YÖK, bugün (16 Şubat 2021) hukuk fakültelerine yönelik bir “Açıklama” yayınladı. Bu açıklamanın 8’inci paragrafında aynen şöyle denmektedir (Tereddüde mahal vermemesi için açıklamayı görüntü formunda aşağıda veriyorum).
Görüldüğü gibi YÖK, “kimi hukuk fakültelerimizde ’hukukçu’ olmayan dekan görevlendirmesi yapıldığı yolundaki” uygulamayı kabul etmekte, ancak bu uygulamayı “esasen” “öğrenci kontenjanı tahsis edilmeyen”, yani henüz öğrencisi olmayan “hukuk fakülteleri ile ilgili bir uygulama” olarak açıklamaktadır.
Kamuoyunda hukuk fakültelerinde hukukçu olmayan dekan atanması konusundaki tartışma, 12 Ekim 2019 tarihinde yayınladığım “Hukukçu Olmayan Hukuk Dekanları: Türkiye’de Bazı Hukuk Fakültelerine Hukukçu Olmayan Dekan Atanması Hakkında Eleştiriler” (www.anayasa.gen.tr/dekanlar.htm) başlıklı makalemle başladı.
Öncelikle hatırlatayım ki, bu makalemde, 12 Ekim 2019 tarihi itibarıyla 20 adet hukuk fakültesi dekanının hukukçu olmadığını gösterdim ve bunların listesini verdim. 10 Aralık 2019 tarihinde bu listeye Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesini ve 13 Mart 2020 tarihinde de Kırıkkale Üniversitesi Hukuk Fakültesini ekledim. Böylece 22 fakültelik bir liste ortaya çıktı.
Bu liste güncel değildir; 12 Ekim 2019 tarihindeki durumu yansıtmaktadır. Durumu değerlendirmek için bugün (17 Şubat 2021) itibarıyla güncel bir liste yapmakta yarar vardır.
Listeye YÖK’ün gerekçesine hak vererek kendisine “öğrenci kontenjanı tahsis edilmeyen”, yani henüz öğrencisi olmayan hukuk fakültelerini dahil etmedim. Bunlara hukukçu olmayan dekan atanması normal bir şey olarak görülebilir. Zira bunlarda eğitim henüz başlamamıştır. Haliyle ideali bunlara da hukukçu dekan atamaktır. Zira bunların görevi yeni bir hukuk fakültesi kurmak, fakülteye hukukçu öğretim elemanları bulmaktır.
Yanlış saymadıysam Türkiye'de kendisine “öğrenci kontenjanı tahsis edilen”, yani öğrencisi olan, YÖK’ün listelerinde “aktif” olarak gösterilen toplam 77 adet hukuk fakültesi vardır. Bugün (17 Şubat 2021) söz konusu 77 hukuk fakültesinin web sitelerine tek tek girip dekanlarının hukukçu olup olmadığını kontrol ettim. Bu 77 hukuk fakültesinden 15’inin dekanının hukukçu olmadığını gördüm. Bunlardan 4’ü ilahiyatçı, 2’si tıpçı, 2’si işletmeci, 1’i fizikçi, 1’i kimyacı, 1’i bilgisayarcı, 1’i, ziraatçı, 1’i kamu yönetimcisi, 1’i maliyeci, 1’de siyaset bilimcisidir. Bu fakülteler ve dekanları aşağıdaki listede gösterilmiştir (Verilerin kaynaklarını görmek için listedeki linklere tıklayabilirsiniz).
Bu 15 hukuk fakültesi, YÖK’ün iddia ettiği gibi, “öğrenci kontenjanı tahsis etmediği”, yani öğrencisi olmayan fakülteler değildir. Bunlar hâli hazırda öğrencileri ve öğretim elemanları olan, eğitimin sürdüğü fakültelerdir. Dolayısıyla YÖK’ün 16 Şubat 2021 tarihinde hukukçu olmayan hukuk fakültesi dekanlarının varlık sebebine ilişkin yaptığı açıklama (hukuk fakültelerine “hukukçu” olmayan dekan atanması uygulamasının esasen “öğrenci kontenjanı tahsis edilmeyen”, yani öğrencisi olmayan hukuk fakülteleriyle ilgili bir uygulama olduğu açıklaması), bu 15 hukuk fakültesi için geçerli değildir.
Maalesef, Türkiye’de hukukçu olmayan hukuk fakültesi dekanı olgusu, bir buçuk yıl önceye göre biraz hafiflemiş de olsa, bugün de devam etmektedir. Bugün itibarıyla, Türkiye’de 15 hukuk fakültesi hukukçu olmayan dekanlar tarafından yönetiliyor. Üstelik bu hukuk fakülteleri de YÖK’ün iddia ettiği gibi, “öğrenci kontenjanı tahsis edilmemiş”, yani öğrencisi olmayan fakülteler değil; tersine öğrencisi ve öğretim elemanları olan ve eğitimin sürdüğü hukuk fakülteleridir.
Türkiye’de hukuk fakültelerinde geçmişten beri devam eden hukukçu olmayan dekan sorunu vardır. Bu sorunun nedenlerini 12 Ekim 2019 tarihinde yayınladığım “Hukukçu Olmayan Hukuk Dekanları: Türkiye’de Bazı Hukuk Fakültelerine Hukukçu Olmayan Dekan Atanması Hakkında Eleştiriler” başlıklı makalemde tartıştım. Maalesef Türkiye’de hukuk eğitiminin çok ağır sorunları vardır. Bazı hukuk fakülteleri kendilerine hukukçu bir dekan dahi bulamayacak durumdadırlar. Çünkü bir öğretim üyesinin dekan olarak atanabilmesi için “profesör” unvanına sahip olması gerekmektedir ve vakıa bazı hukuk fakültelerimizde hukuk profesörü yoktur veya sadece bir iki hukuk profesörü vardır.
Bu sorunu şimdiki YÖK’ün sayın Başkanı ve saygıdeğer üyeleri yaratmış değildir. Bu sorun geçmişten beri devam eden bir sorundur. YÖK’ün bu sorunun farkında olduğunu ve bu sorunu çözmek için çaba sarf ettiğini tahmin ediyorum ve bu çabayı takdir ediyorum. Ama YÖK’ün, hukukçu olmayan hukuk fakültesi dekanlarına ilişkin bugün (16 Şubat 2021) yaptığı açıklamanın gerçeği yansıtmaktan uzak olduğun üzülerek söylemek zorundayım. Bir sorunun varlığını açıkça ve samimî olarak kabul etmeden o sorunu çözmek mümkün değildir.
K.G., 16 Şubat 2021