[Ana Sayfa]
YASAMA YETKİSİ GENEL MİDİR?
Salih Taşdöğen ve Yahya Berkol Gülgeç
ÖZET.- Yasama yetkisinin genelliği ilkesi Türk anayasa hukuku doktrininde genel kabul gören ve anayasal sisteminin temeli olarak görülen bir ilkedir. Bu ilkenin geçerliliği pek sorgulanmamıştır. İlkenin parlamenter demokratik sistemin bir gereği olduğu veya yasama yetkisinin genelliğinin, Anayasa kanunların konu unsurunu sınırlamadığı için mevcut olduğu söylene gelmiştir. Oysa bu argümanlar, pozitif bir ilke olarak Anayasanın 6. maddesinin 3. fıkrasında benimsenen “verilmiş yetkiler ilkesi” karşısında geçerli değildir. Aksine, Türk hukukunda yasama yetkisinin belirlenmiş ve geniş bir düzenleme alanı vardır. Öyle ki, yasama yetkisinin genelliği ilkesinin reddi anayasal sistemin işleyişini etkileyemeyecektir. Dolayısıyla, bu ilkeden hukuk dışı bir “gereklilik” olarak bahsetmenin de anlamı yoktur.
Anahtar Kelimeler.- Yasama yetkisi, verilmiş yetkiler ilkesi, kanunların konu unsuru, parlamenter sistem, ayrılabilirlik.
IS THE LEGISLATIVE POWER GENERAL?
Abstract.- Generality of the legislative power is a widely accepted principle which is perceived asessential for the constitutional system. Validity of this principle has not really been questioned. It has been professed that the principle is a consequence of the democratic parliamentary system or that it exists because the Constitution does not restrict the subject matter ofstatutes. However, these arguments cannot hold in the face of the “principle of granted powers” which is a positive principle adopted by the 3rd paragraph of the 6th article of the Constitution. In Turkish legal system, the legislative power has a determined and wide area of regulation. So much so that the rejection of the principle of generality of legislative power would not hinder the operation of the constitutional system. Therefore, it is also meaningless to speak of this principle as an extra-legal “necessity”.
Keywords.- Legislative power, the principle of granted powers, subject matter of statutes, parliamentary system, individuation.
GİRİŞ
Türk Anayasa hukuku literatüründe yasama yetkisinin genelliği ilkesi iyi bilinen ilkelerdendir. Bu ilkeye anayasa hukuku kitaplarında mut laka yer verilir. Anayasa hukuku kitaplarında pek tartışılmayan husus ise bu ilkenin kaynağıdır. Yasama yetkisinin genelliği ilkesi niçin geçerlidir? Bu geçerliliği neye borçludur? Bu makalede yasama yetkisinin genelliğine ilişkin varsayımları sorgulayacak ve bu sorgulamanın neticesinde ilkenin Türk hukukunda geçerli olmadığını savunacağız.
Makalenin ilk bölümünde yasama yetkisinin genelliği ilkesini açıklayacağız. Buradaki amacımız ilkenin tam olarak ne anlama geldiğini belirlemektir. Bu kapsamda şu gibi sorulara yanıt arayacağız: Yasama yetkisinin genelliği ilkesi parlamento kararlarını da kapsar mı, yoksa yalnızca kanunla düzenleme yetkisine mi ilişkindir? İlkede geçen "genel" kavramının anlamı nedir? Kanun gücündeki idarî düzenleyici işlemler de yasama yetkisinin genelliği ilkesinden yararlanır mı? Yasama yetkisinin genelliği ilkesi anayasal bir ilke midir?
Makalenin ikinci bölümü yasama yetkisinin genelliği ilkesine dair şüphelerimizi dile getirmektedir. Bu kapsamda ilk olarak, Türk hukukunda anayasal bir ilke olan verilmiş yetkiler ilkesi karşısında yasama yetkisinin genelliği ilkesinin geçerli olup olmadığı irdelenecektir. Daha sonra yasama yetkisinin genelliği ilkesinin parlamenter bir demokrasinin gereği olduğu savı eleştirilecektir. Bu bölümün neticesinde yasama yetkisinin genelliği ilkesinin Türk hukukunda gerekli olmadığı iddia edilecektir.
