRK ANAYASA HUKUKU KISMI

8. Türkiye’de temel hak ve hürriyetlerin kötüye kullanılmaması düzenlemesi, anayasal düzeyde  ilk defa ne zaman kabul edilmiştir? (5 p)

9. Ölçülülük ilkesinin alt ilkeleri nelerdir? Bunları sayınız ve her birini kısaca açıklayınız ve her birine bir örnek veriniz. (5 p)

10. Yasama sorumsuzluğu ile yasama dokunulmazlığı arasında sağladıkları koruma bakımından ne fark vardır? (5 p)

11. TBMM’de toplantı yetersayısı olup olmadığı nasıl anlaşılır? Bu konuda usûl nedir?  Bu konuda kural nedir? Bunun istisnası veya istisnaları var mıdır?  (5 p)

12. Parlâmento kararı ile kanun arasında çeşitli farklar vardır. Bu farkları sadece sayınız. (5 p)

13. Yürütme yetkisi, secundum legem bir yetkidir. Yürütme yetkisinin bu niteliğinin Türk hukukunda istisnası veya istisnaları var mıdır?  Varsa nelerdir? Yoksa Neden? (5 p)

14. “Fiili olağanüstü hal kanunları” terimi size bir şey çağrıştırıyor mu? Eğer böyle kanunlar varsa bunlara iki örnek verebilir misiniz?  Ve  bunların fiili olmak üzere hal niteliğindeki hükümlerin ne olduğunu söyleyip, bu hükümlerin anayasamıza uygunluğunu açıklayabilir misiniz? (5 p)

15. TBMM içtüzüğünün şekil bakımından anayasaya aykırı olduğu iddiasıyla Anayasa mahkemesinde kimler, hangi süre içinde iptal davası açabilirler? Neden?  (5 p)

16. Türk parlamento hukukunda “öncelikle görüşme” ne demektir? Anayasa değişikliği tekliflerinin “öncelikle görüşülmesi” mümkün müdür? Neden?  (5 p)

17. Halkoylamasıyla kabul edilen Anayasa değişikliği kanunları ne zaman ve nasıl yürürlüğe girer? Bu konuda Türkiye’deki uygulama nedir? (5 p)

Başarılar dilerim./Prof. Dr. Kemal GÖZLER

 

 

 

 


Copyright

(c) Kemal Gözler. 2008-09. Bu sayfaya izin almadan link verilebilir. Ancak, bu web sayfası, önceden izin almaksızın ne suretle olursa olsun, çoğaltılamaz, tekrar yayınlanamaz, dağıtılamaz, başka internet sitelerine metin olarak konulamaz. İzin için kgozler[at]hotmail.com adresine başvurunuz. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71 ve 72’nci maddeleri, bir fikir ve sanat eserini herhangi bir yöntemle çoğaltanları, dağıtanları, satanları, elinde bulunduranları, paraya çevrilmeksizin, 2 (iki) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis cezası ve 50.000 YTL'den 150.000 YTL'ye kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.

Alıntılar (İktibas) Konusunda Açıklamalar

Bu çalışmadan yapılacak alıntılarda (iktibaslarda) 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 35’inci maddesinde öngörülen şu şartlara uyulmalıdır: (1) İktibas, bir eserin “bazı cümle ve fıkralarının” bir başka esere alınmasıyla sınırlı olmalıdır (m.35/1). (2) İktibas, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla yapılmalıdır (m.35/3). (3) İktibas, belli olacak şekilde yapılmalıdır (m.35/5) [Bilimsel yazma kurallarına göre, aynen iktibasların tırnak içinde verilmesi ve iktibasın üç satırdan uzun olması durumunda iktibas edilen satırların girintili paragraf olarak dizilmesi gerekmektedir]. (4) İktibas ister aynen, ister mealen olsun, eserin ve eser sahibinin adı belirtilerek iktibasın kaynağı gösterilmelidir (m.35/5). (5) İktibas edilen kısmın alındığı yer belirtilmelidir (m.35/5).

5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununun 21.2.2001 tarih ve 4630 sayılı kanunla değişik 71’inci maddesinin 4’üncü fıkrası, 35’inci maddeye aykırı olarak “kaynak göstermeyen veya yanlış yahut kifayetsiz veya aldatıcı kaynak” göstererek iktibas yapan kişileri, 4 (dört) yıldan 6 (altı) yıla kadar hapis ve 50 (elli) milyar liradan 150 (yüzelli) milyar liraya kadar ağır para cezasıyla cezalandırmaktadır.

Ayrıca Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulunun 18 Şubat 1981 tarih ve E.1980/1, K.1981/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre kararına göre, “iktibas hususunda kullanılan eser sahibinin ve eserinin adı belirtilse bile eser sahibi, haksız rekabet hükümlerine dayanarak Borçlar Kanununun 49. maddesindeki koşulların gerçekleşmesi halinde manevi tazminat isteyebilir”.

 


Editör: Kemal Gözler

E.mail: kgozler[at]hotmail.com

Ana sayfa: www.anayasa.gen.tr

Son Değişiklik: 2 Haziran 2009

 

 

 

 TÜRK ANAYASA HUKUKU SİTESİ

 anayasa.gen.tr

Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr