[Ana Sayfa]
ALINTI VE ATIF USÛLLERİ
BAŞLIKLI KİTABIMDA İNCELENEN
SORULARDAN ÖRNEKLER
Kemal Gözler*
Kemal Gözler, Alıntı ve Atıf Usûlleri, Bursa, Ekin, 2023, XLVIII+1662 s.
(www.anayasa.gen.tr/aau.htm)
Birinci Kısım
ALINTI USÛLLERİ
Bölüm 1
GENEL OLARAK ALINTI KAVRAMI
1. Alıntı nedir?
2. Bir fikrin farklı kelimelerle ifade edilmesi durumunda ortada alıntı var mıdır?
3. Fikrî eser üretiminde alıntı yapmak kural mıdır? İstina mıdır?
4. Sadece alıntı yaparak bir fikrî eser üretilebilir mi?
5. Alıntı yapmak konusunda özgünlük ile dürüstlük çatışırsa, hangisi tercih edilir?
Bölüm 2
MEALEN ALINTI
6. Mealen alıntı nedir?
7. Mealen alıntıda içerik kime, üslûp kime aittir?
8. Bir fikir, tamamıyla farklı kelimelerle aktarılmış ise, aktarılırken orijinal metinden tek bir kelime dahi kullanılmamış ise ortada bir alıntı olduğu iddia edilebilir mi?
9. Bir yazarın mealen alıntı yaparken emek vermesi, hatta alıntıladığı fikri ilk yazara göre daha güzel, daha başarılı bir şekilde ifade etmesi, onu alıntıladığı fikrin sahibi hâline getirir mi?
10. Mealen alıntı yapan yazar, alıntıladığı fikri ifade ederken, onu açıklamakla kalmamış, onu geliştirmiş ve ona yeni şeyler katmış ise, ortada hâlâ bir mealen alıntı olduğu söylenebilir mi? Böyle bir durumda kaynak göstermek gerekir mi?
11. Her söz, mealen alıntı hâline dönüştürülebilir mi?
12. Bir cümleyi mealen alıntıya dönüştürürken, o cümlede geçen temel bir terimi sırf kullanmamak için onun yerine frekansı düşük ve alışılmadık bir kelimeyi kullanmak caiz midir?
13. Mealen alıntıdaki cümlenin, özgün cümleden daha başarısız bir cümle hâline geldiği durumlarda mealen alıntı yapmak caiz midir?
14. Mealen alıntının biçim olarak yazarın kendi metniyle bütünleşmesi ne demektir?
15. Bir mealen alıntıda, ana metinde veya dipnotta alıntının kaynağının gösterilmesi, aynen alıntıda alıntının kaynağın gösterilmesine göre neden daha önemlidir?
16. Ana metinde veya dipnotta kaynağı gösterilmemiş her mealen neden intihal teşkil eder?
17. Mealen alıntıda alıntılanan şey nedir? Üslûp mu? İçerik mi?
18. Yazarın kendi özgün cümleleri ile mealen alıntı şeklinde verdiği cümleleri arasında üslûp farkının olması neyi gösterir?
19. Bir kitapta bulunan çeşitli mealen alıntılar arasında üslûp farkı var ise, nasıl bir yazar ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz?
20. Eğer bir yazar, diğer bir yazarın fikrini aynen veya mealen almamakla birlikte, esinlenme, örnek alma, onu kıyasen kullanma gibi yollarla ondan yararlanıyor ise, ona atıf yaparak, yararlanmayı belirtmesi gerekir mi?
21. Bir yazarın, sırf yaptığı alıntının aynen alıntı olduğu anlaşılmasın diye, aynen alıntıdan bir veya birkaç kelimeyi çıkararak, değiştirerek onu mealen alıntı şekline dönüştürmesi caiz midir?
22. Bir aynen alıntıyı suni bir şekilde mealen alıntı hâline dönüştürülmesi durumunda, alıntının kaynağının gösterilmiş olması, bu alıntıyı usûlüne uygun bir alıntı hâline getirir mi?
Bölüm 3
GENEL OLARAK AYNEN ALINTI
23. Aynen alıntı nedir?
24. Aynen alıntı mı, yoksa mealen alıntı mı kuralı oluşturur? Veya tersinden sorarsak, aynen alıntı mı, yoksa mealen alıntı mı istisnayı oluşturur?
25. Aynen alıntı yapılmasını meşru ve gerekli kılan sebepler nelerdir?
26. Bir metnin bütününe tek ve aynı sesin ve üslûbun hâkim olması gereken durumlarda aynen alıntı mı, yoksa mealen alıntı mı yapmak gerekir?
27. Aynen alıntının niceliksel kesin bir ölçüsü var mıdır? Aynı dört kelimenin veya aynı beş kelimenin aynı sırayla alınması aynen alıntı oluştur mu?
28. Önceden bilinmeyen tek bir kelime, bir yazar tarafından türetilmiş ise tek bir kelimenin alınması bir aynen alıntı oluşturur mu?
29. Bir yazarın kullandığı beş kelime, daha önce bir başka yazar tarafından aynı sırayla kullanılmış ise, bu beş kelimeyi sonradan kullanan yazar, bu beş kelimeyi ilk yazarın beş kelimesini görmeden kullandığını iddia ediyorsa ispat külfeti kime aittir?
30. Aynen alıntıda “asla sadakat kuralı” nedir?
31. Aynen alıntıda bazı kelimeler italikle veya boldla vurgulanmış ise, aksi belirtilmemiş ise, bundan bu kelimelerin hangi yazar tarafından italikle veya boldla vurgulandığı sonucu çıkar?
32. Aynen alıntıda asla sadakat kuralı, aynen alıntıda imlâya sadakat kuralını da içerir mi?
33. Bir sayfada maksimum kaç adet aynen alıntı olabilir?
34. Bir kitapta her alıntının kaynağı usûlüne uygun olarak gösterilse bile, kitapta aşırı sayıda aynen alıntı olamaz. Bunun altında hangi ilke yatar?
Bölüm 4
AYNEN ALINTILARDA TIRNAK KURALI
35. Tırnak, neden aynen alıntının olmazsa olmaz şartıdır?
36. Türkiye’de aynen alıntılarda hangi usûl tırnak kullanılmalıdır? Amerikan usûlü mü, Fransız usûlü mü, Alman usûlü mü, yoksa İngiliz usûlü mü?
37. Aynen alıntının sonunda alıntının kaynağının gösterilmiş olması, alıntının tırnak içine alınması gereğini ortadan kaldırır mı?
38. Aynen alıntıda alıntılanan şey nedir? İçerik mi, üslûp mu? Yoksa ikisi de mi?
39. Aynen alıntının tırnak içinde verilmesi kuralı, bir bilimsel yazma kuralı mı, yoksa bir hukukî zorunluluk mudur?
40. Aynen alıntılanan orijinal metnin kendi içinde de tırnak işareti kullanılmış ise, bu tırnak işareti, aynen alıntıda nasıl gösterilir?
Bölüm 5
AYNEN ALINTI TÜRLERİ
Kısa ve Uzun Aynen Alıntılar
41. Neden uzun aynen alıntılar, yazarın normal paragrafının altında ayrı bir girintili paragraf biçiminde verilir?
42. Aynen alıntıda uzunluğun kısalığın ölçüsü nedir? Kaç kelimeden daha uzun aynen alıntılar “uzun aynen alıntı” olarak kabul edilir?
43. Kısa aynen alıntıları tırnak içinde vermek şarttır. Peki girintili paragraf biçiminde verilen uzun aynen alıntıların tırnak içinde verilmesi şart mıdır?
44. Bir aynen alıntının kısa da olsa girintili paragraf biçiminde verilebileceği durumlar nelerdir?
45. Tırnak içinde verilen aynen alıntıların bir de italik veya bold olarak dizilmeleri gerekir mi?
46. Girintili paragrafın sol kenarı, normal paragrafın sol kenarına göre belli miktarda (örneğin 1 cm kadar) sağa doğru girintiyle başlar. Girintili paragrafın sağ kenarından sola doğru girintiyle bitirilmesine gerek var mıdır?
47. Aynen alıntıların verildiği girintili paragrafta kullanılan punto büyüklüğü nasıl belirlenir?
48. Yüksek lisans ve doktora tezi gibi ana metni bir buçuk veya iki satır aralığı ile yazılan metinlerde girintili paragraflarda satır aralığı ne kadar olmalıdır?
49. Aynen alıntıların verildiği girintili paragrafların ilk satırının başında, satır başı boşluğu bırakılır mı?
50. Bir sayfa veya daha fazla sayfa süren aynen alıntı yapılabilir mi?
Bölüm 6
AYNEN ALINTILARDA VURGU
51. Aynen alıntılanan metnin içindeki vurgular da aynen aktarılır. Asıl metinde italikle yazılan kelime aktarılırken de italikle yazılır. Bunun nedeni nedir?
52. Aynen alıntılanan metnin aslında olmayan, aynen alıntıyı veren yazarın yaptığı vurgular, nasıl gösterilir?
53. Aynen alıntıda hem asıl yazarın ve hem de alıntı yapan yazarın yaptığı vurgular birlikte bulunursa, bunlar nasıl gösterilir?
54. Vurgu dipnotu ile kaynak dipnotu birleşebilir mi?
55. Mevzuattan yapılmış alıntılarda vurgunun yazara ait olduğu hususunun belirtilmesine gerek var mıdır?
56. Vurgu italikle mi, boldla mı yapılmalıdır (s.106).
57. Ters vurgu nedir? Ne zaman yapılır?
Bölüm 7
AYNEN ALINTILARIN SUNULMASI
58. Aynen alıntılar nasıl sunulur?
Bölüm 8
AYNEN ALINTILARDAN ÇIKARMALAR
Üç Nokta Kuralı
59. Aynen alıntılanan metinden bazı kelime veya cümleleri çıkarmak caiz midir?
60. Çıkarmada üç nokta kuralı nedir? Alıntının başına ve sonuna üç nokta konulabilir mi?
61. Boşluk (ara) üç noktadan önce mi, sonra mı konulur?
62. Aynen alıntılanan metnin aslında üç nokta kullanılmış ise, bu üç nokta aynen alıntıda nasıl gösterilir?
63. Aynen alıntılarda paragraf çıkarılmış ise, çıkarılan paragraf veya paragraflar yerine ne konulur?
64. Çıkarmada anlamı çarpıtma yasağı nedir?
Bölüm 9
AYNEN ALINTILARDAKİ DÜZELTME VE EKLEMELER
65. Aynen alıntılardaki bilgi hataları düzeltilmeli midir?
66. Latince recte kelimesi ne demektir? Nerede, ne zaman ve nasıl kullanılır?
67. Aynen alıntılarda imlâ hataları düzeltilmeli midir?
68. Latince sic kelimesi ne demektir? Nerede, ne zaman ve nasıl kullanılır?
69. Aynen alıntının yapıldığı metinde bulunan basit maddî hatalar, tapaj hataları ayrıca bir açıklama yapmaya gerek olmaksızın düzeltilebilir mi?
Bölüm 10
ALINTILARDA UYUM VE HARF DÖNÜŞÜMÜ
70. Aynen alıntıda, alıntıyı yapan yazar tarafından eklenen isim ve fiil çekim ekleri, tırnak içinde, alıntının bir parçasıymış gibi verilebilir mi?
71. Aynen alıntılanan metin içindeki isimlere eklenen -i, -in, -e, -de, -den gibi ismin hâlleri eklerinde değişiklik yapılabilir mi? Yapılabilirse bu ekler nasıl gösterilmelidir?
72. Aynen alıntılanan metnin sonundaki fiillere istenilen fiil çekim ekleri eklenebilir mi? Veya bunlarda istenilen değişiklik yapılabilir mi? Yapılabilirse bu ekler nasıl gösterilmelidir?
73. Aynen alıntılanan cümle, alıntıyı yapan yazarın cümlesinin içine gömülmüşse, alıntılanan cümlenin başında bulunan büyük harf, tırnak işaretinden sonra küçük harfe dönüştürülür mü? Neden?
74. Aynen alıntının başında bulunan ve uyum sebebiyle aynen alıntıda büyük harften küçük harfe veya küçük harften büyük harfe dönüştürülen harflerin köşeli parantez içinde verilmesi gerekli midir? neden?
Bölüm 11
YABANCI DİLDEN AYNEN ALINTILAR
75. Yabancı dilde yazılmış eserlerden aynen alıntı, yani Türkçeye çevirmeden kendi dillerinde alıntı yapılması caiz midir?
76. Yabancı dilden çeviri yoluyla yapılan alıntı, aynen alıntı formunda, yani tırnak içinde mi, yoksa mealen alıntı formunda mı verilmelidir? Neden?
77. Yabancı dilden yapılan çeviriler arasında “asla sadık (verbatim, yani mot à mot) çeviriler” ile “serbest çeviriler” arasında ayrım yapmak gerekir mi?
78. Bir alıntı asıl kaynağın yabancı dildeki orijinalinden değil, Türkçe çevirisinden yapılmış ise, atıf orijinal kaynağa mı, yoksa Türkçe çevirisine mi, yoksa ikisine birden mi yapılmalı?
79. Yabancı bir eserin Türkçeye çevirisi olsa bile, yazar, çeviriden değil, orijinalinden kendisi alıntı yapabilir mi?
80. Yabancı dilden yapılacak alıntıyı, yazar, bir arkadaşına Türkçeye çevirtebilir mi?
81. Çevirinin çevirisinden çeviri yoluyla alıntı yapılabilir mi? Örneğin bir Almanca eserin İngilizce çevirisinden Türkçeye çeviri yaparak alıntı yapılabilir mi?
Bölüm 12
AYNEN ALINTILARLA İLGİLİ DİĞER KONULAR
82. Aynen alıntının sonunda bulunan noktalama işaretleri sondaki tırnaktan, yani kapanış tırnağından önce mi, yoksa sonra mı konulmalıdır?
83. Aynen alıntının sonunda dipnot başvuru numarası bulunacaksa, dipnot başvuru numarası, kapanış tırnağının önünde mi, yoksa arkasında mı yer almalıdır?
84. Tek başına bir cümle oluşturmayan aynen alıntılardan sonra virgül işaretinin konulması gerekiyorsa, virgül, kapanış tırnağından önce mi, yoksa sonra mı konulur?
85. Aynen alıntı, bağımsız cümle olma niteliğini yitirip, alıntıyı yapan yazarın cümlesinin bir parçası hâline gelmiş ise bu cümlenin sonunda bulunan nokta alıntıya alınır mı?
Bölüm 13
ALINTI ŞARTLARI
86. Alıntının, bazı cümle veya fıkralarla sınırlı olması şartı ne anlama gelir?
87. Uzun alıntı, diğer şartlara uyulmuş olsa bile, yani tırnak içinde verilmiş ve alıntının kaynağı gösterilmiş olsa bile alıntılanan yazarın telif haklarını çiğner. Neden?
88. Maksadın haklı göstereceği nispeti aşan miktarda alıntı yapmak neden yasaktır?
89. Kaynağı gösterilsin veya gösterilmesin, tırnak içine alınsın veya alınmasın, girintili paragraf içinde verilsin veya verilmesin, istisnalar dışında, bir yazardan bir seferde bir sayfadan uzun bir alıntı yapmak neden yasaktır?
90. Plân alıntısı yapılabilir mi? Neden?
91. Uzun alıntılar, yapılacaksa, mealen alıntı formunda değil, aynen alıntı formunda verilmelidir. Neden?
92. Bir sayfayı aşan uzun aynen alıntılarda, ilk paragrafın başına açılış tırnağı ve son paragrafın sonuna da kapanış tırnağı konulması yetmez, ayrıca her paragrafın başına bir de açılış tırnağı konulmalıdır. Neden?
93. Koruma süresinin “hayat + 70 yıl” ile sınırlı olması kuralı, yazarın manevî haklarına getirilen bir istisna değil, malî haklarına getirilen bir istisnadır. Neden?
94. Koruma süresi dolmuş eserler tekrar yayınlanırken, yayınlayanın eserde değişiklik yapma hakkı var mıdır?
95. Alıntı şartları bakımından koruma süresi dolmuş eserlerden yapılacak alıntılar ile koruma süresi dâhilinde olan eserlerden yapılacak alıntılar arasında fark var mıdır?
96. Mevzuat ve içtihattan uzun alıntı yapılması caiz midir?
97. Gazetelerde çıkan haberlerden uzun aynen alıntılar yapılması caiz midir?
98. Resim, karikatür, fotoğraf, çizim, harita gibi değişik görsel malzemeler, kaynağı gösterilerek. Eser sahibine atıf yapılarak alıntılanabilir mi?
99. Koruma süresi dolmuş veya public domain’de bulunan görsel malzeme alınırken eser sahibinin adı ve eserin varsa künye bilgilerinin gösterilmesi gerekir mi?
100. Görsel malzemenin izinleri alma sorumluluğu kime aittir? Yazara mı, yayınevine mi?
101. Alıntının “münderecatı aydınlatmak maksadıyla” yapılması şartı ne demektir?
102. Alıntının kendisinin alıntı yapan yazarın eserinin “ana unsuru olamaz; bir yan unsur olarak kalmalıdır” şartı ne demektir ?
103. Bir başlık altındaki konudan alıntılar çıkarılınca, metin çöküyorsa, bu husus, neyi gösterir?
104. Alıntının belli olacak şekilde yapılması şartı ne anlama gelir? Bu şartın aynen alıntılar ve mealen alıntılar için gerekleri nelerdir?
105. Sahibinin hususiyetini taşıma şartı ne anlama gelir? İnsan eli tarafından yazılmış her metin, kaçınılmaz olarak sahibinin hususiyetini zaten taşımaz mı?
106. Asıl eser sahibinin izni olmadan, eser sahibinin ismi belirtilerek işleme yapılabilir mi?
107. Bir ders kitabından yararlanarak slaytlar hazırlanabilir mi? Bir ders kitabından istifade edilerek bir YouTube ders videosu çekilebilir mi?
108. Esinlenme ile alıntı arasında ne benzerlik ve ne fark vardır?
109. Esinlenmenin kaynağını göstermeye gerek var mıdır?
110. Farkında olmadan alıntı nedir? Farkında olmadan alıntı iddiasının dinlenebilmesinin şartları nelerdir?
111. Farkında olmadan alıntı savunması aynen alıntılar için geçerli olabilir mi? Neden?
112. “Çifte yaratma” nedir? Çifte yaratma durumunda bir yazarın diğerine atıf yapma yükümlülüğü var mıdır?
113. Çifte yaratma iddiasının dinlenebilmesinin şartı nedir?
114. Bir doktora tezi sona yaklaşmışken aynı konuda bir başka doktora tezi savunulmuş ise, doktora tezini henüz bitirmemiş öğrencinin, bitmek üzere olan tezini yeni teze göre gözden geçirme yükümlülüğü var mıdır?
Bölüm 14
KAYNAK GÖSTERME ŞARTLARI
115. Kaynak gösterme, neden alıntının en önemli kuralı ve olmazsa olmaz şartıdır?
116. Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa göre (m.35/son), kaynak gösterilirken belirtilmesi gereken minimum unsurlar nelerdir?
117. Bir yazar geçmişte okuduğu bir fikri, kimin fikri olduğunu hatırlayamaz ve gerekli bütün araştırmaları yapmasına rağmen bulamaz ise, fikiri kaynağını göstermeden verebilir mi?
118. Kaynak yeterli bir şekilde gösterilmesi ne anlama gelir?
119. “Ne kadar alıntı varsa, o kadar atıf olmalıdır” sözü hangi ilkeyi anlatır?
120. Alıntıların kaynağı topluca gösterilebilir mi? Neden?
121. Aynı yazardan yapılan alıntılar, araya başka kaynak girmeden birbirini izliyor ise, alıntıların kaynağı en sonda topluca gösterilebilir mi?
122. Bir yazardan alınan ilk paragraftan sonra o yazara atıf yapıp, daha sonra atıf yapmadan aynı yazardan beş paragraf daha alınırsa ortaya hangi suç çıkar?
123. Kaynak gösterilen kitabın künye bilgilerinin sadece çalışmanın sonundaki “kaynakça”da verilmesi kaynak gösterme anlamına gelir mi?
124. Önsözde isim zikretme, teşekkür etme kaynak gösterme yerine geçer mi?
125. Yazar, başkasından almadığı, kendi yazdığı bir cümle veya paragraf için, şu ya da bu sebeple, başka bir yazara atıf yapıyorsa, ortaya hangi suç çıkar?
126. Yazar, alıntıyı bir yazardan yapmasına rağmen, atfı o yazara değil, bir başka yazara yapıyorsa, ortaya hangi suç çıkar?
127. Alıntının bir yazardan yapılıp, atfın o yazara değil, bir başka yazara yapılması durumunda ortaya hangi suç çıkar?
128. Alıntının sadece bir yazardan yapılmış olmasına rağmen, atfın sadece o yazara değil, o yazarla birlikte başka bir yazara veya yazarlara yapılması durumunda da ortaya hangi suç çıkar?
129. Aynı dipnotta, hem kaynak gösterme, hem de yönlendirme atfı birlikte yapılabilir mi?
130. Anonim bilgi nedir? Anonim bilgiler için kaynak gösterilmesine gerek var mıdır?
131. Bir yazar, anonim bilgileri, yani genel bilgileri, kendi cümleleriyle değil, bir başka yazarın cümleleriyle aktarmış ise, genel bilgiyi aldığı yazara atıf yapmalı mıdır? Neden?
132. Fikir ve sanat eserleri hukukunda sadece içerik değil, aynı zaman da üslûbun da korunması ne anlama gelir? İçeriğin değil; üslûbun alınması durumunda ortaya intihal suçu çıkar mı?
133. Kaynaksız alıntı yapma korkusu nedir? Bu korku neye yol açar?
134. Bir fikrin, bir bilginin genel bilgi olarak nitelendirip nitelendirilemeyeceği hususu tartışmalı ise kaynak gösterilmesinde yarar vardır. bunun altında hangi ilke yatar?
Bölüm 15
MEVZUAT VE YARGI KARARLARINDAN ALINTI ŞARTLARI
(Mevzuat ve Yargı Kararlarından Yararlanma Serbestisi)
135. Mevzuat ve yargı kararlarından her hangi bir suretle yararlanma serbestisi için mevzuat ve yargı kararlarının resmen yayınlanmış veya ilan olunmuş olması şart mıdır?
136. Mevzuatın başka kişi veya kurumlarca oluşturulan konsolide metinlerinden yararlanma serbest midir?
137. Yargı kararlarına eklenmiş özetler, serbesti kapsamına girer mi?
138. Mevzuattan ve yargı kararlarından uzun, aynen veya mealen alıntı yapılabilir mi?
139. Mevzuat ve yargı kararlarından kaynağı gösterilmeksizin alıntı yapılabilir mi?
140. Bir yazarın gerçekte doktrinden yaptığı alıntıyı gizlemek için, doktrine değil de, mevzuat ve yargı kararlarına atıf yapması durumunda ortaya hangi sorun çıkar?
141. Yapılan alıntı gerçekte doğrudan doğruya yargı kararından değil, bir başka yazarın kitabında verilmiş bir yargı kararından alınmış ise, ortaya hangi sorun çıkar?
142. Bir yargı kararının başka bir yazar tarafından özetlenmesinden, yorumlanmasından, değerlendirilmesinden ve eleştirisinden alıntı yapmak, FSEK, madde 31’de öngörülen içtihattan yararlanma serbesti kapsamına girer mi?
Bölüm 16
YARGI KARARLARINDA ALINTI YAPMA ŞARTLARI
143. Alıntı ve atıf kuralları mevzuat ve içtihadı, yani kanun koyucuyu ve hâkimleri de bağlar mı?
144. Doktrinin mevzuat ve içtihattan alıntı yapma serbestisi vardır; bunun karşılığında mevzuat ve içtihadın da doktrinden alıntı yapma serbestisi var mıdır?
145. Yazarlar intihal suçunu işleyebilecekleri gibi, hâkimler de ve keza kanun metnini ve keza kanun tasarısı ve teklifini ve gerekçe gibi kanunların travaux préparatoires’ını yazan kişiler de intihal suçunu işleyebilirler mi?
146. Yargı kararlarında alıntıların kaynağı kararın neresinde gösterilmelidir? Kaynağın dipnotta gösterilmesi şart mıdır? Metin içinde de gösterilebilir mi?
147. Yargı kararlarında yapılan usûlsüz alıntının ek ve zincirleme zararlara yol açması ne demektir?
Bölüm 17
ÖRNEKLERİYLE USÛLSÜZ ALINTI TÜRLERİ
148. Kaynaksız alıntı kavramı mı, yoksa usûlsüz alıntı kavramı mı daha geniştir?
149. Neden genellikle bir eserde usûlsüz alıntılar tek başına bulunmaz. Bir eserde bir veya birkaç usûlsüz alıntı rastlanmış ise, neden o eserde pek muhtemelen daha pek çok usûlsüz alıntı vardır?
150. Yüzlerce usûlsüz alıntının bulunduğu kitapta, belirli bir alıntının sehven yapılmış olduğu iddiası neden dinlenmez? “Fraus omnia corrompit” ilkesi nedir?
151. Tırnak içine alınmadan verilmiş aynen alıntılar, neden birer usûlsüz alıntıdır?
152. Üç satırdan uzun olup da girintili paragraf biçiminde verilmeyen aynen alıntılar, istisnalar dışında, neden birer usûlsüz alıntıdır?
153. Mealen verilen alıntı ile alıntının aslı arasında sadece bir iki kelimelik fark var ise, bu bir iki kelimelik farkı da kaldırmak ve bu alıntıyı mealen alıntı formunda değil, aynen alıntı formunda vermek gerekir. Neden?
154. Bir yazarın, geçmişte yayınladığı kendi eserinden bugün kaynağını göstermeksizin alıntı yapması intihal suçunu oluşturur mu? Neden?
155. Bir yazar daha önce yayınladığı bir eserini kısmen veya tamamen tekrar yayınlayabilir mi?
156. Tekrar yayınlanan eser, akademik atama ve yükselmelerde iki ayrı eser olarak gösterilebilir mi?
157. Bir yazar daha önce yayınladığı iki ayrı kitabı daha sonra tek bir kitap olarak yayınlayabilir mi? Bir yazar daha önce yayınladığı bir kitabı daha sonra ikiye bölerek iki ayrı kitap olarak da yayınlayabilir mi?
Bölüm 18
TRANSİT ATIFLA YAPILMIŞ ALINTILAR
158. Transit atıf nedir? Transit atıfla yapılmış alıntılar neden bir usûlsüz alıntı örneğidir?
159. Maddî hatalarında alıntılanması transit atfın ve dolayısıyla usûlsüz alıntının tartışılmaz kanıtıdır. Neden?
160. Bir paragrafın hem ana metninin, hem de dipnotunun alınması ortada transit atıf bulunduğunun tartışmasız bir kanıtıdır. Neden?
161. İki kitap arasında nastlantı sonucunda belli bir konuda dipnotlar arasında benzerlik bulunması, aynı dipnotlarda aynı kaynaklara atıf yapılması ve keza dipnotların her iki kitapta da aynı sırayla dizilmiş olmaları mümkün müdür?
Bölüm 19
ÇEVİRİ YOLUYLA YAPILMIŞ USÛLSÜZ ALINTILAR
162. Bir yazar, alıntı yapacağı yabancı dildeki cümleyi kendisi Türkçeye çevirmemiş ise bu cümlenin daha önce yapılmış bir Türkçe çevirisini almış ise, çevirinin kaynağını nasıl göstermelidir?
163. Transit çeviri sorunu nedir?
164. Bir alıntının Türkçe çeviriden alındığı veya Türkçe çeviriden yararlanarak yapıldığı anlaşılmasın diye orasından burasından bir iki kelimenin çıkarılarak veya eklenerek veya değiştirilerek verilmesi durumunda ortaya hangi sorun çıkar?
165. Yabancı dilde yazılmış 20 kelimelik bir cümlenin iki ayrı Türk yazar tarafından kelimesi kelimesine aynı şekilde veya 20 kelime üzerinden 16 kelimesi aynı olacak şekilde Türkçeye çevrilmiş olması ne anlama gelir?
166. Yabancı dildeki aynı cümlenin iki ayrı yazar tarafından yapılmış Türkçe çevirisinde aynı hata bulunması neyi gösterir?
167. Bir çeviride sadece ana metnin değil, ana metne bağlı dipnotun veya dipnotların da alınması neyi kanıtlar?
Bölüm 20
USÛLSÜZ ALINTININ İSPATI
168. Alıntı ile alıntının kaynağı olan cümle ve paragraflar kelimesi kelimesine aynıysa veya bunların arasında rastlantıyla açıklanamayacak derecede benzerlik var ise, bu neye delil teşkil eder?
169. Bir yazarın bir cümlesinin “alıntı” olması için bu cümle ile bir başka yazarın cümlesinin kelimesi kelimesine aynı olması veya bu cümleler arasında rastlantıyla açıklanamayacak oranda benzerlik olması şart mıdır?
170. İki yazarın cümleleri içerik olarak birbirinden farklıysa, yani cümleler arasında anlam bakımından ortaklık yoksa ortada bir “alıntı” olmadığı söylenebilir mi?
171. Alıntıyı oluşturan bilgi, orijinal bir bilgiyse, iki farklı yazarın cümleleri arasında anlam bakımından benzerlik bulunması alıntının ispatı için yeterli midir? Böyle bir durumda üslûpta da benzerlik aranır mı?
172. Genel bilgilerin dışında kalan bilgiler ise özgün bilgilerdir. Özgünlükten maksat, bilimde yenilik getirme midir?
173. Kelimeler arasında ayniyet veya rastlantıyla açıklanamayacak derecede benzerlik, hem genel bilgi, hem de özgün bilgiye ilişkin alıntılarda ispat için yeterli delil oluşturur. Bu delili o dili bilen herkes takdir edebilir mi?
174. İki yazarın cümleleri arasında hangi oranda benzerlik var ise, ikinci yazarın cümleyi birinci yazardan aydığı söylenebilir?
175. Usûlsüz alıntıların tespitinde intihal programları işe yarar mı?
176. Dürüst karar vermenin ahlâkî sorumluluğunun yerine geçecek bir teknik veya bir sistem veya bir program neden yoktur?
177. Usûlsüz alıntı tespiti konusunda geçerli olan ve kendisine güvenilebilecek “şüphe karineleri” var mıdır?
178. Alıntı ve atıf usûlleri konusunda yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin iyi niyetli ve dürüst olduklarını varsaymak gerekir mi?
179. Bir yüksek lisans ve doktora tezinin çok ciddi bir bilim adamının danışmanlığında hazırlanması ve çok ciddi bilim adamlarından oluşan bir jüri tarafından kabul edilmesi, söz konusu tezin usûlsüz alıntıdan ari olduğu anlamına gelir mi?
180. Bir kitapta usûlsüz alıntı bulunduğu iddiasını ispat etme külfeti kime düşer? Yazar kitabında usûlsüz alıntı bulunmadığını ispatla yükümlü müdür?
Bölüm 21
USÛLSÜZ ALINTI SAVUNMALARI
Usûlsüz Alıntı Yapanların Kendilerini Savunmak
İçin Kullandıkları Argümanlar
180. Alıntı ve atıf usûllerine sadece saf akademik kitaplarda değil, halkı bilgilendirmek için yazılmış popüler bilim kitaplarında, öğrenciler için yazılmış ders kitaplarında, yardımcı ders kitaplarında, mezunlar için yazılmış meslek sınavlarına hazırlık kitaplarında da geçerli midir?
181. Popüler kitaplar, başucu kitapları, yardımcı kitaplar, sınavlara hazırlık kitapları için kaynak gösterme zorunluluğunun olmadığı savunulabilir mi?
182. Usûlsüz alıntı bahsedilebilmesi için, alıntının kendisinden yapıldığı kitabın bir bilimsel eser olması gerekir mi?
183. Alıntı yapılan metnin “sahibinin hususiyetini taşımadığı” savunması, ilim ve edebiyat eserleri alanında geçerli bir savunma mıdır?
184. “Alıntı yok esinlenme vardır” savunmasına neden itibar edilmez?
185. İki yazarın cümleleri arasında yüksek oranda benzerlik varsa, örneğin 30 kelime üzerinden 25 kelime anıysa, ortada sadece rastlantı sonucunda bir benzerlik bulunduğu iddiasına itibar edilebilir mi?
186. Kaynağı gösterilmemiş alıntıya komşu alıntılarda kaynağın gösterilmiş olmasının kaynaksız alıntı sorununun varlığı konusunda doğuracağı bir sonuç var mıdır?
187. Onlarca kaynaksız alıntının bulunduğu yerde “kaynak göstermeyi unutmuşum” savunmasına itibar edilebilir mi?
188. Aynı konuda yazılmış başka kitaplarda da usûlsüz alıntıların bulunması, belli bir kitapta bulunan usûlsüz alıntılara mazeret teşkil eder mi?
189. Bir yazarın usûlsüz alıntı yaptığını iddia eden yazarın da usûlsüz alıntı yaptığı iddiasının ileri sürülmesinin ilk usûlsüz alıntı iddiası üzerinde doğuracağı bir sonuç var mıdır?
Bölüm 22
USÛLSÜZ ALINTIYLA MÜCADELE
190. Eseri usûlsüz alıntıya kurban giden yazarın eseri üzerindeki haklarını neden korumak gerekir? Bu işte neden kamu yararı vardır?
191. Eseri usûlsüz alıntıya kurban giden yazar, eserini korunak için hangi davaları açabilir?
192. Bir devlet üniversitesinde çalışan öğretim üyesi olan yazarın yaptığı kaynaksız alıntı bir görev suçu oluşturur mu?
193. Usûlsüz alıntıyla mücadele etmenin yetersizlikleri nelerdir?
İkinci Kısım
ATIF USÛLLERİ
194. Alıntı ve atıf kavramları arasında ne ilişkin ve ne fark vardır?
195. “Atıf” ne demektir? “Atıf” terimi yerine aynı veya benzer anlamda kullanılan başka terimler var mıdır? varsa bunlar nelerdir?
196. “Kaynak gösterme” ne demektir?
197. “Atıf” kavramı mı, yoksa “kaynak gösterme” kavramı mı daha geniştir?
198. “Zikretme” ne demektir? Atıf ile zikretme arasında ne fark vardır? Atıf yerine zikretme terimi kullanılabilir mi?
199. Türkçede “atıf” terimi, hangi İngilizce ve Fransızca terimin karşılığı olarak kullanılır?
200. Atfın birinci fonksiyonu nedir?
201: “Kaynak gösterme atfı”, “destek atfı” ve “yönlendirme atfı” arasında ne fark vardır?
202. Atıf nerede yapılmalıdır? Metin içinde mi, dipnotta mı? Neden?
203. Atıfların makalenin veya bölümün veya kitabın sonunda “sonnot usûlü” ile yapılmasının yarar ve zararları nelerdir?
204. Atfı oluşturan iki temel unsur nedir?
205. Künye ne demektir? Künye bilgileri nelerdir? Bu bilgiler atfın hangi kısmında bulunur?
206. Yer belirleyicisi nedir? Yer belirleyicisi bilgileri, nelerdir? Bu bilgiler atfın hangi kısmında verilir?
Birinci Alt-Kısım
MEVZUATA ATIF USÛLLERİ
207. Mevzuata atfın birinci unsuru olan “künye” kısmında, mevzuatın hangi bilgileri yer alır?
208. Mevzuata atfın ikinci unsuru olan “yer belirleyicisi” unsurunda, mevzuata ilişkin hangi bilgiler bulunur?
209. Mevzuata çok yoğun olarak atıf yapmaktan neden kaçınmak gerekir?
210. Mevzuata atıfta, ilk atıflar dışında, tam künye atıf gerekli değildir. Neden?
211. Mevzuata atıfta, hangi şartlarda, mevzuat isimlerinde kısaltma yapılması caizdir?
212. Mevzuata yapılan atıflarda “madde”, “fıkra” ve “bent” kelimeleri nasıl kısaltılır?
213. Mevzuata atıf dipnotta değil, metin içinde parantez arasında yapılabilir mi? Neden? Bunun şartı var mıdır?
Bölüm 23
KANUNLARA ATIF USÛLLERİ
214. Kanunlar nasıl zikredilir?
215. Kanunun tarihinde ay bilgisi ayın ismiyle (Ocak, Şubat, Mart, …), yoksa rakamıyla mı yazılmalıdır?
216. “… sayılı Kanun” mu, yoksa “… numaralı Kanun” mu denmelidir?
217. Kanunlara atıf yapılırken “… tarihli ve … sayılı” formatı mı, yoksa “… tarih ve … sayılı” formatı mı kullanılmalıdır?
218. Kanunlara atıfta “… günlü Kanun” formatı mı, yoksa “… tarihli Kanun” formatı mı kullanılır?
219. Kanunlar tarihleri belirtilmeksizin sadece sayı ve başlıklarıyla zikredilebilirler mi?
220. Kanunlar sayıları belirtilmeksizin tarih ve başlıklarıyla zikredilebilirler mi?
221. Kanunlar, başlıkları zikredilmeksizin sadece tarih ve sayılarıyla zikredilebilirler mi?
222. Kanunlar sadece tarihleriyle zikredilebilirler mi?
223. Kanunlar sadece sayılarıyla da zikredilebilirler mi?
224. Kanunlar, tarih ve sayısı belirtilmeksizin, sadece başlıklarıyla zikredilebilirler mi?
225. Kanun başlıklarını kısaltmak ne zaman caizdir?
226. Kanunlara atıfta yer belirleyicisi olarak ne kullanılır?
227. Ana metinde, normal cümlenin bir parçası olarak madde numaraların madde kelimesinin önünde mi, sonunda mı zikredilir? Yani “Anayasanın 13’üncü maddesine göre …” mi, yoksa “Anayasa, m.13’e göre …” mi denir?
228. Ana metinde, normal cümlenin bir parçası olarak madde numaraları madde kelimesinin önünde veriliyorsa, madde numarası ve “-nci” eki nasıl yazılır? Örneğin “2’nci maddesi” mi, yoksa “2 nci maddesi” mi, yoksa “2. maddesi” mi yazılır?
229. Ana metin içinde veya dipnotta atıfta, madde kelimesi nasıl kısaltılır? “m.” şeklinde mi, yoksa “md.” şeklinde mi?
230. Madde numarası verilirken “m.” kısaltması ile madde numarası arasında boşluk (ara) bırakılır mı? Yani “m.1” diye mi, yoksa “m. 1” diye mi yazılır?
231. Kanunların sonunda yer alan ek maddelere nasıl atıf yapılır?
232. Bis, ter, quater gibi Latince frequentativa sayıları, kanunlara atıfta ne zaman kullanılır? Bu sayıların anlamı nedir? Bunlar nasıl yazılır?
233. Türkiye’de kanunların maddeleri arasına eklenen yeni maddelerin numaralandırılması nasıl yapılır?
234. Mükerrer maddelere nasıl atıf yapılır?
235. Geçici maddelere nasıl atıf yapılır?
236. Fıkra nedir? Fıkraya atıf ne zaman yapılır? Fıkra belirtilmeksizin bir kanun maddesine atıf yapılabilir mi?
237. Metin içinde normal cümlenin bir parçası olarak zikredilirken fıkra numarası yazıyla mı rakamla mı gösterilir? Yani “20’nci maddenin üçüncü fıkrası” mı, yoksa “20’nci maddenin 3’üncü fıkrası” diye mi yazılır?
238. Kısa künye atıfta madde numarası ile fıkra numarası arasına hangi işaret konulur? taksim mi, tire mi, yoksa fıkra numarası parantez içine mi alınır? Yani m.20/3 mü, m.20-3 mü, yoksa m.20(3) mü denir?
239. Fıkralara atıfta fıkra numarası Roma rakamıyla gösterilebilir mi? Yani m.20/3 yerine m.20/III diye yazılabilir mi?
240. Kanunlara atıfta madde ve/veya fıkra numarasından başka cümle numarasını belirtmek gerekir mi?
241. Bentler atıfta küçük harfler mi, yoksa rakamlar mı kullanılır?
242. Bentlere kısa künye atıfta fıkra numarası ile bent numarası arasına hangi işaret konulur? taksim işareti mi, yoksa tire işareti mi konulur? Yoksa bent numarası parantez içine mi alınır?
243. Atıf yapılan madde, fıkra, bent veya cümle değişikliğe uğramış ise, atıf yapılan hükme nasıl atıf yapılır?
244. Yürürlükten kaldırılan bir kanuna veya bir kanunun yürürlükten kaldırılan bir maddesine ya da bir fıkrasına nasıl atıf yapılır?
245. Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen bir kanuna veya bir kanunun iptal edilen bir maddesine ya da bir fıkrasına nasıl atıf yapılır?
246. Resmî Gazeteye nasıl atıf yapılır? Resmî Gazetenin sayısını vermek gerekli midir?
247. Resmî Gazeteye atıf yapılırken “Resmî Gazete” ibaresi, italik mi, yoksa normal mi yazılmalıdır?
248. “Resmî Gazete” ibaresinin RG harfleriyle kısaltılması caiz midir?
249. Resmî Gazetenin tarihindeki ay bilgisinin ayın ismiyle mi, yoksa numarasıyla mı yazılmalıdır?
250. Resmî Gazetenin mükerrer sayısına nasıl atıf yapılır?
251. Resmî Gazeteye atıf yaparken sayfa numarasını belirtmeye gerek var mıdır?
252. Düstura nasıl atıf yapılır? Düsturda tertip numarası nedir? Nasıl belirtilir?
253. Değişikliğe uğramış madde metinlerinden alıntıları Resmî Gazeteden mi, yoksa Mevzuat Bilgi Sisteminden mi yapmakta yarar vardır?
254. Travaux préparatoires nedir? Kanunlara atıfta nasıl gösterilir?
255. Kanunlara atıfta kaynak bilgisinin gösterilmesi şart mıdır?
256. Osmanlı kanunlarından ve keza 1 Aralık 1928’den önce yayınlanan Cumhuriyet kanunlarından bir alıntı yapılmış ise, alıntılanan metnin yazı çevriminin kimin tarafından yapıldığını da göstermek gerekir mi?
257. Fransa’da kanunlar nasıl zikredilir?
258. Almanya’da kanunlar nasıl zikredilir?
259. ABD’de kanunlar nasıl zikredilir?
260. Birleşik Krallık’ta kanunlar nasıl zikredilir?
261. Kanunlara atıfta yabancı resmî gazeteler nasıl gösterilir?
262. Türkçe bir çalışmada yabancı kanunlara atıf yaparken kısaltma kullanmak caiz midir?
263. Institutiones’e atıf nasıl yapılır?
264. Metin içinde kendisine atıf yapılan yürürlükteki kanunların künye bilgilerini bibliyografyada ayrıca vermeye gerek var mıdır?
265. Bibliyografyada kanunlar verilecekse nasıl verilir?
266. Dizin de kanunlar verilecekse nasıl verilir?
Bölüm 24
KANUN DIŞINDAKİ MEVZUATA ATIF USÛLLERİ
267. Anayasalara nasıl atıf yapılır? Anayasalara atıfta tarih ve sayı bilgisini vermeye gerek var mıdır?
268. Anayasalara kısa künye nasıl atıf yapılır? “Anayasa” kelimesi nasıl kısaltılır?
269. Yabancı anayasalara nasıl atıf yapılır?
270. Yabancı anayasanın kendi dilindeki ismini Türkçeye çevirmeye gerek var mıdır? Örneğin 1949 Alman Anayasasına atıf yapılırken Anyasanın adını olarak “Anayasa” terimi mi, yoksa “Temel Kanun” terimi mi kullanılmalıdır?
271. Türkçe yazılan bir kitapta yabancı anayasaların isimleri kendi dillerindeki kelimelerle kısaltılabilir mi? Örneğin 1949 Alman Anayasası, Türkçe yazılan bir kitahta “GG” şeklinde kısaltılabilir mi?
272. Anayasaların “başlangıç (dibace, preamble)” bölümlerine nasıl atıf yapılır?
273. Türkiye’nin taraf olduğu iki taraflı uluslararası andlaşmalara nasıl atıf yapılır? Bunlara atıf yapılırken hangi künye bilgileri zikredilir?
274. Türkiye’nin taraf olduğu çok taraflı uluslararası andlaşmalara –ki bunlara çoğunlukla “uluslararası sözleşmeler” denir–, nasıl atıf yapılır? Bunlara atıf yapılırken hangi künye bilgileri zikredilir?
275. Uluslararası sözleşmeden yapılan alıntı, sözleşmenin daha önce yapılmış bir Türkçe çevirisinden alınmış ise, atıf nasıl yapılır?
276. Türkiye Cumhuriyeti tarafından onaylanmış ve Türkiye Cumhuriyetinin taraf olduğu uluslararası sözleşmelerin hangi Türkçe metninden alıntı yapılmalıdır? Resmî Gazetede yayınlanmış Türkçe çeviriden alıntı yapmak zorunlu mudur?
277. Bir sözleşmeye resmi ismiyle değil, bilinen diğer bir ismiyle atıf yapılabilir mi?
278. “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi” mi, yoksa “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi” mi doğrudur?
279. Türkiye’nin taraf olmadığı uluslararası andlaşma ve sözleşmelere, nasıl atıf yapılır?
280. Uluslararası andlaşma ve sözleşme metinlerinin İngilizce veya Fransızca dillerindeki orijinal metinlerinden, Türkçeye çeviri yapılmaksızın doğrudan doğruya alıntı yapılması caiz midir?
281. Uluslararası andlaşma ve sözleşmeler dışındaki diğer usûlsüz alıntı belgelere nasıl atıf yapılır?
282. Avrupa Birliği mevzuatına nasıl atıf yapılır?
283. Uluslararası andlaşmalara atıf yapılırken, yer belirleyicisi olarak ne kullanılır?
284. Uluslararası andlaşmaların “başlangıç (dibace, preamble)” bölümlerine nasıl atıf yapılır?
285. Kanun hükmünde kararnameler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
286. Cumhurbaşkanlığı kararnameleri nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
287. Tüzükler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
288. Cumhurbaşkanı yönetmelikleri nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
289. 9 Temmuz 2018 tarihinden önce Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan yönetmelikler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
290. Cumhurbaşkanı yönetmelikleri dışındaki yönetmelikler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
291. Cumhurbaşkanlığı genelgeleri nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
292. Değişik isimler taşıyan düzenleyici işlemler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
293. TBMM kararları nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
294. Bireysel idarî işlemler nasıl zikredilir? Bunlara atıf yaparken verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir?
İkinci Alt-Kısım
MAHKEME KARARLARINA ATIF USÛLLERİ
Bölüm 25 MAHKEME KARARLARINA ATIFTA GENEL VE ORTAK USÛLLER
295. Mahkeme kararlarına atıf, hangi unsurlardan oluşur? Mahkeme kararlarına atıf yaparken neleri zikretmek gerekir?
296. Dipnotta mahkeme kararlarına atıfta mahkemenin adı, kurul ve daire isimleri kısaltılması caiz midir?
297. Mahkeme kararlarına atıfta, karar tarihinde ay bilgisi, rakamla mı, yoksa Ocak, Şubat, Mart gibi ismiyle mi yazılmalıdır?
298. Mahkeme kararlarına atıfta, “… tarihli ve … sayılı … karar” formatı mı, yoksa “… tarih ve … sayılı … karar” formatı doğrudur?
299. “20 Mart 2022 günlü karar” ifadesi mi, yoksa “20 Mart 2022 tarihli karar” ifadesi mi doğrudur?
300. Mahkeme kararlarına atıfta, karar tarihi, yoksa karar sayısı mı önce verilmelidir?
301. Mahkeme kararları neden sadece tarihleriyle zikredilemez?
302. Esas sayısı nedir? Karar sayısı nedir? Türk mahkeme kararlarına atıfta (Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararları haricinde) hem esas sayısını, hem de karar sayısı vermek gerekir mi? Sadece esas veya sadece karar sayısı verilse olmaz mı?
303. Türkiye’de, esas ve karar sayısı birbirinden nasıl ayrılır? Sayının başındaki yılı gösteren dört rakam ile sonraki rakamlar arasına hangi işaret konulur?
304. Türk mahkeme kararlarına atıfta kullanılan E. ve K. harfleri neyi simgeler?
305. Kararlara atıfta tarihten sonra, önce esas sayısı mı, yoksa karar sayısı mı verilir?
306. Mahkeme kararlarına atıfta “sayılı” kelimesi yerine “numaralı” kelimesi kullanılabilir mi?
307. Bir mahkemenin normal kararları dışında değişik türde (“Değişik İş”, “Müteferrik”, “Yürütmeyi Durdurma”, “Siyasî Parti Kapatma” gibi) kararlarına nasıl atıf yapılır?
308. Medenî dünyada mahkeme kararları nasıl zikredilir?
309. Batı ülkelerinde karar isimlerinde bulunan “v.” veya “vs.” kısaltması ne anlama gelir?
310. Türkiye’de mahkeme kararlarına atıfta tarafların isimlerinin arasına “v.” veya “vs.” kısaltmasını koymak yerine tire işareti (-) veya taksim işareti (/) konulabilir mi?
311. Türkiye’de kararların isimlendirilmesinde Latince “versus” kelimesinin yerine Türkçe “karşı” kelimesi kullanılabilir mi?
312. Mahkeme kararlarında yapılan “anonimleştirme”, diğer bir ifadeyle “isimsizleştirme” nedir? Gerekli midir? Gerekli ise hangi durumlarda gereklidir?
313. Yargı kararlarına kısa künye atıf yapılabilmesinin şartları nelerdir?
314. Mahkeme kararlarına atıfta yer belirleyicisi olarak paragraf numarasının kullanılması en idealidir. Neden?
315. Mahkeme kararlarına paragraf numarasıyla atıf yapılabilmesinin ön koşulu nedir?
316. Mahkeme kararına atıfta paragraf numarası hangi işaret veya kısaltmadan sonra gösterilir?
317. “Pilcrow işareti (¶)” nedir? Ne zaman kullanılır?
318. Bir mahkeme kararının kendi metninde paragraflar numaralandırılmamış ise yer belirleyicisi olarak ne kullanılır?
319. Mahkeme kararlarına atıfta mahkeme karar dergileri gibi bilgi kaynaklarını da belirtmeye gerek var mıdır?
320. Atıflarda künye bilgilerinde geçen “tarih” ve “sayı” gibi kelimeler kısaltılmalı mıdır?
321. Mahkeme kararlarına atıf yaparken kararı yazan hâkim isminin belirtilmesi gerekir mi?
322. Heyet hâlinde çalışan mahkemelerde, karar oy birliği veya çokluğuyla alınmış ise, karara katılan çoğunluk üyelerinin isimlerinin zikredilmesi gerekir mi?
323. Heyet hâlinde çalışan mahkemelerde karşı oy veya gerekçede farklı oy yazılarını yazan hâkim veya hâkimlerin isimleri belirtilmeli midir?
324. İçtihattan alıntı miktarı ile çalışmanın özgünlüğü arasında nasıl bur ilişki vardır?
325. Bir çalışmada hangi durumlarda yargı kararlarına atıf yapmak gereklidir?
326. Bir çalışmadan atıf yapılacak mahkeme karanları nasıl seçilir?
327. Bir konuda eski kararlar varsa, yeni tarihli kararlara atıf yapmanın koşulu nedir?
Bölüm 26
TÜRK MAHKEME KARARLARINA ATIF USÛLLERİ
328. Anayasa Mahkemesinin norm denetimi kararlarına nasıl atıf yapılır?
329. Anayasa Mahkemesi kararlarına atıfta yer belirleyicisi olarak 2016 öncesi ve sonrası ne kullanılır?
330. Anayasa Mahkemesinin norm denetimi kararları nasıl isimlendirilebilir?
331. Anayasa Mahkemesinin Yüce Divan sıfatıyla verdiği kararlara nasıl atıf yapılır?
332. Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarına nasıl atıf yapılır?
333. Anayasa Mahkemesinin bireysel başvuru kararlarına atıfta yer belirleyicisi olarak ne kullanılır?
334. Yargıtay kararlarına nasıl atıf yapılır?
335. Yargıtay kararları nasıl isimlendirilmelidir?
336. Bölge adliye mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
337. Adlî yargıda ilk derece (bidayet) mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
338. Danıştay kararlarına nasıl atıf yapılır?
339. Danıştay kararları nasıl isimlendirilmelidir?
340. Bölge idare mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
341. İdarî yargıda ilk derece (bidayet) mahkemeleri kararlarına nasıl atıf yapılır?
342. Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
343. Yüksek Seçim Kurulu kararlarına nasıl atıf yapılır?
Bölüm 27
YABANCI MAHKEME KARARLARINA ATIF USÛLLERİ
344. Türkçe yazılan kitap ve makalelerde, yabancı mahkeme isimleri, Türkçe olarak yazılabilir mi? Örneğin Supreme Court of the United States yerine “ABD Yüksek Mahkemesi” denebilir mi?
345. Türkçe yazılan bir kitap veya bir makalede yabancı mahkeme isimleri, kendi ülkelerinde kullanılan kısaltmalarla kısaltılabilir mi? Örneğin Alman Anayasa Mahkemesi BVerfG şeklinde kısaltılabilir mi?
346. Yabancı mahkeme kararlarına atıfta “karar ismi (decision name)” ile “dava ismi (case name)” aynı şey midir?
347. Yabancı mahkeme kararlarına atıfta yabancı mahkeme “karar dergileri (law reports)”nin isimleri kendi ülkelerinde kullanılan kısaltmalarla kısaltılabilir mi?
348. ABD Yüksek Mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır? Örneğin Roe v. Wade, 410 U.S. 113, 154 (1973) örneğinde, Roe kimin ismidir? Wade kimin ismidir? 410 neyi gösterir? U.S. neyin kısaltmasıdır? 113 ve 154 numaraları neyin numaralarıdır?
349. ABD’de heyet hâlinde çalışan mahkemelerde karar, oybirliğiyle verilmiş olsa bile, kararı, mahkeme adına yazan başkanın veya üyenin adı karara atıf yaparken ayrıca belirtilir. Neden?
350. ABD’de heyet hâlinde çalışan mahkemelerde karar, oybirliğiyle verilmemiş ise dissenting veya concurring opinion’lara atıf yapılırken bu opinion’ları yazan hâkimin adı dissenting veya concurring ibareleriyle birlikte ayrıca belirtilir. Neden?
351. Birleşik Krallık’ta mahkeme kararlarına nasıl atıf yapılır?
352. Birleşik Krallık’ta mahkeme kararlarına atıfta kullanılan “eski sistem” nedir? Bu sistem hangi yıla kadar verilmiş kararlar için kullanılır? Bu sistemde atıf neye göre yapılır?
353. Birleşik Krallık’ta mahkeme kararlarına atıfta kullanılan “yeni sistem” veya “nötr atıf (neutral citation)” nedir? Bu sistem hangi yıldan sonra verilmiş kararlar için kullanılır? Bu sistemde atıf neye göre yapılır?
354. Birleşik Krallık’ta dava isimlerinde adı davacının ve davalının adları arasına konulan versus’un kısaltması v harfinden sonra nokta konulur mu?
355. Birleşik Krallık’ta ceza davalarının isimlerinde geçen “R” harfi ne anlama gelir? Örneğin “R v Evans” şeklindeki karar isminde R ne demektir? (s.778).
356. Birleşik Krallık’ta bazı mahkeme kararlarına atıfta kullanılan AC kısaltması neyin kısaltmasıdır?
357. Birleşik Krallık’ta örneğin “Page v Smith [1996] AC 155” şeklindeki bir atıfta 1996 neyi, 155 neyi gösterir?
358. Neutral citation sisteminde de atıf, kararın ismiyle başlar. Yukarıdaki Kural 597 burada da geçerlidir. Sonra kararın verildiği yıl, köşeli parantez içinde gösterilir (s.780).
359. Heyet hâlinde çalışan bir mahkeme kararının opinio seriatim şeklinde yazılması ne demektir? Bu tür kararlara nasıl atıf yapılır?
360. Fransız Anayasa Konseyi kararlarına nasıl atıf yapılır?
361. Fransız Anayasa Konseyi kararlarının künye bilgilerinde geçen DC, QPC, PDR, gibi harfler ne anlama gelir?
362. Fransız Yargıtayı, yani “Temyiz Mahkemesi (Cour de cassation)” kararlarına nasıl atıf yapılır?
363. Fransız Danıştayı kararlarına nasıl atıf yapılır?
364. Alman Federal Anayasa Mahkemesi kararlarına kısa künye nasıl atıf yapılır?
365. Alman Federal Anayasa Mahkemesi kararlarına tam künye nasıl atıf yapılır?
366. “BVerfGE 153, 1” şeklindeki bir atıfta “BVerfGE” neyin kısaltmasıdır? 153 neyin numarasıdır? 1 neyi gösterir? “BVerfG, 14.1.2020 - 2 BvR 1333/17, BVerfGE 153, 1” şeklindeki bir atıfta “2” neyi gösterir? “BvR” neyi simgeler? “1333/17” şeklindeki numara neyi gösterir?
367. Alman Federal Mahkeme (Bundesgerichtshof-BGH) kararlarına nasıl atıf yapılır?
368. Alman Federal İdare Mahkemesi (Bundesverwaltungsgericht-BVerwG) kararlarına nasıl atıf yapılır?
Bölüm 28
ULUSLARARASI MAHKEME KARARLARINA ATIF USÛLLERİ
369. Uluslararası Adalet Divanı kararlarına nasıl atıf yapılır?
370. Uluslararası Ceza Mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
371. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi (International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia) kararlarına nasıl atıf yapılır?
372. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi (International Criminal Tribunal for Rwanda) kararlarına nasıl atıf yapılır?
373. Avrupa Birliği mahkemelerinin kararlarına nasıl atıf yapılır?
374. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına nasıl atıf yapılır?
375. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına atıfta karar isminden sonra köşeli parantez içinde GC (Türkçe olarak BD) veya committee (Türkçe olarak komite) şeklinde bir belirtme yapılmamış ise, bundan bu kararın Mahkemenin hangi formasyonu tarafından verildiği sonucu çıkar?
376. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına atıfta tarın isminden sonra parantez içinde (dec., Türkçe olarak karar) kelimesi kullanılmamış ise, bundan bu kararın ne tür bir karar olduğu sonucu çıkar?
Üçüncü Alt-Kısım
DOKTRİNE ATIF USÛLLERİ
377. Hukuk yazınında doktrine atıflarda yazar-yıl sistemi mi, yoksa dipnot sistemi mi tercih edilmelidir?
378. Hukuk yazını için yazar-yıl sisteminin ve dipnot sisteminin karşılıklı avantaj ve dezavantajları nelerdir?
Birinci Ayrım
YAZAR-YIL SİSTEMİ
Bölüm 29
YAZAR-YIL SİSTEMİ
379. Yazar-yıl sisteminde atıf nerede yapılır?
380. Yazar-yıl sisteminde atıf nasıl yapılır? Metin içinde verilmesi gereken unsurlar nelerdir? Bu unsurların veriliş sırası ve şekli nasıldır?
381. Yazar-yıl sisteminde “kaynaklar listesi”nde verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir? Bunlar hangi sırayla ve hangi biçimde verilir?
382. Yazar-yıl sisteminde metin içinde iki yazarlı kitaplara nasıl atıf yapılır?
383. Yazar-yıl sisteminde metin içinde üç yazarlı kitaplara nasıl atıf yapılır?
384. Yazar-yıl sisteminde metin içinde dört ve daha fazla yazarlı kitaplara nasıl atıf yapılır?
385. Yazar-yıl sisteminde, metin içinde atıf bakımından, kitaplara atıf ile makalelere atıf arasında bir fark var mıdır?
386. Yazar-yıl sisteminde kaynaklar listesinde makalelerin künye bilgileri nasıl gösterilir?
387. Yazar-yıl sisteminde metin içinde kolektif ve derleme eserlere nasıl atıf yapılır?
388. Yazar-yıl sisteminde kaynaklar listesinde kolektif ve derleme eserlerin künye bilgileri nasıl gösterilir?
389. Yazar-yıl sisteminde kolektif ve derleme eserlerdeki bölümlere nasıl atıf yapılır?
390. Yazar-yıl sistemiyle mevzuata ve mahkeme kararlarına nasıl atıf yapılır?
391. Yazar-yıl sistemiyle arşiv belgelerine nasıl atıf yapılır?
392. Yazar-yıl sistemiyle internet kaynaklarına nasıl atıf yapılır?
393. Yazar-yıl sisteminde, aynı yazarın birden fazla eseri, kaynaklar listesinde kendi aralarında neye göre sıralanır?
394. Yazar-yıl sisteminde, aynı yazarın aynı yılda yayınlanmış birden fazla çalışmasına atıf yapılıyorsa, bu çalışmalar, kendi içinde, nasıl sıralanır ve gösterilir?
395. Yazar-yıl sisteminde, metin içinde atıflarda daime sayfa numarası belirtmeye gerek var mıdır?
396. Yazar-yıl sisteminde, metin içinde, yazar ismi cümlede zaten geçmiş ise, yazarın isminden sonra tekrar parantez açıp, yine yazar ismini bir kez daha yazmaya gerek var mıdır?
397. Yazar-yıl sisteminde, metin içinde bir parantez açıp, aynı anda birden fazla kaynağa atıf yapılabilir mi?
398. Yazar-yıl sisteminde metin içinde parantez arasında atıf yaparken, açıklama yapılabilir mi?
399. Kitap veya makalenin sonunda kaynaklar listesi olmadan yazar-yıl sistemi olmaz. Neden?
400. Yazar-yıl sistemi izlenerek yazılmış kitap ve makalelerde kaynaklar listesinde kaynaklar türlerine veya konularına göre bölümlere ayrılabilir mi?
401. Yazar-yıl sistemi izlenerek yazılmış kitap ve makalelerde dipnot olabilir mi?
İkinci Ayrım
DİPNOT SİSTEMİ
402. Dipnot sisteminde atıf nerede ve nasıl yapılır?
Bölüm 30
DİPNOT SİSTEMİNDE KİTAPLARA ATIF USÛLLERİ
403. Dipnot sisteminde kitaplara atıfta verilmesi gereken temel künye bilgileri nelerdir? Bunlar hangi sırayla ve hangi yazı tipi stiliyle verilir?
404. Bibliyografyada kitapların künye bilgileri verilirken yazarın soyadı, yazarın önadının önüne alınır. Neden?
405. Bibliyografyada kitapların künye bilgileri verilirken iki yazarlı kitaplarda ikinci yazarın soyadını da önadının önüne almak gerekir mi? Nadan?
406. Dipnotta atıf yapılacak ve keza bibliyografyada künye tam künye bilgileri verilecek kitap, dört ve daha fazla yazarlı bir kitap ise dipnotta ve bibliyografyada yazarların ismi nasıl gösterilir?
407. Dipnot sisteminde çeviri kitaplara nasıl atıf yapılır?
408. “Dipnot paragrafı stili” nedir?
409. Bibliyografyada girdi stili nedir? Bibliyografyada girdi hangi tür asılı paragraf stilinde verilir?
410. Bir dipnotta birden fazla kaynağa atıf yapılıyorsa, kaynaklar arasına hangi noktalama işareti konulur?
411. Dipnotta aynı yazarın birden fazla eserine atıf yapılıyorsa ikinci ve sonraki eserlere atıf yapılırken, isteğe bağlı olarak, yazar ismi yerine hangi kısaltma kullanılır? Atıf yapılan yazar bir kadın yazar ise bu kısaltma değişir mi?
412. Künye bilgilerinde kelimelerin ilk harfleri büyük mü, küçük mü yazılır?
413. Künye bilgilerinde hangi bilgi italikle yazılır?
414. Künye bilgileri verilirken kitap ana başlığı ile alt başlığı arasına hangi noktalama işareti konulur?
415. Türkçe yazılan kitap ve makalelerde yabancı kitaplara atıflarda, yazar isimleri arasına “and” “et” gibi bağlaçlar değil, Türkçe olarak “ve” bağlacı konulur. Neden?
416. Çeviri kitaplara atıfta, künye bilgileri arasında, çevirmenin ismi nerede ve nasıl gösterilir?
417. Türkçe yazılan kitap ve makalelerde Londra’da yayınlanmış bir kitaba atıf yapılırken yayın yeri olarak Londra mı, yoksa London mu yazılır?
418. Türkçe kitap ve makalelerin dipnot ve bibliyografyalarında in, et al., ibid, op. cit, infra, supra, cf., passim gibi kelimeler ve kısaltmalar kullanabilir mi? Neden?
419. Bu kısaltmalar ne anlama gelir? Ne zaman kullanılır?
420. Künye bilgileri verilirken kitap veya makale başlıklarının ve keza dergi isimleri Türkçeye çevrilir mi?
Bölüm 31
DİPNOT SİSTEMİNDE MAKALELERE ATIF USÛLLERİ
421. Makalelere atıfta verilmesi gereken künye bilgileri nelerdir ve bunlar shangi sırayla verilirler?
422. Dipnot sisteminde makalelere atıfta verilmesi gereken künye bilgilerinden hangisi tırnak içinde ve hangisi italik olarak yazılır?
423. Makale çevirilerine atıfta, çevirenin ismi nerede ve nasıl gösterilir?
424. Makalelerin künyesinde bütün unsurlar, yazar adı dâhil, başlık stilinde, yani sadece ilk harfleri büyük olmak üzere küçük harflerle verilir. neden?
425. Makalelere atıfta, makalenin yayınlandığı derginin ismi kısaltılmalı mıdır?
426. Makalelere atıfta dergi isminden sonra verilmesi gereken cilt, sayı ve yıl bilgileri nasıl ve hangi sırayla verilir?
427. Makalelere atıfta cilt ve/veya sayı bilgisinin Roma rakamıyla yazılması şart mıdır?
428. Makalelere atıfta sayı bilgisinin parantez içinde verilmesi gerekir mi?
429. Bibliyografyada makalelerin künye bilgisinde, makalenin atıf yapılan sayfası mı, yoksa makalenin dergide yayınlandığı başlangıç ve bitiş sayfası aralığı mı belirtilir? Neden?
430. Makalelere atıfta, makalenin yayınlandığı derginin yayın yeri ve yayınevi bilgisi verilir mi?
431. Derginin kâğıt nüshası var ise, atıfta dergiye ulaşılan internet kaynağını (URL) veya veri tabanı bilgisini belirtmeye gerek var mıdır?
Bölüm 32
DİPNOT SİSTEMİNDE DİĞER ESERLERE ATIF USÛLLERİ
432. Kolektif ve derleme eserlere atıfta, editör isminin yanına “Ed.”, “Der.” veya “Haz.” gibi bir kısaltmanın yazılması gereklidir? Neden?
433. Türkçede birden fazla editörü bulunan kitaplara taıfta editörlerin isminin yanında hangi kısaltma kullanılır? Türkçede “editors (editörler)” anlamında “Eds.” kısaltması yerine kullanılabilecek bir kısaltma var mıdır?
434. Eğer bir kolektif veya derleme eserin kendisine değil, belirli bir bölümüne atıf yapılıyorsa, atıf nasıl yapılır?
435. Kolektif veya derleme eserlerin belirli bir bölümüne atıf yapılırken “in” kelimesi nerede kullanılır? Bu kelime hangi dildendir ve ne anlama gelir?
436. Armağanlarda yayınlanan makalelere nasıl atıf yapılır?
437. Sempozyumlarda sunulmuş ama yayınlanmamış bildirilere nasıl atıf yapılır?
438. Sempozyumlarda sunulmuş ve bildiri kitabında yayınlanmış bildirilere nasıl atıf yapılır?
439. Kitap olarak yayınlanmış bir yüksek lisans veya doktora tezine nasıl atıf yapılır?
440. Yayınlanmamış yüksek lisans ve doktora tezlerine nasıl atıf yapılır?
441. Ansiklopedi maddelerine nasıl atıf yapılır?
442. Wikipedia’da maddelerine nasıl atıf yapılır?
443. Sözlüklere nasıl atıf yapılır?
444. Ansiklopedi ve sözlük maddelerine atıfta isteğe bağlı olarak kullanılan “s.v.” kısaltması ne anlama gelir? Bu kısaltma nasıl kullanılır?
445. Klasiklere nasıl atıf yapılır?
446. Klasiklere atıfta yer belirleyicisi olarak ne kullanılır?
447. Kur'an’a nasıl atıf yapılır?
448. Kitab-ı Mukaddes’e nasıl atıf yapılır?
449. El yazmalarına nasıl atıf yapılır? 748. Kural olarak yayınlanmamış çalışmalara atıf yapılmaz. Arşiv belgeleri ve keza kütüphane koleksiyonlarında tasnif edilmiş ve kamunun erişimine açılmış belgeler bundan müstesnadır. Biyografi gibi bazı çalışmalarda, mektup, fotoğraf gibi bazı yayınlanmamış metinlere ve belgelere, bunlar bir resmî veya özel bir arşivde bulunmasalar bile atıf yapılabilir. Bu durumda bunların aslının veya bir kopyasının yazar tarafından saklanmasında yarar vardır (s.1097).
450. Sözlü kaynaklara atıf yapılabilir mi? Yapılabilirse nasıl? Bunun şartı nedir?
451. Kâğıt versiyonu olan internet kaynaklarına nasıl atıf yapılır?
452. Kâğıt versiyonu olmayan internet kaynaklarına nasıl atıf yapılır?
Bölüm 33 KISA KÜNYE ATIF USÛLLERİ
453. Kısa künye atıf nedir? Ne zaman ve nasıl yapılır?
454. Kısa künye atıf yapmanın ön koşulu nedir?
455. Kısa künye atıf yapmanın tamamlayıcı koşulu nedir?
456. Çalışmanın bütününde aynı yazarın tek bir eserine atıf yapılıyorsa, bu esere tam künye atıf yaptıktan sonra, araya kaynak girdikten sonra atıf yapılıyorsa, tekrarlayan atıflar nasıl yapılır? Bu atıfta hangi kısaltma kullanılır?
457. Çalışmanın bütününde aynı yazarın birden fazla eserine atıf yapılıyorsa, tekrarlayan atıflarda, kısa künye atıf olarak sadece yazarın soyadını belirtmek yetmez. Başka neleri belirtmek gerekir?
458. Çalışmanın bütününde aynı yazarın ister tek bir eserine, isterse birden fazla eserine atıf yapılsın, araya başka atıf girmeden aynı kaynağa tekrar atıf yapılıyorsa, yani bir üst dipnottaki aynı kaynağa izleyen dipnotta tekrar atıf yapılıyorsa, kısa künye atıf nasıl yapılır? Hangi kısaltması kullanılır?
459. “Ibid.” ile “Ibid., s.” arasında ne fark vardır? Hangisi hangi durumda kullanılır?
460. Üst dipnotta bir değil, iki veya daha fazla kaynağa atıf yapılıyorsa izleyen dipnotta Ibid. kısaltması kullanılamaz. Neden?
Bölüm 34
NAKLEN ATIF USÛLÜ
461. Naklen atıf formülü nedir? Ne zaman ve nasıl kullanılır?
462. Naklen atıfta, nakledilen kaynağın daima tam künyesi verilmelidir. Neden?
463. Naklen atıfta, nakledilen kaynağın künyesi naklen atfın yapıldığı çalışmanın bibliyografyasında verilir mi?
464. Naklen alıntı yapmak ne zaman caizdir? Naklen alıntıyı meşru kılan şatlar nelerdir?
465. Naklen alıntının tekrar naklen alınması caiz midir?
466. Mealen alıntılardan alıntı yaparken naklen atıf formülü kullanılabilir mi? Neden?
Üçüncü Ayrım
DOKTRİNE ATIFTA ORTAK UNSURLAR
Temel Künye Bilgileri
Bölüm 35
YAZAR
467. Yazar adı neden bütün atıf sistemlerinde ve bütün atıf türlerinde birinci ve en temel unsurdur?
468. Yazar adı neden daima birinci sırada verilir?
469. “Yazarlık karinesi” nedir? Bundan ne sonuçlar çıkar?
470. Atıflarda yazarın adı, atıf yapılan kitabın kapağında nasıl yazılıyorsa atıfta da öyle yazılır. neden?
471. Kısa künye atıf dışında, bir kitaba atıfta yazarın sadece soyadının yazılması yeterli midir?
472. Gerek dipnotta, gerekse bibliyografyada, kitap veya makalelerin künye bilgisi verilirken yazarın önadı baş harfiyle kısaltılabilir mi?
473. İki soyadlı kadın yazarlara atıf yapılırken yazarların, önce bekarlık soyadı mı, yoksa evlilik soyadı mı verilir?
474. Dipnotta yazarın önce önadı mı, yoksa soyadı mı yazılır?
475. Bibliyografyada yazarın önce önadı mı, yoksa soyadı mı yazılır?
476. Yazarın soyadı, dipnotta veya bibliyografyada büyük harfle yazılabilir mi?
477. Yazar adı ve soyadı hangi yazı tipi stiliyle yazılır? Roman mı, bold mu, italik mi?
478. Atıf yapılan kitap veya makale çok yazarlı ise yazar isimleri arasına tire (-), taksim (/), noktalı virgül (;) veya ampersand (&) işareti konulabilir mi?
479. Kitaplara atıfta kurum ismi, yazar ismi olarak verilebilir mi? Bunun şartı nedir?
480. Yazarın akademik unvanları ve keza mensup oldukları kurum bilgileri dipnotta veya bibliyografya verilen künyede belirtilir mi?
481. Fransızcada de, Almancada von, von dem, von den, von der, vom gibi soyluluk takıları içeren soyadlarındaki takılar, dipnotta ve bibliyografyada nerede verilir? Normal sırasında mı, yoksa soyadından sonra mı verilir?
482. Bazı Arapça soyadlarının başında yer alan “el (ال)” takısı, bibliyografyada yazarın soyadından önce mi, yoksa sonra mı verilir?
483. Bazı Arapça soyadlarında bulunan “ibn”, “bin”, “abd”, “ebu” takıları bibliyografyada soyadın önünde mi, sonunda mı verilir?
484. Yazarı bilinmeyen kitaplara nasıl atıf yapılır?
Bölüm 36
BAŞLIK
485. Başlık, künyede hangi sırada verilir? Başlığın künye bilgileri arasında birinci sırada verilmesi ihtimali var mıdır?
486. Başlık hangi yazı tipiyle verilir?
487. Kitap başlıkları tırnak içine (“ ”) alınır mı?
488. Başlıktaki sadece birinci kelimenin ilk harfi mi büyük harfle yazılır, yoksa başlıktaki bütün kelimeler, sadece ilk harfleri büyük olmak üzere küçük harflerle mi yazılır?
489. Fransızca kitaplara atıfta başlığın hangi kelimeleri büyük harfle yazılır?
490. Künye bilgisi verilirken kitabın kendi kapağının başlığındaki vurgular, nasıl aktarılır? Örneğin başlıkta italikle yazılmış bir kilemi var ise atıfta nasıl yazılır?
491. Kitap başlıkları ile makale başlıklarının verilmesi arasındaki temel fark nedir?
Bölüm 37
ÇEVİREN
492. Çeviri kitapların künyesi verilirken çevirenin adı, kaçıncı sırada ve nasıl verilir?
493. Çevirenin ismi tek başına değil, bu isimden önce veya sonra “Çev.” kısaltmasıyla birlikte verilmelidir? Neden?
494. Atıf yapılan eserin birden fazla Türkçe çevirisi var ise hangisi orijinal dilden yapılmış ise prensip olarak onu tercih edip, ona atıf yapmak daha uygun olur. neden?
495. Bir kitabın Türkçe çevirisi olsa bile bir yazar, Türkçe çevirinden değil, kitabın orijinalinden alıntı yapabilir mi?
496. Türkçe yazılan bir kitap veya makalede, atıf yapılan kitabın Türkçe çevirisi olmasına rağmen, o kitabın başka bir yabancı dile olan çevirisinden alıntı yapılabilir mi?
497. Atıf yaparken çevrilen kitap eski tarihli bir kitap ise, kitabın orijinalinin ilk yayın tarihinin parantez içinde belirtilmesi gerekir mi?
Bölüm 38
YAYIN YERİ
498. Atıfta yayın yeri bilgisi verilmese de olur mu?
499. Kitaplara atıf yaparken yayın yeri bilgisi, hangi sırada ve nasıl verilmelidir?
500. Önce yayın yeri mi, yoksa yayınevi mi verilir?
501. Yayın yeri bilgisinden sonra üst üste iki nokta mı, yoksa virgül mü konulur?
502. Yabancı kitaplara atıfta yayın yeri, ülke olarak mı, şehir olarak mı gösterilir (s.1323).
503. Yayınevi olarak yabancı şehirlerin isimleri nasıl yazılır? Bir şeprin Türkçe ismi var ise, o şehrin kendi dilindeki ismi mi, Türkçe ismi mi yazılmalıdır?
504. Yayın yeri, kitabın basıldığı yer mıdır, yoksa yayınevinin merkezinin bulunduğu yer midir?
505. Bir kitabın dış kapağında, iç kapağında veya künye sayfasında veya uygun diğer bir yerinde yayın yeri belirtilmemiş ise, bu kitaba nasıl atıf yapılır?
Bölüm 39
YAYINEVİ
506. Kitaplara atıfta basım evi mi, yoksa yayınevi mi gösterilir? Yoksa her ikisi birden mi gösterilir?
507. Yayınevi anlamında gerek Türkçede gerekse İngilizce de kullanılan farklı kelimeler nelerdir?
508. Birden fazla yayınevi tarafından yapılan ortak yayınlara atıfta yayınevi bilgisi nasıl gösterilir?
509. Atıf yaparken yayınevi isimlerinden “yayınevi”, “yayınları”, “yayıncılık” gibi kelimeler çıkarılabilir mi? Örneğin künyede “Seçkin Yayıncılık” yerine sadece “Seçkin” yazılabilir mi?
510. Yayınevi isimlerinden “Limited Şirket (Ltd. Şti)”, “Anonim Şirket (A.Ş.)” gibi ticaret unvanları çıkarılır mı? Örneğin “Beta Basım Yayım Dağıtım A. Ş.” yerine “Beta Yayınları” veya sadece “Beta” denebilir mi?
511. Yazarlar, kendi kitaplarını kendi yayınlayabilir mi?
512. Yayınevi belirtilmemiş kitaplara nasıl atıf yapılır?
Bölüm 40
BASKI SAYISI
513. Baskı sayısı, bibliyografik künyede hangi sırada ve nasıl verilir?
514. Yayın sayısı ile baskı sayısı aynı şeyler midir? Atıflarda belirtilmesi gereken yayın sayısı mı, yoksa baskı sayısı mıdır? Türkiye’de yayın ile baskı arasında ayrım yapılması mümkün müdür?
515. Ancak yabancı kitaplara atıf yaparken, baskı sayısını tespit ederken, künyede belirtilen “printing” sayısı mı, yoksa “edition” sayısı mı dikkate alınmalıdır?
516. Yabancı kitaplara atıf yaparken baskı sayısı kendi dillerinden örneğin “2nd edition”, “3rd ed.” şeklinde gösterilebilir mi?
517. Kitaplara atıfta baskı sayısının gösterilmesi, isteğe bağlı mı, yoksa zorunlu bir unsur mudur?
518. Kitaplara atıfta yıl bilgisinin belirtilmiş olması, baskı sayısının belirtilmesi ihtiyacını ortadan kaldırır mı?
519. Birden fazla baskısı olan kitaplarda son baskıya atıf yapmak zorunlu mudur?
520. Tek baskı yapmış kitaplara atıfta baskı sayısını göstermek gerekir mi?
521. “Tıpkı baskılar (reprints)”a nasıl atıf yapılır?
522. Kitapların yeni baskısına, düzeltilmiş yeni baskısına, güncelleştirilmiş baskısına, genişletilmiş baskısına, kısaltılmış baskısına, nasıl atıf yapılır?
Bölüm 41
YAYIN YILI
523. Kitabın yayın yılı, künye bilgileri arasında kaçıncı sırada ve nasıl gösterilir?
524. Kitabın yayın yılı nasıl tespit edilir?
525. Bir kitapta yayın yılı belirtilmemiş ise o kitaba atıf yaparken bu husus nasıl belirtilir?
526. Atıf yapılan eski tarihli bir kitabın yayın yılı tam olarak bilinmiyorsa, tahmin edilen yıl veya yıllar veya dönem nasıl belirtilir?
527. Kitabın yayın yılı bilinmiyor, ama yazarın ölüm yılı biliniyorsa künyede yazarın ölüm tarihi nasıl belirtilir? Hangi Latince kısaltma kullanılır?
528. Henüz piyasaya çıkmamış yayın aşamasında olan kitaplara nasıl atıf yapılır?
Bölüm 42
CİLT NUMARASI
529. Çok ciltli kitaplara nasıl atıf yapılır?
530. Sayfaları ardışık numaralandırılmış ço ciltli kitaplara cilt numarası belirtmeden atıf yapılabilir mi?
531. Cilt numarası, kitabın başlığından sonra mı, yoksa künye bilgilerinin sonunda mı gösterilmelidir?
532. Atıf yaparken cilt numarası Arap rakamlarıyla mı, yoksa Roma rakamlarıyla mı gösterilebilir?
533. Cilt numarası verilirken “Cilt” kelimesi veya “c.” kısaltmasını kullanmak gerekir mi? Cilt numarası doğrudan doğruya verilemez mi?
534. Türkçe yazılan kitap ve makalelerde çok ciltli yabancı bir kitaba atıf yaparken cilt numarası, atıf yapılan kitabın kendi kapağında olduğu gibi yabancı dille (örneğin “Volume”, “Tome”, “Band”) mi, yoksa Türkçe “Cilt” şeklinde mi yazılmalıdır?
Bölüm 43
SAYFA NUMARASI VE DİĞER YER BELİRLEYİCİ BİLGİLERİ
535. Atıflarda sayfa numarası gibi yer belirleyicisi kullanmak ne zaman gerekir?
536. Atıfta sayfa numarası künyenin neresinde ve nasıl gösterilir?
537. Sayfa numarası numaradan önce “sayfa” anlamına gelen “s.” kısaltması konulmadan doğrudan doğruya verilemez mi?
538. Sayfa anlamında hangi kısaltma kullanılmalıdır?
539. Birden fazla sayfaya atıf yapılıyor ise sayfa aralığı “s.” kısaltmasından sonra mı, yoksa “ss.” Kısaltmasından sonra mı verilmelidir?
540. Türkçe kaleme alınan kitap ve makalelerde İngilizce veya Fransızca kitap ve makalelere atıf yaparken “sayfa” numarası “p.” ile mi, yoksa Türkçe olarak “s.” ile mi gösterilmelidir?
541. s.15-17 şeklinde bir atıftan, atıf yapılan cümlelerin s.15’te ve s.17’de bulunduğu sonucu mu, yoksa atıf yapılan cümlelerin s.15’te başlayıp, s.16’da devam ettiği ve s.17’de bittiği sonucu mu çıkar?
542. sayfa numarası gösterme bakımından kaynak gösterme atıfları ile yönlendirme atıfları arasında ne fark vardır?
543. Atıflarda yer belirleyicisi olarak “ve devamı (vd.)” ibaresi kullanılabilir mi?
544. Atıflarda yer belirleyicisi olarak passim ibaresi ne zaman kullanılır? Bunun şartı nedir? Passim ne demektir?
545. Hangi tür eserlere satır numarası ile atıf yapılır?
546. Yargı kararlarının metninde hem paragraf numarası, hem de sayfa numarası var ise, atıfta yer belirleyicisi olarak sayfa numarası mı, yoksa paragraf numarası mı kullanmak daha uygun olur?
547. Bir kitapta sayfa numarasından başka, “sıra numarası” veya “kenar numarası” kullanılmış kitaplara atıfta yer belirleyicisi olarak sayfa numarası yerine “sıra numarası” veya “kenar numarası” kullanmak daha mı yerinde olur?
548. Sayfa numarası olmayan HTML belgeleri gibi bazı metinlerde yer belirleyicisi olarak ne kullanılabilir?
İKTİBAS KONUSUNDA UYARI:
Bu metnin başka internet sitelerinde, gazete veya dergilerde tam metin olarak yayınlanmasına rızam yoktur.
BU METNE AŞAĞIDAKİ ŞEKİLDE ATIF YAPILMASI ÖNERİLİR:
Kemal Gözler, “Alıntı ve Atıf Usûlleri Başlıklı Kitabında İncelenen Sorulardan Örnekler”, www.anayasa.gen.tr/aau-sorular.htm (yayın Tarihi: 26 Mayıs 2023).
(c) Kemal Gözler, 2023. Copyright ve Sorumluluk İktibas (Alıntı) Koşulları Atıf (Kaynak Gösterme) Usulleri
Editör: Kemal Gözler E-Mail:
Lütfen bana e-posta göndermeden önce şu açıklamaları okuyunuz.
twitter.com/k_gozler
Ana Sayfa: www.anayasa.gen.tr
Bu Sayfa: www.anayasa.gen.tr/aau-sorular.htm
Bu Sayfanın Yayın Tarihi: 24 Mayıs 2023
